Mikroplastik jest niemal wszędzie. Niepokojące dane naukowców
Drobinki plastiku otaczają człowieka na każdym kroku. Znajdują się w wodzie, jedzeniu, a jak pokazują najnowsze badania, mogą również odkładać się w ludzkim mózgu. Źródła tego zanieczyszczenia nie ograniczają się do butelek czy opakowań. Mikroplastik powstaje również podczas codziennych czynności.
Według danych Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska przeciętny człowiek może przyjmować tygodniowo nawet 5 gramów mikroplastiku. Najdrobniejsze cząsteczki swobodnie przenikają przez łańcuch pokarmowy i stopniowo gromadzą się w organizmie.
Opony i ubrania to najczęstsze źródła mikroplastiku
Jednym z głównych źródeł mikroskopijnych cząstek są opony samochodowe. Podczas codziennej eksploatacji ulegają one ścieraniu, a powstałe cząstki gumy wraz z deszczem trafiają do kanalizacji i dalej - do rzek oraz mórz. Zjawisko to, jak wskazują raporty Europejskiej Agencji Środowiska i badania Uniwersytetu Missisipi, stale się nasila.
ZOBACZ: Czy zbliża się blackout? Eksperci wskazują, ile gotówki trzeba mieć, by przetrwać
Duże ilości mikroplastiku pochodzą również z ubrań wykonanych z włókien syntetycznych. Podczas jednego prania z tkanin takich jak poliester, akryl czy nylon uwalniane są setki tysięcy mikrowłókien. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) syntetyczne tekstylia odpowiadają za ok. 35 proc. pierwotnego mikroplastiku w środowisku, a dane Europejskiej Agencji Środowiska wskazują, że tylko w 2019 roku w krajach Unii mogło to być kilkadziesiąt tysięcy ton włókien.
Chusteczki, gąbki i środki czystości też mają swój udział
Nie tylko tworzywa sztuczne czy tkaniny stanowią zagrożenie. Jak dowodzą badania zespołu Any Mendes z National University of Ireland w Galway ("Water Research"), także chusteczki nawilżane, nawet te z oznaczeniem "do spłukiwania", po dostaniu się do kanalizacji rozpadają się tylko częściowo, a mikrowłókna trafiają do środowiska wodnego.
ZOBACZ: Ulubione mięso Polaków trafiło na listę najbardziej rakotwórczych produktów świata
Równie problematyczne są gąbki melaminowe. Publikacja w "Environmental Science & Technology" wykazała, że w trakcie zwykłego mycia naczyń uwalniają miliardy mikrowłókien miesięcznie, które trudno zatrzymać nawet w oczyszczalniach ścieków.
Filtry papierosowe. Niewielki odpad, ogromny problem
W przestrzeni miejskiej jednym z najczęstszych źródeł mikroplastiku są niedopałki papierosów. Filtry wykonane z octanu celulozy nie ulegają biodegradacji i z czasem rozpadają się na mikrowłókna.
Badania zespołu Nitschke T., opublikowane w czasopiśmie Microplastics and Nanoplastics, potwierdzają, że filtry papierosowe mają negatywny wpływ na życie wodne. Już po dwóch dniach kontaktu z larwami muchówek zaobserwowano u nich zaburzenia ruchu, a dłuższa ekspozycja prowadziła do zahamowania rozwoju i wzrostu śmiertelności.
Mikroplastik w mózgu? Odkrycie, które zaskoczyło badaczy
Niepokojące wyniki badań opublikowanych w "Nature Medicine" wykazały, że mikro- i nanoplastik może odkładać się nie tylko w narządach wewnętrznych, ale także w ludzkim mózgu. Zespół naukowców z University of New Mexico przeanalizował próbki tkanek osób zmarłych między 2016 a 2024 rokiem.
ZOBACZ: Owoc długowieczności w sklepach. Może realnie spowolnić proces starzenia
W nowszych próbkach stwierdzono wyższe stężenia polietylenu (tworzywa używanego m.in. w opakowaniach), przy czym największe jego ilości znajdowały się właśnie w mózgu. Toksykolog Matthew Campen oszacował, że w skrajnych przypadkach może się tam odkładać nawet 10 gramów plastiku. Choć skutki długotrwałego kontaktu z tymi cząstkami nie są jeszcze znane, naukowcy podkreślają, że temat wymaga pilnych badań.
Nie ma też wątpliwości: ograniczenie zużycia plastiku w codziennych produktach i rozwój skutecznych systemów filtracji to dziś jedno z największych wyzwań środowiskowych.
Widziałeś coś ważnego? Przyślij zdjęcie, film lub napisz, co się stało. Skorzystaj z naszej Wrzutni
Czytaj więcej