Setki ludzi w Hagii Sophii. Rozpoczęły się modły
W piątek Hagia Sophia stała się znów meczetem. Decyzję o przemianowaniu niedawnego muzeum ponownie na islamską świątynię podjął prezydent Turcji. W pierwszy dzień wznowionych w świątyni modłów zgromadziło się kilkuset wiernych.
Tysiące Turków zebrały się przed murami świątyni w piątkowy poranek, oczekując na modlitwę. Hagia Sophia, zabytkowa świątynia, do tej pory będąca muzeum znów jest meczetem, wskutek decyzji prezydenta Turcji, Tayyipa Erdogana.
"Kończymy 86 lat tęsknoty"
W lipcu turecki sąd unieważnił dokument z 1934 roku stwierdzający, że świątynia stanowi muzeum. W następstwie tego Erdogan ogłosił, że Hagia Sophia ponowienie stanie się meczetem.
ZOBACZ: Hagia Sophia znów będzie meczetem. Erdogan podpisał dekret
- Kończymy dziś nasze 86 lat tęsknoty - powiedział Sait Colak jeden z oczekujących. Skomentował tak prawie 90 lat, od kiedy świątynia przestała być miejscem kultu i przemianowano ją na muzeum.
Dodał, że to jest możliwe dzięki Erdoganowi, "Dzięki naszemu prezydentowi i decyzjom sądu, możemy się modlić w Hagii Sophii".
ZOBACZ: Światowa Rada Kościołów wyraża żal i konsternację w sprawie Hagii Sophii
Prezydent podpisał dekret przekształcający Hagię Sophię w meczet w piątek 12 lipca. Od 24 lipca formalnie pełni już tę funkcję.
Prezydent na modlitwie
Od rana w świątyni trwa recytacja Koranu. Na placu przed świątynią wierni oczekują na możliwość wejścia do meczetu i pomodlenie się.
Oficjalne uroczystości rozpoczęły się przed godz. 13. Do modlących dołączył prezydent Turcji.
Erdogan recites holy Quran at Hagia Sophia just before the first Friday prayers in the ancient building in 86 years pic.twitter.com/FJvnKwtWbH
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) July 24, 2020
Zwrot ku religii
Decyzja prezydenta wpisuje się jego politykę. W czasie trwających już 6. rok rządów prezydent Erdogan pokazał się jako zwolennik islamu i większego wprowadzenia zasad religijnych do życia codziennego.
ZOBACZ: Papież zasmucony decyzją w sprawie Hagii Sophii
Turcja jako jeden z nielicznych krajów, gdzie dominuje religia islamska, nie ma obowiązującego w ramach zasad ustrojowych prawa szariatu. Zgodnie z konstytucją, Turcja jest państwem laickim.
Prezydent od dawna wspierał działania prowadzące do przywrócenia Hagii Sophii funkcji meczetu.
Odwieczny konflikt
Po ogłoszeniu decyzji prezydenta Turcji, wielu hierarchów kościoła rzymskokatolickiego skrytykowało ją. Odniósł się do nie także papież Franciszek.
Biskup Rzymu podkreślił, że myśli o Hagii Sophii. - I jestem bardzo zasmucony - wyznał, nie dodając nic więcej na ten temat.
ZOBACZ: Turcja miała ostrzelać samoloty w Syrii. Erdogan: mamy męczenników
Katolicka Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) stwierdziła, że krok ten oddala Turcję od Europy. Zwierzchnik Kościoła prawosławnego w Grecji abp Hieronim zarzucił Erdoganowi instrumentalizację religii. W krytycznym tonie wypowiedział się także prawosławny Patriarchat Moskiewski Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Decyzję Erdogana komentowali również politycy. Komisarz spraw zagranicznych Unii Europejskiej Josep Borrell przypomniał Turcji o jej zobowiązaniach międzyreligijnych i kulturowych. Rozczarowanie wyraził Departament Stanu USA.
Dzwony na znak żałoby
Na zapowiadane wydarzenia zareagował płocki biskup Piotr Libera. Zarządził, by 24 lipca o godz. 15 w diecezji na znak żałoby zabiły dzwony, a kościelne flagi były opuszczone do połowy masztów.
"Zbudowana w 537 roku świątynia była przez wieki sercem całego wschodniego chrześcijaństwa. Obecnie tureckie władze, gwałcąc wszelkie standardy religijnej harmonii i wzajemnego szacunku, postanowiły, że już w najbliższy piątek, 24 lipca, nastąpi uroczysta inauguracja meczetu w Hagia Sophia" – napisał biskup płocki w apelu do kapłanów diecezji.
ZOBACZ: Pierwsza modlitwa islamska w Hagii Sophii. W Polsce na znak żałoby zabiją dzwony
Przypomniał, że jest tym bardzo zasmucony papież Franciszek, a biskupi katoliccy i prawosławni w USA ogłosili 24 lipca ekumenicznym dniem żałoby i modlitwy za Hagia Sophia. Wezwali oni wszystkie Kościoły chrześcijańskie do bicia tego dnia w dzwony na znak żałoby oraz do obniżenia flag do połowy masztów.
24 lipca Anno Domini 2020. Flagi na Tumskim Wzgórzu na znak żałoby opuszczone do połowy masztu.
— Bp Piotr Libera (@PiotrLibera) July 24, 2020
Prastara świątynia chrześcijańska Bożej Mądrości Hagia Sophia w Stambule zamieniona w meczet. pic.twitter.com/kuYcLZz2l0
Kilkusetletnia historia
Hagia Sophia znajduje się w historycznym centrum Stambułu, czyli dawnego Konstantynopola. Wybudowana w VI wieku jako kościół pod wezwaniem Mądrości Bożej. Funkcjonował przez cały okres Cesarstwa Bizantyjskiego, aż do czasu jego upadku.
Po podbiciu przez Osmanów został przebudowany na meczet, wtedy powstały charakterystyczne 4 minarety na rogach świątyni. Meczetem była prze kolejne kilkaset lat, do czasu zmian politycznych w Imperium Osmańskim i proklamowania laickiej Turcji.
ZOBACZ: Woda zniszczyła 500-letni kościół. Łapanów walczy z żywiołem
W 1934 roku zamieniona w muzeum. Świątynia jest cennym zabytkiem kryjącym w swoim wnętrzu freski z czasów bizantyjskich i wczesnochrześcijańskich, a także późniejsze działa sztuki arabskiej.
Zgodnie z obietnicą prezydenta Erdogana, funkcje muzealne mają pozostać, a zwiedzanie obiektu dalej będzie możliwe. Chrześcijańskie ornamenty mają być zasłonięte na czas modłów.
Czytaj więcej
