TSUE zajął się polskim TK. "Nie spełnia wymogów"
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozpatrzył w czwartek skargę na Polskę, którą w 2023 r. skierowała Komisja Europejska. W orzeczeniu stwierdzono, że "Trybunał Konstytucyjny nie spełnia wymogów niezawisłego i bezstronnego sądu, ustanowionego uprzednio ustawą, z powodu nieprawidłowości w powołaniu trzech jego członków oraz prezesa.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że nie respektując jego orzecznictwa, polski Trybunał Konstytucyjny naruszył kilka podstawowych zasad Unii Europejskiej.
W swoim wyroku TSUE w pełni uwzględnił skargę Komisji Europejskiej złożoną po wydaniu przez TK dwóch wyroków uderzających w pierwszeństwo prawa unijnego przed prawem krajowym we Wspólnocie.
TSUE stwierdził uchybienia Polski względem prawa Wspólnoty. "Podstawa tożsamości Unii"
W swoim wyroku TSUE podkreślił, że Polska nie może powoływać się na swoją tożsamość konstytucyjną, aby uchylić się od respektowania wspólnych wartości zapisanych w art. 2 Traktatu o UE, takich jak państwo prawne, skuteczna ochrona sądowa i niezależność wymiaru sprawiedliwości.
"Wartości te stanowią bowiem podstawę samej tożsamości Unii, do której Polska przystąpiła dobrowolnie. Po akcesji (Polski do UE - red.) wartości te znajdują swój konkretny wyraz w prawnie wiążących zobowiązaniach, od których państwa członkowskie nie mogą się uchylić" - uznał TSUE.
- Mamy taką sytuację, że mamy polski sąd konstytucyjny, który akcentuje (...) z jednej strony konstytucję jako najwyższe prawo Rzeczpospolitej, które jest wyższe niż prawo europejskie. Natomiast z drugiej strony akcentował do pewnego momentu taką potrzebę przyjaznych wykładni i kompatybilnego stosowania konstytucji i prawa europejskiego - skomentował orzeczenie TSUE na antenie Polsat News dr Wojciech Włoch, konstytucjonalista z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- Możemy sobie teraz zadać pytanie, co jest ważniejsze: nasza konstytucja, prawo europejskie, Trybunał Konstytucyjny, czy TSUE? Powiedziałbym, że nie powinniśmy w ogóle tak stawiać pytania, ponieważ one są ważne w swoich zakresach - zaznaczył ekspert.
Dr Włoch stwierdził, że dobrze byłoby dojść do pewnego kompromisu, nawet jeśli byłby on "lekko zgniły". - Gdyby faktycznie ten wyrok skłonił aktorów politycznych do szukania kompromisu (...), to chyba byłby krok w dobrą stronę - ocenił. Przyznał jednocześnie, że w ostatnich latach widział takich kroków niewiele, ale "trochę na nie czeka".
TSUE o polskim TK. "Wyrok narusza zasadę skutecznej ochrony sądowej"
TSUE zauważył, że wyrok TK z 7 października 2021 r. narusza zasadę skutecznej ochrony sądowej. Jak zaznaczył, wyrok ten - wbrew orzecznictwu TSUE - odrzucił kompetencje sądów krajowych do kontroli zgodności z prawem procedur powoływania sędziów, w tym poprzez kontrolę uchwał KRS, rekomendujących kandydatów do tego powołania, oraz do orzekania o wadliwości tych procedur.
"Podobnie TK naruszył tę zasadę w wyroku z 14 lipca 2021 r., gdyż odmówił uznania wiążącego skutku nałożonych przez Trybunał środków tymczasowych, odnoszących się do ustroju i właściwości polskich sądów oraz trybu postępowania przed tymi sądami - uznał TSUE.
Wyrok z 14 lipca 2021 r. odnosił się do stosowania przez TSUE środków tymczasowych dotyczących polskiego sądownictwa. TK uznał za niezgodny z konstytucją zapis w unijnym traktacie, na podstawie którego TSUE nakazał w ramach zabezpieczenia zawieszenie działania Izby Dyscyplinarnej w Sądzie Najwyższym do czasu wydania ostatecznego wyroku przez trybunał w Luksemburgu. Później TSUE nałożył na Polskę kary dzienne za niezastosowanie się do tego nakazu.
Wyrok z 7 października 2021 r. odpowiadał na pytanie ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego, który chciał kompleksowego rozstrzygnięcia kwestii kolizji norm prawa europejskiego z polską konstytucją. TK stwierdził, że przepisy europejskie uprawniające sądy krajowe do pomijania przepisów konstytucji lub orzekania na podstawie uchylonych norm są niezgodne z Konstytucją RP. "Unijne traktaty – jako akty prawa międzynarodowego – mają pierwszeństwo przed prawem krajowym rangi ustawowej, nie mogą jednak wyprzedzać konstytucji" - uznał wtedy TK.
Widziałeś coś ważnego? Przyślij zdjęcie, film lub napisz, co się stało. Skorzystaj z naszej Wrzutni
Czytaj więcej