Senat za reformą procedur karnych

Za nowelizacją ustawy głosowało 56 senatorów, 26 było przeciw, czterech wstrzymało się od głosu.

 

Nowelizacja była dwukrotnie rozpatrywana przez senackie komisje. Pierwotnie zarekomendowały wniesienie poprawek zaproponowanych przez senatorów Aleksandra Pocieja (PO-KO), Zbigniewa Cichonia (PiS) i Michała Seweryńskiego (PiS).

 

 Zgodnie z jedną z nich na wniosek oskarżonego lub obrońcy sąd musiałby dokonać uzupełniającego przesłuchania świadka już przy obecności przedstawiciela strony oskarżonej, jeśli nie wymagałoby to stawiennictwa osób zamieszkałych za granicą. Ostatecznie jednak komisja, na wniosek senatora PiS Marka Martynowskiego, zaaprobowała poparcie nowelizacji bez poprawek, w kształcie uchwalonym przez Sejm.

 

Przyspieszenie postępowań sądowych

 

Przyjęta 19 lipca przez Sejm obszerna nowelizacja m.in. Kodeksu postępowania karnego ma przyspieszyć postępowania sądowe. Ponadto ma wzmocnić rolę sądów apelacyjnych, które będą mogły samodzielnie zaostrzyć karę poprzez wymierzenie dożywotniego pozbawienia wolności. Obecnie najwyższa kara, jaką może wymierzyć SA, to 25 lat pozbawienia wolności, a jeżeli uzna za zasadne orzeczenie kary dożywocia, może jedynie skierować sprawę do ponownego rozpatrzenia przez sąd I instancji.

 

Ponadto nowelizacja zakłada m.in. eliminację konieczności wymieniania lub odczytywania przez sąd na rozprawie wszystkich dokumentów zaliczonych do materiału dowodowego.

 

 - Dziś mają taki obowiązek, co w przypadku skomplikowanych spraw, gdy na stół sędziowski trafiają setki tomów akt, w ogromny sposób wydłuża postępowania o tygodnie czy nawet miesiące. Nowy przepis zakłada, że z chwilą zamknięcia przewodu sądowego wszystkie protokoły i dokumenty będące dowodami uznaje się za ujawnione bez odczytywania  - tłumaczy resort.

 

Uzasadnienia wyroków staną się zrozumiałe

 

Ponadto nowela przewiduje, że uzasadnienia wyroków będą sporządzane na specjalnym formularzu według ściśle określonych zasad. Dzięki temu - jak wyjaśnia Ministerstwo Sprawiedliwości - staną się zrozumiałe i przejrzyste.

 

- Chodzi przede wszystkim o wprowadzenie ujednoliconych formularzy uzasadnień wyroków sądów pierwszej i drugiej instancji. Należy zważyć na to, że prawidłowo opracowane wzory formularzy pozwolą na zawarcie w nich wszelkich wymaganych ustawą procesową treści, które są niezbędne dla wyjaśnienia powodów wydania danego wyroku, wywiedzenia środka zaskarżenia oraz oceny zasadności tego wyroku przez sąd odwoławczy  - głosi uzasadnienie ustawy.

 

Przyjęte przepisy zakładają też, że wniosek dowodowy (np. dokument, powołanie świadka) złożony po terminie będzie co do zasady odrzucony.

 

Nowela zakłada też, że "jeżeli oskarżony lub obrońca nie stawił się na rozprawę, będąc zawiadomiony o jej terminie, sąd, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, może przeprowadzić postępowanie dowodowe podczas jego nieobecności, chociażby usprawiedliwił należycie niestawiennictwo, a w szczególności przesłuchać świadków, którzy stawili się na rozprawę, nawet jeżeli oskarżony nie złożył jeszcze wyjaśnień".

 

Przewidywana rezygnacja z niepotrzebnych przesłuchań

 

Przyjęte zmiany przewidują też rezygnację z niepotrzebnych przesłuchań. Jak wskazało Ministerstwo Sprawiedliwości, poważnym obciążeniem dla policji i prokuratury w dochodzeniach i śledztwach jest konieczność przesłuchiwania wszystkich pokrzywdzonych w sprawach dotyczących setek, a nawet tysięcy osób. Chodzi o oszustwa internetowe, piramidy finansowe, lichwę czy wprowadzenie do sprzedaży serii wadliwych towarów.

 

Nowelizacja zakłada również, że sąd będzie mógł zaniechać bezpośredniego przesłuchania świadków, o których wiadomo, że nie wniosą do sprawy niczego ważnego. Zdaniem resortu, przyspieszy to prowadzenie postępowań przygotowawczych.

Czytaj więcej