Ziobro złożył w TK wniosek ws. oceny legalności wyboru sędziów Trybunału przez ETPC
Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek dotyczący dokonywania oceny legalności wyboru sędziów tego Trybunału przez ETPC. Ziobro chce w takim zakresie stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu Konwencji o ochronie praw człowieka.
Wniosek został zamieszczony na stronie TK. We wniosku - podpisanym przez Ziobrę - zwrócono się o stwierdzenie niekonstytucyjności przepisu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - chodzi o art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze tej konwencji.
ZOBACZ: Zakaz handlu w niedziele. Trybunał Konstytucyjny: przepisy zgodne z konstytucją
W uzasadnieniu wniosku - podpisanym przez Ziobrę - przyznano, że kontrola konstytucyjności tej konwencji jest "wydarzeniem bez precedensu w orzecznictwie TK". "Bezprecedensowy charakter niniejszej sprawy podkreśla niemal historyczny moment, w jakim znalazł się dyskurs o suwerenności państwa na tle postępujących mechanizmów internacjonalizacji prawa" - podkreślono w tym uzasadnieniu.
Jak w nim dodano "fakt, że mamy do czynienia z oceną pomnika prawa międzynarodowego nie zwalnia jednak TK z wypełnienia jego konstytucyjnej roli - »sądu ostatniego słowa«, którego powinnością jest obrona ustroju prawnego RP, w szczególności wówczas, kiedy międzynarodowe mechanizmy prowadzą do zanegowania podstawowych zasad tego ustroju".
"Prokurator Generalny postrzega zatem rolę Trybunału Konstytucyjnego jako strażnika suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej" - wskazano w tym uzasadnieniu.
"Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym, albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej" - głosi ten przepis konwencji.
"Ochrona suwerenności jest zadaniem wszystkich organów RP"
Zapis ten został zaskarżony m.in. w zakresie "w jakim obejmuje dokonywanie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka oceny legalności procesu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego w celu ustalenia, czy Trybunał Konstytucyjny jest niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym ustawą", a także w zakresie "w jakim pojęciem »sąd« użytym w tym przepisie obejmuje Trybunał Konstytucyjny".
Ta regulacja konwencji została też zaskarżona w zakresie, w jakim utożsamia gwarancję "rozpatrzenia indywidualnej sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd (...) z kompetencją TK do orzekania w sprawie hierarchicznej zgodności określonych w Konstytucji RP przepisów i aktów normatywnych, a przez to pozwala objąć postępowanie przed TK wymogami wynikającymi z art. 6 EKPC".
ZOBACZ: Spot PiS o Tusku. "Wie pan sporo o ruskim ładzie, sam go pan wprowadzał"
"Trzeba bowiem właściwie oddzielić zewnętrzną formę działalności TK, która tylko pozornie przypomina działalność sądowniczą, od zdeterminowanego konstytucją wyłącznie ustrojowego charakteru tej działalności" - wskazano w uzasadnieniu.
PG podkreślił, że "w obecnym stanie prawnym nie istnieją instrumenty oceny legalności powoływania sędziów TK na żadnym poziomie regulacyjnym, a nawet gdyby takie powstały, musiałyby być określone w Konstytucji RP, a nie w innych aktach prawa krajowego czy międzynarodowego". "Jak się wydaje, jest to oczywista konsekwencja +monopolu+ Sejmu w zakresie wyboru sędziów TK" - dodał.
"Intencją niniejszego wniosku nie jest bynajmniej deprecjonowanie międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej, które powzięto na skutek ratyfikacji EKPC" - zastrzeżono w uzasadnieniu wniosku.
Jak wskazano "współpraca ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej jest wartością konstytucyjną i w tym celu Polska jest członkiem międzynarodowej wspólnoty, zjednoczonej w pielęgnowaniu i rozwijaniu podstawowych wolności i praw człowieka, co wyraża się także poprzez szanowanie niebagatelnego, wieloletniego dorobku orzeczniczego ETPC".
"Jednak rozwój prawa międzynarodowego nie może przybierać postaci arbitralnej, jednostronnej i nielegitymizowanej wolą państw-stron ingerencji w ustrój tych państw, będącego ich suwerenną domeną, do czego zmierza najnowsze orzecznictwo strasburskiego Trybunału i co finalnie staje się kontrproduktywne, jeśli chodzi o przyjazną współpracę międzynarodową" - podkreślono.
Ma chodzić o dopilnowanie orzecznictwa
W uzasadnieniu napisano też, iż w sprawie tej chodzi "o dopilnowanie aby rozwój orzecznictwa ETPC, będący refleksem dynamicznego charakteru praw gwarantowanych przez konwencję, nie przybrał postaci wypaczenia pierwotnego znaczenia postanowień konwencji, nielegitymizowanego wolą państw - stron".
"Jako taki jawi się zaś wyrok ETPC z 7 maja 2021 r. Xero Flor przeciwko Polsce" - oceniono.
W tamtym wyroku ETPC uznał m.in., że w TK wyrokował sędzia, który nie miał do tego prawa i orzekł, że Polska powinna zapłacić firmie 3418 euro odszkodowania.
Czytaj więcej