Jeden z przepisów nowelizacji o IPN jest niekonstytucyjny. To stanowisko Prokuratora Generalnego

Wniosek do TK o zbadanie zgodności z konstytucją nowelizacji ustawy o IPN prezydent skierował w trybie kontroli następczej. Nowelę prezydent podpisał 6 lutego. Wniosek Andrzeja Dudy wpłynął do TK 14 lutego. Nowelizacja weszła w życie 1 marca.

 

Wniosek prezydenta dotyczy m.in. przepisu, który wprowadza kary grzywny lub do 3 lat więzienia za publicznie i wbrew faktom przypisywanie polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za zbrodnie popełnione m.in. przez III Rzeszę Niemiecką. Prezydent podkreślał, że każdy obywatel powinien być w stanie zrekonstruować zasadnicze znamiona czynu zabronionego.

 

W stanowisku podpisanym przez zastępcę prokuratora generalnego Roberta Hernanda - które w czwartek zostało zamieszczone na stronie internetowej TK - wniesiono o uznanie za konstytucyjny m.in. przepisu o karalności za publicznie i wbrew faktom przypisywanie polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za zbrodnie popełnione m.in. przez III Rzeszę Niemiecką.

 

Jak zaznaczono w tym stanowisku "cel leżący u podstawy wprowadzenia tej regulacji jest legitymizowany podstawami wskazanymi w konstytucji - czyli, w tym wypadku, koniecznością ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, moralności publicznej, a także praw innych osób". "Konieczność (niezbędność) poddania kryminalizacji tego rodzaju zachowań jest zaś uzasadniona powszechnie dostrzegalną nieskutecznością dotychczasowych rozwiązań" - głosi stanowisko PG.

 

"Sankcja przepisu karnego nie może opiewać na dolegliwość iluzoryczną, niepoważną z perspektywy chronionego dobra, która nie będzie odstraszała potencjalnych sprawców przed jego naruszeniem" - dodano w tym stanowisku odnosząc się do zarzutu prezydenta na temat przewidzianego w przepisie wymiaru kary.

 

"Polska nie będzie w stanie wyegzekwować ustanowionego przez siebie prawa"

 

Jednocześnie według stanowiska PG niekonstytucyjny jest zapis tej nowelizacji, który przewiduje, że "niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu zabronionego niniejszą ustawę stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca w razie popełnienia przestępstw" przypisania narodowi polskiemu odpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy.

 

"Decydując się na penalizację zachowań (...) w odniesieniu do przestępstw popełnionych za granicą, niezależnie od prawa obowiązującego w miejscu popełnienia tych czynów, ustawodawca nienależycie wyważył proporcje pomiędzy koniecznością ochrony dobra prawnego a adekwatnością, skutecznością i dolegliwością normy prawnej" - zaznaczono w stanowisku PG.

 

Jak w nim dodano "doprowadziło to do powstania unormowania faktycznie dysfunkcjonalnego, mogącego skutkować zaistnieniem rezultatów przeciwnych do zakładanych, a w konsekwencji doprowadzić do podważenia autorytetu Państwa Polskiego, które nie będzie w stanie wyegzekwować ustanowionego przez siebie prawa".

 

W stanowisku PG zaznaczono wprawdzie, że art. 55 b nie został bezpośrednio zaskarżony, ale wątpliwości co to tej kwestii pojawiły się w uzasadnieniu prezydenckiego wniosku. Dlatego zdaniem PG również te argumenty - podniesione przez prezydenta - winny podlegać ocenie TK zgodnie z ugruntowaną w europejskiej kulturze prawnej zasadą, w myśl której "podstawowe znaczenie ma istota sprawy, a nie jej oznaczenie".

 

We wniosku do TK prezydent zaskarżył także przepisy noweli w części obejmującej wyrazy "ukraińskich nacjonalistów" oraz wyrazy "i Małopolski Wschodniej". W ustawie o IPN znalazły się bowiem przepisy, które mają umożliwić wszczynanie postępowań karnych za zaprzeczanie zbrodniom ukraińskich nacjonalistów (także zbrodniom tych ukraińskich formacji, które kolaborowały z III Rzeszą Niemiecką). Prezydent wskazał, że pojęcia "ukraińscy nacjonaliści" i "Małopolska Wschodnia" są niedookreślone.

 

"Pojęcia te nie odbiegają swoją niedookreślonością od przedstawionych już terminów, dotychczas pozytywnie zweryfikowanych przez Trybunał Konstytucyjny" - ocenił w swoim stanowisku PG wnosząc o uznanie tej części zakwestionowanej przez prezydenta nowelizacji za konstytucyjną.

 

Ast: w niczym to nie przeszkadza

 

Marek Ast z PiS zapewniał, że stanowisko Ziobry to "pewnie wynik głębokiej refleksji".

 

- W przypadku Sejmu też dochodzi wielokrotnie dochodzi do sytuacji takiej, że przepisy są zakwestionowane, Sejm zmienia swoje stanowisko i godzi się z postulatami wnoszących skargę. W tym wypadku Sejm się nie godzi, natomiast w niczym to nie przeszkadza, że prokurator może mieć inne zdanie - powiedział Ast dziennikarzom.

 

 

Jak zapewnił "o przyszłości ustawy o IPN zdecyduje Trybunał Konstytycyjny".

 

Gasiuk: to przyznanie się do winy

 

- Minister Ziobro bierze na siebie odpowiedzialność za zniszczenie relacji Polska-Izrael i Polska-Stany Zjednoczone - powiedziała na konferencji w Sejmie szefowa klubu Nowoczesnej Kamila Gasiuk-Pihowicz na konferencji w Sejmie.

 

 

- Za takim przyznaniem się do winy powinny iść konkretne czyny. Człowiek z honorem, człowiek z poczuciem odpowiedzialności powinien podać się w takiej sytuacji do dymisji - dodała Gasiuk-Pihowicz.

 

W stanowisku Sejmu opowiedziano się za zgodnością przepisów z konstytucją

 

Na stronie TK zamieszczone zostało stanowisko Sejmu, w którym - zgodnie z projektem zaakceptowanym w zeszłym tygodniu przez komisję ustawodawczą - opowiedziano się za zgodnością przepisów nowelizacji z konstytucją.

 

Do sprawy przystąpił także Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który wyraził opinię, że przepisy nowelizacji są niezgodne z konstytucją.

 

Trybunał Konstytucyjny nie wyznaczył jeszcze terminu na rozpoznanie tej sprawy.

 

PAP, Polsat News, polsatnews.pl

Czytaj więcej