RPO pisze do TK ws. IPN: sądy nie są od rozstrzygania sporów historycznych

RPO opowiada się za ograniczeniem sankcji karnych za wypowiedzi dotyczące narodu i państwa, które dysponują wielorakimi środkami zmierzającymi do ochrony własnego dobrego imienia i czci, czyli środkami dyplomatycznymi i edukacyjnymi" - czytamy w komunikacie Biura RPO informującym o piśmie do TK.

 

Najmocniejsze środki

 

Jak zaznaczono w ocenie Rzecznika "państwo ma szerokie możliwości budowania spójnej polityki historycznej i prezentowania odpowiedzi".

 

"Ustawodawca sięgnął natomiast po środki najsilniej ingerujące w prawa jednostki, czyli prawnokarne" - podkreśla RPO.

 

"Za zasadny należy uznać pogląd, że sądy co do zasady nie powinny być miejscem władczego rozstrzygania sporów historycznych" - napisał RPO. Dodał, że "państwo, działając przez swoje organy, ma szerokie możliwości budowania spójnej polityki historycznej i prezentowania odpowiedzi na wszelkie wypowiedzi godzące w jego dobre imię - np. poprzez media publiczne, czy na drodze dyplomatycznej".

 

O zgodności z konstytucją

 

Wniosek do TK o zbadanie zgodności z konstytucją nowelizacji ustawy o IPN prezydent skierował w trybie kontroli następczej. Nowelę prezydent podpisał 6 lutego. Wniosek Andrzeja Dudy wpłynął do TK 14 lutego. Nowelizacja weszła w życie 1 marca.

Wniosek prezydenta dotyczy m.in. przepisu, który wprowadza kary grzywny lub do 3 lat więzienia za publicznie i wbrew faktom przypisywanie polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za zbrodnie popełnione m.in. przez III Rzeszę Niemiecką.

 

Prezydent podkreślał, że każdy obywatel powinien być w stanie zrekonstruować zasadnicze znamiona czynu zabronionego. Jak wskazywał prezydent wątpliwości dotyczące zgodności z konstytucją budzi także sankcja określona w przepisie - w zakresie, w jakim przepis ten przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności.

 

Nowelizacja niezgodna z konstytucją

 

RPO przystąpił do tej sprawy przed TK w marcu. Wyraził wówczas opinię, że przepisy nowelizacji są niezgodne z konstytucją. "Jednocześnie informuję, że uzasadnienie niniejszego stanowiska zostanie przesłane do TK w terminie trzech tygodni" - pisał RPO w piśmie z 14 marca informującym Trybunał o przystąpieniu do sprawy.

 

Wysłane w czwartek do TK pismo stanowi zapowiedziane uzasadnienie marcowego stanowiska RPO.

 

Trybunał Konstytucyjny nie wyznaczył jeszcze terminu na rozpoznanie sprawy nowelizacji przepisów o IPN.

 

PAP

Czytaj więcej