Nie żyje były prezydent Egiptu Hosni Mubarak. Ogłoszono żałobę narodową
- W wieku 91 lat zmarł były prezydent Hosni Mubarak - poinformowała egipska telewizja państwowa. Mubarak był prezydentem kraju od października 1981 r. do 11 lutego 2011 r. Stracił władzę w wyniku masowych protestów społecznych. Władze ogłosiły trzydniową żałobę narodową, począwszy od środy. Hołd zmarłemu oddali premier Izraela Benjamin Netanjahu i prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmud Abbas.
Netanjahu wyraził uznanie dla Mubaraka za działania na rzecz pokoju i bezpieczeństwa, a Abbas - za jego zaangażowanie w sprawę palestyńską.
"W imieniu obywateli Izraela i izraelskiego rządu chciałbym wyrazić głęboki żal z powodu śmierci prezydenta Hosniego Mubaraka. Prezydent Mubarak, mój osobisty przyjaciel, był przywódcą, który doprowadził swój lud do pokoju i bezpieczeństwa, (który doprowadził )do pokoju z Izraelem" - oświadczył Netanjahu. "Spotkałem go kilka razy, byłem pod wrażeniem jego zaangażowania (w sprawę pokoju) (...)" - zaznaczył.
Abbas "z ogromnym smutkiem" przyjął wiadomość o śmierci Mubaraka i wyraził uznanie za jego "zaangażowanie dla dobra narodu palestyńskiego, by mógł określić swe prawa do wolności i niezależności". Egipt za rządów Mubaraka odgrywał rolę mediatora w czasach silnych napięć między Palestyńczykami i Izraelczykami - przypomniało w komunikacie biuro palestyńskiego przywódcy.
98 proc. obywateli opowiedziało się za
Mubarak przed objęciem głównego urzędu był m.in. dowódcą sił lotniczych Egiptu i wiceprezydentem oraz jedną z osób decyzyjnych podczas wojny Jom Kipur w 1973 r. Po zakończeniu konfliktu został okrzyknięty bohaterem wojennym, a prezydent Anwar as-Sadat nadał mu stopień marszałka sił powietrznych.
Władzę w kraju przejął po 6 października 1981 r. po zamordowaniu Sadata w czasie parady wojskowej w Kairze. Mubarak - wówczas wiceprezydent - został ranny w rękę. 13 października ponad 98 proc. obywateli opowiedziało się w referendum za objęciem władzy przez Mubaraka.
ZOBACZ: Nie żyje Jan Kowalczyk. Jedyny polski mistrz olimpijski w jeździectwie
Podczas prezydentury był głównym mediatorem w rozmowach pokojowych między Palestyna i Izraelem. W maju 1994 r. prowadził ceremonię podczas, której Przewodniczący Organizacji Wyzwolenia Palestyny Jasir Arafat oraz premier Izraela Icchak Rabin podpisali umowę o samorządzie palestyńskim w Jerychu i Gazie.
Mubarak był oskarżany m.in. o aresztowania przeciwników politycznych, zezwalanie na tortury, a część ekspertów wskazywała, że wdrażany przez niego program liberalizacji gospodarczej doprowadził do wzrostu bezrobocia. Pojawiły się głosy, że wyniki wyborów z 1999 r. (czwartej kadencji - red.) mogły zostać sfałszowane.
Pierwszy przywódca przed sądem
Prezydent został obalony w 2011 roku podczas arabskiej wiosny. Zatrzymano go dwa miesiące po odejściu z urzędu i oskarżono m.in. o spowodowanie śmierci setek demonstrantów. Od tego czasu podupadający na zdrowiu były dyktator przebywał w więzieniach i szpitalach wojskowych. Był pierwszy przywódcą, który stanął przed sądem po rewolucjach w krajach Afryki Północnej.
ZOBACZ: Nie żyje Larry Tesler. Wymyślił jedną z najpopularniejszych komputerowych funkcji
Mubarak wyszedł na wolność w 2017 r. Sąd kasacyjny uniewinnił go wówczas od zarzutu współodpowiedzialności za śmierć demonstrantów.
W 2008 r. Mubarak złożył oficjalną wizytę w Polsce - była to pierwsza wizyta egipskiej głowy państwa. Spotkał się z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Donaldem Tuskiem. Został też odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP.
Czytaj więcej