Fridamania znów opanowała Nowy Jork. Tłumy na wystawie w Brooklyn Museum

Największa od 10 lat wystawa Fridy Kahlo (1907-54) w Stanach Zjednoczonych przedstawia ponad 300 różnych przedmiotów. Pośród jedenastu najważniejszych ikonicznych obrazów znalazły się: "Autoportret z małpami", "Autoportret jako Tehuanka, lub Diego w moich myślach", "Autoportret z obciętymi włosami" oraz "Autoportret z naszyjnikiem". Jest także piętnaście rysunków i innych jej prac na papierze.

Magdalena Carmen Frida Kahlo y Calderón nació en Coyoacán, México en 1907, en vísperas de la Revolución Mexicana, la experiencia de la cual formó su compromiso permanente al comunismo y la mexicanidad. https://t.co/YkPQ70AQJu #FridaKahloBKM pic.twitter.com/rGMTND1Ior

— Brooklyn Museum (@brooklynmuseum) 15 lutego 2019

Zdjęcia, filmy i stroje

Ogromną większość eksponowanych obiektów stanowią zdjęcia malarki wykonane przez jej ojca, Guillermo Kahlo, a także renomowanych wówczas fotografów, takich jak Manuel i Lola Alvarez Bravo, Gisele Freun oraz Nicolas Muray. Ilustrują życie Fridy od dzieciństwa, poprzez małżeństwo z muralistą, jednym z najbardziej uznanych modernistycznych malarzy na świecie Diego Riverą, przyjaźnie m.in. z Lwem Trockim i poetą surrealistycznym Andre Bretonem oraz jego żoną, aż po niemal ostatnie chwile, kiedy wbrew zaleceniom lekarzy na jedenaście dni przed śmiercią brała udział w antyamerykańskiej demonstracji.

Prezentowane są także stroje malarki, m.in. spódnice i bluzki tehuańskie, obuwie, listy, kosmetyki, biżuteria, a nawet zdobione przez nią ortopedyczne gorsety. Po raz pierwszy w USA trafiły na wystawę osobiste przedmioty z Casa Azul (Niebieskiego Domu) artystki w mieście Meksyk.

Ekspozycja obejmuje również filmy dokumentalne i dzieła sztuki stanowiące tło dla twórczości i życia artystki. Pokazuje ceramikę i rzeźby azteckie, kobiece figurki mezoamerykańskiej kultury Nayarit, będące przedmiotem zaciekawienia Fridy Kalo, prekolumbijską ceramikę z Colima przedstawiającą psy. Wystawie towarzyszy program kulinarny, warsztaty twórcze, laboratoria oraz programy edukacyjne.

O Kahlo rozpisują się czołowe media. Obszerne artykuły opublikowały m.in. "New York Times", "Wall Street Journal", "Newsweek" i "Forbes".

Fascynacja Fridą

Na temat fascynacji Fridą krążą różnorakie opinie. Mówi się o jej transformacji z postaci kultowej w symbol artystycznego tryumfu i feministycznej walki a także marketingowej bonanzy. Eksperci przypominają, że dbała o swój wizerunek nie przepuszczając okazji, aby się sfotografować. Odrzuciła rygorystyczny wygląd dyktowany przez paryskich projektantów mody. Skrupulatnie tworzyła własny obraz na kształt Kleopatry.

Kahlo trafiła do publicznej wyobraźni eksploatując rozpoznawalne cechy fizyczne w tym owłosienie na twarzy. Nie ukrywała niepełnosprawności spowodowanej chorobą polio, a później wypadkiem autobusowym. Definiowała się przez pochodzenie etniczne (matka była pół Tehuanką). Podkreślała swe poparcie dla rewolucji meksykańskiej, uczestnictwo w partii komunistycznej i antypatię do burżuazji.

- Kahlo pieczołowicie orkiestrowała osobisty styl poprzez śmiałą deklarację na temat jej kulturalnej tożsamości, nacjonalizmu i płci - zwracają uwagę autorzy ekspozycji. Utrzymują, że nawet jej stroje i wyszukane nakrycia głowy służyły potwierdzeniu wierzeń politycznych i dumy z meksykańskiej kultury. Sztuka Fridy wybiegała daleko poza sztalugę, formowała jej dom, modę i publiczne relacje.

- Ludzie mają w sobie nienasyconą ciekawość, a ta prezentacja jest rzadką okazją zobaczenia, jak zbudowała swoją tożsamość. (…) Niedoceniana za życia stała się przez cztery ostatnie dekady feministyczną ikoną. Kahlo dokooptowała wyraziście przeważającą narrację, że kobiety są zbyt często definiowane przez ich ubiór, wygląd i piękno dzięki wzmocnieniu i celowym wyborom jakimi posługiwała się w kształtowaniu własnej tożsamości" - wyjaśniła kuratorka wystawy Catherine Morris.

Kluczem do popularności m.in. stroje

Nie brak teorii, że kluczem do popularności Meksykanki są m.in. jej stroje.

Fridamania przejawia się m.in. w tym, że podobnie jak słynna Meksykanka ubierają się tysiące jej fanów, w tym piosenkarki Lady Gaga oraz Beyonce. Z bransoletką z wizerunkiem Fridy wystąpiła w trakcie ważnego przemówienia nawet, niekoniecznie fetująca komunistów, brytyjska premier Theresa May.

Na rynku znalazła się lalka Frida Barbie czy rozjaśniający skórę filtr Frida czczący artystkę z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet. Są dziesiątki tysięcy gadżetów, dekoracyjnych drobiazgów, akcesoriów itp. sprzedawanych na platformach internetowych.

Fascynację Fridą tłumaczy się nieraz zdolnością przeciwstawienia się tradycyjnym ideom płci, seksualności i tożsamości. Nie przeoczono, że była geniuszem zanim została swoistym manipulatorem społeczeństwa prawie sto lat przed powstaniem mediów społecznościowych. Niezliczona rzesza odwiedzających podąża za nią na Instagramie.

- Życie Kahlo jest już dobrze znane, m.in. dzięki nagrodzonemu w 2002 r. filmowi biograficznemu z Salmą Hayek i kolekcjonerami-celebrytami, jak piosenkarka Madonna. Ponadto wielokulturowa tożsamość Kahlo, tożsamość płciowa i biseksualne życie seksualne pasują do ducha czasu i przyciągają fanów spoza świata sztuki" - podsumował "Wall Street Journal".

Wystawa w Brooklyn Museum potrwa do 8 maja.