Literacka Nagroda Nobla 2025. Znamy laureata
Węgier László Krasznahorkai został laureatem Literackiej Nagrody Nobla 2025. Akademia Szwedzka doceniła pisarza "za fascynującą i wizjonerską twórczość, która w obliczu apokaliptycznego terroru potwierdza siłę sztuki".
Na oficjalnym profilu Nagrody Nobla opublikowano artystyczny wizerunek nagrodzonego Lászla Krasznahorkaia - pisarza i scenarzysty urodzonego w miejscowości Gyuli na południu Węgier.
Nobel 2025 z literatury. László Krasznahorkai z zaszczytną nagrodą
Do najważniejszych dzieł 71-letniego Węgra należą "Szatańskie tango", "Melancholia sprzeciwu" oraz "Wojna i wojna", które zostały przełożone na język polski. László Krasznahorkai pochodzi z prawniczej rodziny, studiował tę dziedzinę wiedzy na uniwersytetach w Budapeszcie oraz Segedynie. Debiutował nowelą "Tebenned hittem" w 1977 roku w czasopiśmie "Mozgó Világ".
ZOBACZ: Literacka Nagroda Nike 2025. Eliza Kącka laureatką
Pracował jako dokumentalista, a w latach 80. został twórcą niezależnym. Pod koniec tej dekady opuścił socjalistyczne wówczas Węgry rządzone przez Jánosa Kádára i trafił do Berlina Zachodniego. Od tego czasu często zmieniał kraj zamieszkania - niekiedy wraca do ojczyzny, ale zdarzyło mu się osiąść w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii czy nawet Japonii. Obecnie mieszka w stolicy Niemiec.
Literacki Nobel to nie pierwsze zaszczytne wyróżnienie dla Krasznahorkaia. Przed 10 laty przyznano mu Nagrodę Bookera, a na liście znajdują się również węgierska Nagroda Kossutha czy America Award. Jego przyjaciel Béla Tarr kręci filmy prawie wyłącznie na podstawie dzieł 71-latka.
Literacki Nobel 2025 dla Węgra. Dotychczas otrzymało go pięcioro Polaków
Literacka Nagroda Nobla przyznawana jest od 1901 roku, a ustanowiona została w testamencie jej fundatora - wynalazcy dynamitu. Do tej pory otrzymało ją pięcioro Polaków: Henryk Sienkiewicz (1905), Władysław Reymont (1924), Czesław Miłosz (1980), Wisława Szymborska (1996) oraz Olga Tokarczuk (za 2018, przyznana rok później).
Do tej pory to jedno z najważniejszych wyróżnień w świecie literatury otrzymało 121 osób. Jak polecił Alfred Nobel, powinno trafiać w ręce pisarzy, którzy stworzyli "najbardziej wyróżniające się dzieło w kierunku idealistycznym". Nagrodę przyznaje Akademia Noblowska, licząca 18 członków wybieranych dożywotnio, a spośród tego grona wybiera się Komitet Noblowski pracujący nad przyznaniem literackiego Nobla.
ZOBACZ: Pokojowa Nagroda Nobla dla Donalda Trumpa? Prezydent Ukrainy stawia warunek
Ceremonia wręczenia nagrody odbędzie się 10 grudnia w Sztokholmie - tego dnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla, laureat wygłosi również tradycyjną przemowę noblowską. W zeszłym roku Literacką Nagrodę Nobla otrzymała Han Kang pochodząca z Korei Południowej, a wręczono ją za "intensywną prozę poetycką, która mierzy się z historycznymi traumami i obnaża kruchość ludzkiego życia".
Niepisaną zasadą - która "potwierdziła" się i tym razem - jest, iż słynne wyróżnienie otrzymują naprzemiennie kobiety i mężczyźni, dlatego w 2023 roku wręczono ją Norwegowi Jonemu Fosse.
Widziałeś coś ważnego? Przyślij zdjęcie, film lub napisz, co się stało. Skorzystaj z naszej Wrzutni
Czytaj więcej