Plan nawożenia w praktyce – jak przygotować się do nawożenia zbóż?
Część gospodarstw, zwłaszcza tych, które otrzymują ekoschematy, musi przygotować plan nawozowy oraz stosować się do przyjętych w nim założeń. Jego stworzenie nie musi być trudne. Warto dowiedzieć się, jak samemu zrobić plan nawozowy, co na ten temat mówią przepisy i z jakich narzędzi można w tym celu skorzystać.
Plan nawożenia a nowe przepisy dotyczące azotanów
Warunkiem uzyskania dopłat w ramach ekoschematu rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi jest uzyskanie określonej liczby punktów, która stanowi iloczyn 25 proc. powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie oraz 5 pkt przyznawanych za hektar.
Zgodnie z § 4 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2023 roku w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 jedną z ośmiu praktyk służących zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi jest opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia. Występuje przy tym w dwóch wariantach: podstawowym oraz z wapnowaniem. W wariancie podstawowym realizacja praktyki oznacza przyznanie 1 pkt za hektar, natomiast w przypadku wapnowania są to 3 punkty za ha.
ZOBACZ: Wzrost w cenie zbóż na świecie – notowania giełdowe w górę
Sporządzenie planu nawożenia może wobec tego znacznie uprościć spełnienie wymogów niezbędnych do uzyskania dodatkowych środków. Poza tym jest także w stanie przyczynić się do lepszej kontroli wykorzystania nawozów w gospodarstwie i zapewnić optymalne warunki do rozwoju roślin bez zwiększania obciążenia środowiska.
Ustalając plan nawożenia, pod uwagę trzeba brać przepisy, w tym rządowy program azotanowy, którego celem jest racjonalizacja wykorzystania nawozów azotowych oraz przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód gruntowych. Zaktualizowane Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie "Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" reguluje między innymi sposób korzystania i przechowywania obornika czy nawozów, a także terminy stosowania nawozów mineralnych i naturalnych płynnych. W przypadku gruntów ornych może mieć to miejsce między 1 marca a 20 października. Część gmin obowiązuje jednak termin do 15 lub 25 października.
Uprawy trwałe, wieloletnie czy trwałe użytki zielone mogą być nawożone między 1 marca a 31 października. Dokument precyzuje również sposoby nawożenia azotem i limity ilości środków na podstawie azotu, jakie można wykorzystać w ramach konkretnego gospodarstwa.
Plan nawożenia w praktyce – rola fosforu i potasu
Jednym z podstawowych elementów planu nawozowego jest określenie składników pokarmowych, jakich potrzebuje gleba, by zapewnić optymalne warunki do wzrostu roślin. Pod uwagę bierze się przy tym dawkę azotu, fosforu, potasu, magnezu, a także potrzeby w zakresie wapnowania. Aby możliwe było poprawne określenie dawek składników pokarmowych, najpierw konieczne jest przeprowadzenie chemicznej analizy gleby uwzględniającej zawartość fosforu, potasu i magnezu, a także pH.
ZOBACZ: Tajlandia otwiera się na Polską wołowinę. Nowy kierunek eksportowy rodzimej produkcji
Nie trzeba dostarczać jednak tego dokumentu do ARiMR. Plan nawozowy powinien być przechowywany na wypadek kontroli, którą mogą przeprowadzać urzędnicy sprawdzający realizację założeń programów, w ramach których gospodarstwo otrzymuje dopłaty. Konieczne jest także wskazanie wyników badań gleby, na których opiera się plan nawożenia. Autorzy wniosków, którzy korzystają z wariantu z wapniowaniem, powinny przekazać do ARiMR dokumenty potwierdzające zakup wapna.
Podstawowe zasady nawożenia zbóż fosforem i potasem
Dobre odżywienie fosforem i potasem odgrywa szczególną rolę w przypadku zbóż ozimych. Zwykle nawożenie wykonuje się już jesienią, co sprzyja ich przezimowaniu w dobrej kondycji. Fosfor sprzyja przy tym prawidłowemu ukorzenieniu i wzrostowi roślin, a potas odpowiada za właściwą gospodarkę wodną, przekłada się na rezultaty nawożenia azotem i zwiększa odporność przeciwko chorobom.
Przed nawożeniem fosforem i potasem w każdym przypadku należy sporządzić analizę gleby, aby dostosować dawki nawozów do jej aktualnych potrzeb. Termin nawożenia oraz sposób powinny być dostosowane do okresów, w których rośliny najbardziej potrzebują tych składników i indywidualnej charakterystyki gruntu. Ważnym aspektem jest również monitorowanie stanu roślin i gleby.
Plan nawożenia w praktyce – jak dostosować go do zasobności gleby?
Rolnicy przystępujący do sporządzania planu nawożenia mają przede wszystkim obowiązek uwzględnienia składu chemicznego gleby. Tego typu analizę powinno sporządzić laboratorium wykonujące badania agrochemiczne i są ważne przez okres 4 lat.
ZOBACZ: Płatność dla małych gospodarstw - termin składania wniosków mija 31 sierpnia! Gdzie je składać?
Plan nawozowy powinien być przygotowany w terminie 25 dni od chwili, w której upływa czas składania wniosku albo do 30 września w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie płatności dla upraw ozimych. Co ważne, nie ma obowiązku sporządzenia planu nawożenia przez doradcę rolnego.
Jak widać, rolnik zajmujący się nawożeniem musi wziąć pod uwagę kilka czynników, ustalając plan nawozowy. Aplikacja INTER-NAW może okazać się dużym wsparciem w realizacji tego zadania. Oprogramowanie jest bezpłatne i pozwala na przygotowanie planu nawożenia azotem, a także pełnego planu nawozowego uwzględniającego również fosfor, potas, wapń i magnez, dostosowanego do wyników analizy gleby. W aplikacji możliwe jest również prowadzenie ewidencji zabiegów związanych z nawożeniem.