Nie żyje Stefan Michnik. O jego śmierci poinformował Adam Michnik
Nie żyje były stalinowski sędzia Stefan Michnik. Ciążyły na nim zarzuty popełnienia w latach 1952-53 zbrodni komunistycznych, które polegały na wydaniu m.in. bezprawnych wyroków śmierci. Śledztwo w jego sprawie prowadził pion śledczy IPN. Informację o śmierci byłego sędziego zamieścił w nekrologu jego przyrodni brat Adam Michnik.
"Kasi i wszystkim Bliskim składam serdeczne wyrazy współczucia" - napisał w nekrologu brat zmarłego, Adam Michnik. "Mój Brat wiele wycierpiał z mojego powodu, choć nie z mojej winy" - dodał redaktor naczelny Gazety Wyborczej.
Sprawę skomentował w piątek na Twitterze również wiceszef MS Marcin Romanowski.
"Po latach ucieczki i ukrywania się w Szwecji zmarł Stefan Michnik; odpowiedzialny za sądowe zbrodnie działacz komunistyczny i informator. To skandal, że zbrodniarza nie udało się ostatecznie osadzić w więzieniu. Na szczęście czeka go jeszcze Sąd Boży" - napisał wiceminister.
Kim był Stefan Michnik?
Stefan Michnik urodził się w 1929 roku w Drohobyczu. Był działaczem komunistycznym, agentem Informacji Wojskowej.
Przewodniczył składom sędziowskim sądzącym schwytanych żołnierzy podziemia niepodległościowego i członków dawnej partyzantki antyhitlerowskiej.
ZOBACZ: Stefan Michnik nie zostanie wydany polskim władzom. Decyzja sądu w Goeteborgu
W 1969 po wydarzeniach marcowych 1968 wyjechał do Szwecji.
Zarzuty wobec Stefana Michnika
Na Stefanie Michniku ciążą zarzuty popełnienia w latach 1952–53 zbrodni komunistycznych, które polegały na wydaniu m.in. bezprawnych wyroków śmierci.
W 2010 wydany został europejski nakaz aresztowania. Sąd w Uppsali odmówił ekstradycji Michnika do Polski tłumacząc, że czyny, które mają mu być zarzucone w Polsce, w Szwecji uległy przedawnieniu.
IPN w marcu 2020 roku przypominał, że "W niniejszej sprawie zgromadzono obszerny i wyczerpujący materiał dowodowy, który pozwolił na wydanie postanowienia o przedstawieniu Stefanowi Michnikowi łącznie 93 zarzutów popełnienia w 1952 i 1953 roku w Warszawie przestępstw stanowiących zbrodnie komunistyczne i wyczerpujących znamiona zbrodni przeciwko ludzkości, które polegały na wydaniu bezprawnych wyroków orzekających kary śmierci, kar długoletniego więzienia oraz bezprawnych postanowień w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania wobec osób działających na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" - podali prokuratorzy IPN.
Zbrodnie przeciw ludzkości
Czyny zarzucone Stefanowi Michnikowi - jak podkreślili - w datach ich popełnienia stanowiły zbrodnie przeciwko ludzkości i były zakazane przez ówcześnie obowiązujące przepisy prawa międzynarodowego. Chodzi o art. VI pkt c Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, stanowiącej załącznik do porozumienia międzynarodowego w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców Osi Europejskiej, uchwalonej w Londynie w dniu 8 sierpnia 1945 r.
Sędzia Stefan Michnik - jak zaznaczyli prokuratorzy IPN - sprzeniewierzył się "zasadzie obiektywizmu, a orzekając w sprawach karnych kierował się przede wszystkim przesłankami natury ideologicznej i politycznej, dążąc do fizycznej eliminacji osób postrzeganych przez ówczesne władze jako przeciwników politycznych". Prokuratorzy wskazali, że Michnik dokonywał np. "dowolnej oceny materiału dowodowego – nie zawierającego jakichkolwiek obiektywnych dowodów obciążających oskarżonych".
ZOBACZ: Większe wsparcie dla działaczy opozycji z okresu PRL. Prezydent podpisał ustawę
Pion śledczy IPN zwrócił również uwagę, że Stefan Michnik - mający nadal obywatelstwo polskie i nieposiadający w Polsce miejsca stałego pobytu, lecz mieszkający w Szwecji, utrudnia śledztwo.
"Co najmniej od 2008 roku unika jakichkolwiek kontaktów zarówno z przedstawicielami polskiego wymiaru sprawiedliwości, jak też z właściwą placówką dyplomatyczną RP, zaprzestał ponadto odbioru korespondencji kierowanej doń w niniejszym śledztwie. Wskazuje to wyraźnie, że podejrzany wykorzystuje fakt zamieszkiwania poza granicami kraju do utrudniania prowadzonego przeciwko niemu śledztwa" - podał pion śledczy IPN.
Nakaz aresztowania
Z tego też względu w 2019 r. prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie wystąpił z wnioskiem do Wojskowego Sądu Garnizonowego w Warszawie o zastosowanie tymczasowego aresztowania wobec Stefana Michnika. W konsekwencji - po przejściu odpowiedniej sądowej procedury - 14 października 2019 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie wydał Europejski Nakaz Aresztowania wobec Stefana Michnika.
Wniosek o przekazanie byłego stalinowskiego sędziego stronie polskiej oddalił "Sąd I Instancji w Goeteborgu uznając, że czyny zarzucone Stefanowi Michnikowi, zgodnie z przepisami prawa szwedzkiego, uległy przedawnieniu, ponadto, iż jest on obywatelem szwedzkim".
Prokuratorzy IPN ustalili m.in., że Michnik przewodniczył składowi sędziowskiemu Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, który wyrokiem z 5 stycznia 1953 r. skazał na karę śmierci działacza organizacji niepodległościowej "Kraj". Była to organizacja, która od 1948 r. prowadziła akcje dywersyjne przeciwko władzy komunistycznej w Polsce, sowietyzującej kraj. Przygotowywała także memoriały o sytuacji w Polsce, które przesyłano do ambasady Stanów Zjednoczonych.
Czytaj więcej
