Bankiet Noblowski. Tokarczuk obok króla Szwecji
W sztokholmskim ratuszu odbył się Bankiet Noblowski dla uczczenia tegorocznych laureatów nagrody, wśród których jest Olga Tokarczuk. Podczas przemówienia polska pisarka żartowała, czym wywołała na sali salwy śmiechu. Podziękowała także wszystkim, którzy wspierali ją podczas pisania. Przywołała też pierwszą kobietę, która otrzymała Nobla w dziedzinie literatury.
Podczas podziękowań Tokarczuk żartowała, że w czasie podróży do Szwecji zastanawiała się, jak będzie wyglądała ceremonia wręczenia nagrody i przyszedł jej na myśl film "The Wife", co wywołało na sali salwy śmiechu. Przemówieniu noblistki przysłuchiwała się także polska reżyserka Agnieszka Holland.
Pisarka przywołała swoją ulubioną scenę, w której pisarz i jego żona, dowiadując się o wygranej, skaczą po łóżku, krzycząc "wygraliśmy Nobla". - Jednak historia staje się mroczniejsza, kiedy okazuje się, że za sukcesem pisarza stoi jego żona, prawdziwa autorka jego powieści. Proszę się nie martwić, mogę zagwarantować, że wszystkie swoje powieści napisałam sama - mówiła Tokarczuk. Sala ponownie zareagowała śmiechem i oklaskami.
- Chciałabym podziękować serdecznie za ten niezwykły zaszczyt - mówiła Tokarczuk podczas swojego przemówienia. - Chciałabym podziękować tym, którzy troszczyli się o mnie, kiedy pisałam, którzy prowadzili dokumentację i edycję moich tekstów, którzy wspierali mnie, kiedy było mi trudno. Ludziom, którzy mieli inną opinię niż ja i którzy nigdy nie wahali się powiedzieć mi "nie" - dodała. Tokarczuk podziękowała także tłumaczom, którzy byli najwnikliwszymi czytelnikami jej literatury.
Jak podkreśliła polska noblistka, "dzisiaj mija dokładnie 110 lat od czasu, kiedy pierwsza kobieta w historii zdobyła Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury - Selma Lagerloef".
ZOBACZ: Olga Tokarczuk dla Polsat News: od dwóch miesięcy nic nie piszę
- Składam ukłon jej i wszystkim innym kobietom twórczyniom, które starały się przekraczać ograniczające role, jakie narzucały im ich społeczeństwa, i które swoją historię opowiadały światu głośno i wyraźnie. Czuję, że stoją tutaj za mną. My naprawdę wygrałyśmy tego Nobla - zaznaczyła Tokarczuk.
Olga Tokarczuk zasiadła pomiędzy królem Szwecji Karolem XVI Gustawem a księciem Danielem oraz naprzeciw królowej Sylwii. Towarzyszący laureatce literackiego Nobla mąż, tłumacz Grzegorz Zygadło został umieszczony po drugiej stronie honorowego stołu. Mąż Tokarczuk sąsiadował m.in. ze szwedzką minister finansów Magdaleną Andersson.
PAP/EPA/Anders Wiklund / POOL
ZOBACZ: Gliński o wykładzie noblowskim Tokarczuk: zabrakło odważnego zmierzenia się z wartościami
Królowej Szwecji Sylwii towarzystwa przy stole dotrzymywali laureat Nagrody Nobla z fizyki James Peebles oraz tradycyjnie prezes Fundacji Noblowskiej Carl-Henrik Heldin. Przy honorowym stole zasiedli także inni członkowie rodziny królewskiej, m.in. następczyni tronu księżniczka Wiktoria oraz księżniczka Madaleine, a także pozostałych 13 goszczących w Sztokholmie laureatów tegorocznych nagród Nobla.
Handke na uboczu
Daleko z boku długiego stołu posadzony został laureat literackiego Nobla za 2019 rok, budzący kontrowersje za swoje proserbskie wypowiedzi na temat wojny w byłej Jugosławii, Austriak Peter Handke.
Ponadto przy honorowym stole zarezerwowano miejsca dla członków szwedzkiego rządu: premiera Stefana Loefvena, szefowej MSZ Szwecji Ann Linde oraz minister kultury Amandy Lind.
PAP/EPA/Jonas Ekstromer / POOL
Za menu, utrzymywane do ostatniej chwili w tajemnicy, odpowiadają w tym roku Sebastian Gibrant oraz Daniel Roos. 65 stołów przykrytych zostało 500 metrami lnianych obrusów i nakrytych cenną, porcelanową zastawą. Tematem tegorocznej dekoracji stołów i sali mają być "interakcje pomiędzy człowiekiem a naturą". Dekoracja stołu dla gości inspirowana jest widokiem letniej łąki w pełnym rozkwicie.
Program trzygodzinnego bankietu jest ustalony bardzo precyzyjnie i obowiązuje ceremoniał dworski. Dlatego możliwości jego naruszenia są wprost nieograniczone. Generalnie nie powinno się robić niczego, czego nie robi król - to on rozpoczyna bankiet i kolejne dania. W historii noblowskich bankietów zapisała się Wisława Szymborska, która tak bardzo chciała zapalić papierosa, że udało się jej namówić króla na wspólnego "dymka". Olga Tokarczuk, którą fotografowie notorycznie przyłapują na papierosie przed Grand Hotelem, też ma w tym roku szansę na naruszenie ceremoniału.
PAP/EPA/Anders Wiklund / POOL
O ekologii z zapalonym myśliwym?
Utrzymywane do ostatniej chwili menu często zawiera dziczyznę i inne elementy kuchni nordyckiej, w tym płody runa leśnego. Goście mają możliwość zamówienia potraw wegetariańskich.
ZOBACZ: Olga Tokarczuk z literacką Nagrodą Nobla. Zobacz historyczny moment
- Olga Tokarczuk będzie miała wiele okazji, aby porozmawiać z królem o ekologii - mówi Annika Pontikis z Fundacji Noblowskiej. Oboje zasiądą przy stole honorowym podczas bankietu, przeznaczonym dla rodziny królewskiej oraz noblistów. Taka rozmowa, jeżeli do niej dojdzie, może być bardzo interesująca, ponieważ król jest zapalonym myśliwym. Władca Szwecji przewodzi elitarnemu królewskiemu klubowi myśliwskiemu, do którego należą jedynie wpływowi mężczyźni. Noblistka jest za to wegetarianką oraz przeciwniczką zabijania zwierząt. Temu zagadnieniu pisarka poświęciła książkę "Prowadź swój pług przez kości umarłych".
Bankiet Noblowski zakończy się ok. godziny 23. Po części oficjalnej w Sali Złotej na piętrze przewidziane są tańce.
