Niezwykłe badanie. Mózg ma swój "odcisk palca"
Każdy ludzki mózg dzięki neuronalnym połączeniom ma unikalną budowę i aktywność. Choć wzory tych połączeń zmieniają się w czasie - to pozwalają rozpoznać poszczególnych ludzi i diagnozować choroby.
Enrico Amico z Politechniki Federalnej w Lozannie (Szwajcaria) twierdzi, że mózg człowieka jest w pewnym sensie jak odcisk palca.
ZOBACZ: Pobyt w kosmosie uszkadza mózg. Co z załogową misją na Marsa?
- W mojej pracy badam sieci i połączenia działające w mózgu, szczególnie związki między różnymi jego rejonami. Chcę w ten sposób lepiej zrozumieć, jak to wszystko działa - mówi autor publikacji, która ukazała się w piśmie "Science Advances". - Używamy głównie skanów MRI, które mierzą aktywność mózgu w pewnym okresie czasu - wyjaśnia.
Na podstawie tych skanów badacz ze swoim zespołem tworzy grafy, które w postaci kolorowych macierzy reprezentują aktywność mózgu danej osoby.- Cała potrzebna nam informacja jest zawarta w tych grafach nazywanych funkcjonalnym konektomem mózgu - mówi naukowiec.
Mapa neuronów
To jakby mapa sieci neuronów w mózgu człowieka. Można z niej np. wyczytać, co dana osoba robiła w czasie badania - czy np. odpoczywała, czy zajmowała się jakimś zadaniem.
ZOBACZ: Samsung szykuje niesamowity eksperyment. Chce skopiować ludzki mózg na dyski SSD
Kilka lat temu już zespół z Yale University zauważył, że każdy ma unikalny wzór tego rodzaju. Analizując dwa grafy tworzone w odstępie kilku dni badacze byli w stanie identyfikować ochotników z 95-procentową dokładnością. - To robi wrażenie, ponieważ do zidentyfikowania osób posłużył tylko funkcjonalny konektom, który w zasadzie jest przedstawionym w postaci punktacji zbiorem powiązań - mówi dr Amico.
Badacz ze Szwajcarii postanowił pójść o krok dalej. - Do tej pory naukowcy określali mózgowe "odciski palców" na podstawie dwóch skanów MRI, które zajmowały stosunkowo długi czas. Czy takie odciski palców można uzyskać na przykład w pięć sekund, czy trzeba czekać dłużej? Co, jeśli odciski palców różnych części mózgu pojawią się w różnym czasie? Nikt nie znał odpowiedzi, więc przetestowaliśmy różne skale czasowe, aby sprawdzić, co się stanie - opowiada badacz.
"Odciska palca mózgu"
Jego prace pozwoliły skrócić czas testów do jednej minuty i 40 sekund. - Zdaliśmy sobie sprawę, iż informację potrzebną do stworzenia odcisku palca mózgu można uzyskać w krótkim czasie - mówi dr Amico. - Nie ma potrzeby mierzenia aktywności mózgu na przykład przez 5 minut. Krótszy czas też wystarczy - dodał.
Jego badania wskazały też, że części mózgu odpowiedzialne za przetwarzanie bodźców z narządów zmysłów, szczególnie odpowiadające za ruchy oczu i przetwarzanie informacji wzrokowych. Z czasem swoje unikalne wzory zaczyna też ujawniać przednia część kory mózgowej.
Odkrycia te mogą w niedalekiej przyszłości znaleźć ważne zastosowania w medycynie. W kolejnych badaniach szwajcarski zespół chce porównywać mózgowe odciski palców osób zdrowych oraz cierpiących na chorobę Alzheimera.
"Mały krok w stronę zrozumienia"
- Nasze wstępne wyniki wskazują na to, że cechy, które czynią każdy mózg unikalnym, powoli zacierają się w ramach postępowania choroby. Coraz trudniej jest zidentyfikować takie osoby na podstawie ich konektomów. To tak, jakby osoba z chorobą Alzheimera traciła tożsamość swojego mózgu - wyjaśnia specjalista.
W podobny sposób można więc prawdopodobnie diagnozować także inne zaburzenia neurologiczne, np. autyzm, udar czy nawet uzależnienie od narkotyków.
- To kolejny mały krok w stronę zrozumienia, co czyni nas wyjątkowymi. Możliwości, jakie ten wgląd niesie są jednak nieograniczone - twierdzi dr Amico.
Czytaj więcej