77. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Obchody w dobie pandemii
Dźwiękiem syren w południe, wirtualną akcją Żonkile oraz złożeniem kwiatów w miejscach związanych z walkami uczczono w niedzielę 77. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Z powodu epidemii nie odbyły się oficjalne uroczystości pod Pomnikiem Bohaterów Getta.
Muzeum Getta Warszawskiego i Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, które w ostatnich latach organizowały oficjalne uroczystości upamiętniające wybuch powstania w getcie warszawskim m.in. pod Pomnikiem Bohaterów Getta, w związku z zagrożeniem epidemicznym, zdecydowały o symbolicznym upamiętnieniu tego wydarzenia.
ZOBACZ: Akcja "Żonkile". Bracia bliźniacy opowiadają, jak zostali wolontariuszami
W imieniu władz stolicy w dziesięciu punktach Warszawy, związanych z walkami, zostały złożone kwiaty.
"Żonkile" w internecie
W sposób inny niż dotychczas odbywa się także, organizowana po raz ósmy przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, akcja społeczno-edukacyjna Żonkile.
Do tej pory w akcji Żonkile wolontariusze rozdawali papierowe kwiaty – znak pamięci o tych, którzy uczestniczyli i zginęli w powstaniu w getcie warszawskim. W tym roku można wziąć udział w akcji online.
Aby to zrobić, należy pobrać ze strony Muzeum POLIN szablon żonkila, wydrukować go i złożyć, a następnie udostępnić w niedzielę w swoich mediach społecznościowych. Publikacja powinna być oznaczona hashtagami: #ŁączyNasPamięć oraz #AkcjaŻonkile.
Jeśli ktoś nie ma w domu drukarki, może mimo tego zaangażować się w akcję. Wystarczy dodać specjalną nakładkę na zdjęcie profilowe na Facebooku. Ona także jest dostępna na stronie muzeum.
Muzeum POLIN przypomniało, że akcji Żonkile od początku towarzyszy hasło "Łączy nas pamięć". "Niech pamięć połączy nas i w tym roku, choć nietypowo, bo wirtualnie" - zachęcają organizatorzy.
"Pamięć mnie tworzy"
Do udziału w akcji zachęcają też osoby publiczne m.in. piosenkarz Krzysztof Zalewski, dziennikarka Dorota Wellman, piosenkarz Dawid Podsiadło i aktor Andrzej Seweryn.
ZOBACZ: Pierwsza rocznica pożaru katedry Notre-Dame. Zabrzmi dzwon Emmanuel
"Dlaczego warto pamiętać? (...) Nie wyobrażam sobie siebie niepamiętającego. Pamięć mnie tworzy. Nie pamiętając, staję się słaby. (...) Myślę, że warto bić się o swoją pamięć, pracować nad nią, być nieufnym, szukać, czytać, oglądać, rozmawiać. To powiedziałbym moim wnukom i dlatego nie wyobrażam sobie, żebym mógł zapomnieć o tym, co stało się tutaj, w Warszawie, w 1943 roku. Ja tego nigdy nie zapomnę" – podkreśla Andrzej Seweryn.
WIDEO: aktorka Barbara Kurdej-Szatan i dr hab. Artur Makowski o akcji Żonkile
"Byłem świadkiem wspaniałej heroicznej walki"
Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile organizowana jest przez POLIN od 2013 r. Ma na celu propagowanie wiedzy na temat powstania w getcie warszawskim. Żonkil stał się symbolem pamięci wydarzeń z wiosny 1943 r. dzięki ostatniemu przywódcy zrywu Markowi Edelmanowi, który rokrocznie składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta w rocznicę wybuchu powstania.
Muzeum w ramach obchodów przygotowało też w niedzielę o godz. 15.30 spacer z pisarką Beatą Chomątowską pt. "Tu było getto". Bez wychodzenia z domu będzie można dowiedzieć się m.in., gdzie były znaczniki granic getta, czego symbolem jest litera "bet" na pierwszym pomniku Bohaterów Getta, a także poznać historię jednego z owocowych drzew rosnących na warszawskim Muranowie.
Powstanie rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 roku. "Marzenie mojego życia spełniło się. Żydowska samoobrona w getcie stała się faktem. Żydowski zbrojny opór i odwet urzeczywistniły się. Byłem świadkiem wspaniałej heroicznej walki bojowców żydowskich" - pisał piątego dnia powstania Mordechaj Anielewicz do przebywającego poza walczącym gettem Icchaka Cukiermana, odpowiedzialnego w tych dniach za utrzymywanie kontaktów z polskim podziemiem.
Powstanie w getcie było pierwszym w okupowanej Europie miejskim zrywem przeciw Niemcom, aktem o charakterze symbolicznym, zważywszy na nikłe szanse powodzenia. W nierównej, trwającej prawie miesiąc walce, słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego stawili opór oddziałom SS, Wehrmachtu, Policji Bezpieczeństwa i formacjom pomocniczym. W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie paląc dom po domu. 8 maja 1943 r. w schronie przy ul. Miłej 18 samobójstwo popełnił przywódca powstania Mordechaj Anielewicz wraz z grupą kilkudziesięciu bojowników. Nielicznym powstańcom udało się kanałami wydostać z płonącego getta.
Czytaj więcej