Pierwsza taka gala rozdania nagród Nobla. "By pokazać, że przyszłość jest w ich rękach"

Świat

13 laureatów odebrało w środę w Sztokholmie nagrody Nobla z rąk króla Szwecji Gustawa XVI. Wyróżnienia przyznano z fizyki, chemii, medycyny, literatury i nauk ekonomicznych. Po raz pierwszy w historii na gali pojawili się uczniowie szkół średnich.

Scena z uroczystości wręczenia Nagród Nobla, na której szwedzki monarcha wręcza dyplomy laureatom w obecności publiczności.
JONATHAN NACKSTRAND/AFP/East News
Ceremonia wręczenia nagród Nobla w Szwecji

Nagroda Nobla to złoty medal z wizerunkiem Alfreda Nobla oraz kaligrafowany dyplom, a także 11 mln koron (ok. 1 mln euro) w każdej z dziedzin.

 

W przemówieniu przewodnicząca Rady Fundacji Noblowskiej prof. Astrid Soederbergh Widding przypomniała, że "laureaci różnymi drogami stawiają czoła licznym globalnym wyzwaniom". – Nie powinniśmy być jedynie biernymi widzami, ale aktywnymi uczestnikami obrony wolności nauki i literatury oraz dążenia do pokoju – zaapelowała.

 

Liczne grono tegorocznych noblistów wynika z werdyktów komitetów noblowskich, które w każdej z czterech kategorii wyróżniły po trzech naukowców. Zgodnie z regulaminem Akademia Szwedzka wskazała jednego laureata - węgierskiego pisarza Laszlo Krasznahorkaiego.

 

ZOBACZ: Zniknięcie laureatki pokojowego Nobla. Nastąpił zwrot akcji

 

Według ceremoniału każdy z noblistów po fanfarach i laudacjach wychodził po kolei na środek sceny sztokholmskiej filharmonii, aby przyjąć gratulacje od szwedzkiego monarchy. Przećwiczone wcześniej ukłony laureaci kierowali ku rodzinie królewskiej, członkom komitetów noblowskich, a na końcu publiczności liczącej 1560 osób.

Nagrody Nobla. Na ceremonię zaproszono uczniów szkół średnich

W tym roku na widowni po raz pierwszy zasiadło 100 uczniów szkół średnich, aby "pokazać im, że przyszłość jest w ich rękach" – podkreśliła Fundacja Noblowska. Z każdej placówki w Sztokholmie oraz okolicznych miast było to pięciu młodych przedstawicieli oraz jeden opiekun. Wcześniej zapraszano w większości korpus dyplomatyczny.

 

Nagrodę Nobla z fizyki odebrali John Clarke (W. Brytania - kraj urodzenia), Michel. H. Devoret (Francja) oraz John M. Martinis (USA) za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym. Przyczyniło się ono do rozwoju kryptografii kwantowej i komputerów kwantowych.

 

ZOBACZ: Nagroda Nobla z ekonomii przyznana. Ogłoszono laureatów

 

W dziedzinie chemii: Susumu Kitagawa (Japonia), Richard Robson (W. Brytania) oraz Omar M. Yaghi (Jordania) za rozwój szkieletów metaloorganicznych. Chodzi o nową architekturę molekularną materiałów zawierających wolne przestrzenie. Można je wykorzystać m.in. w usuwaniu toksycznych gazów czy magazynowaniu energii.

 

Z medycyny: Mary E. Brunkov (USA), Frederick J. Ramsdell (USA), a także Shimon Sakaguchi (Japonia) za odkrycia dotyczące nabywania tzw. immunotolerancji obwodowej, co może pomóc m.in. w leczeniu chorób nowotworowych.

 

Natomiast Joel Mokyr (Holandia), Philippe Aghion (Francja) i Peter Howitt (Kanada) zostali laureatami tegorocznej Nagrody Nobla z ekonomii za badania przełożenia innowacji na zrównoważony wzrost gospodarczy.

Pokojową Nagrodę Nobla odebrała córka wenezuelskiej opozycjonistki

W Oslo, także w środę, odbyła się uroczystość wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla przywódczyni wenezuelskiej opozycji Marii Corinie Machado, co uczyniła w zastępstwie jej córka. Norweski Komitet Noblowski nagrodził Machado za "niestrudzoną działalność na rzecz praw demokratycznych narodu Wenezueli i za walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji".

 

ZOBACZ: Literacka Nagroda Nobla 2025. Znamy laureata

 

W obu skandynawskich stolicach wieczorem odbędą się bankiety noblowskie na cześć laureatów. W Ratuszu w Sztokholmie, gdzie tradycyjnie odbywa się przyjęcie, polskimi akcentami jest prowadzenie uroczystości przez pochodzącą z Polski studentkę Kamilę Murzyńską. Innym jest umilająca czas gościom muzyka inspirowana fizyką kwantową skomponowana przez mającego polskie korzenie Jacoba Muhlrada.

 

Widziałeś coś ważnego? Przyślij zdjęcie, film lub napisz, co się stało. Skorzystaj z naszej Wrzutni

Mateusz Balcerek / polsatnews.pl
Czytaj więcej

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi newsami?

Jesteśmy w aplikacji na Twój telefon. Sprawdź nas!

Przeczytaj koniecznie