Pasożyty w popularnych produktach. Nieświadomie narażamy zdrowie
Współczesny sposób produkcji żywności nie eliminuje całkowicie obecności w niej pasożytów czy ich jaj lub larw. Występują one w warzywach, owocach czy mięsie, także rybach. Stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Niestety nie sposób ich zauważyć. Czy można się w jakiś sposób ochronić przed czymś, czego nie widać?
Globalne dane opublikowane w "Plos Medicnice" pokazują, że na choroby pasożytnicze choruje każdego roku około 407 milionów osób. W około 22 proc. przypadków do transmisji patogenów dochodzi drogą pokarmową.
W jaki sposób pasożyty dostają się do żywności?
Pasożyty mogą występować w warzywach i owocach. Jeśli uprawy podlewane są zanieczyszczoną wodą lub nawożone nieoczyszczonym obornikiem, zagrożenie przedostaniem się do organizmu glisty ludzkiej czy pierwotniaków typu Giardia lamblia jest szczególnie wysokie.
Z kolei mięso, zwłaszcza surowe lub niedogotowane, może zawierać tasiemce (zarówno uzbrojone, jak i nieuzbrojone) oraz włosienie. Szczególnie często występują one w wieprzowinie i dziczyźnie. W Polsce, choć kontrola weterynaryjna jest regularnie przeprowadzana, zakażenia nadal występują. To niestety często efekt kupowania produktów z niepewnych źródeł i niewystarczająca obróbka cieplna mięsa.
ZOBACZ: Kefir czy maślanka? Wygrany jest tylko jeden
Natomiast surowe ryby, jakie są wykorzystywane m.in. do przyrządzania sushi, mogą zawierać larwy A simplex (rodzina Anisakidae), które wywołują anisakiozę. W 2020 roku na łamach "Parasitology International" opisano pierwszy odnotowany w Polsce przypadek anisakiozy żołądkowej u 59-letniej kobiety, po spożyciu surowego łososia atlantyckiego.
Konsekwencje spożycia produktów z pasożytami
Rozwój chorób pasożytniczych na skutek zjedzenia zainfekowanych produktów spożywczych nie jest jednakowy. Wszystko zależy od mikroorganizmu, który ją wywołuje. Często pojawiają się zaburzenia żołądkowo jelitowe (nudności, ból, biegunka), które łatwo pomylić z niestrawnością, zwłaszcza w początkowym stadium.
ZOBACZ: Nowy grzyb opanował polskie lasy. Eksperci ostrzegają
Czasami rozwija się również reakcja alergiczna. W przypadku wrażliwych organizmów i w stanach przewlekłych choroba pasożytnicza doprowadza do niedokrwistości i osłabienia. Warto wspomnieć też o specyficznych konsekwencjach zdrowotnych powodowanych przez niektóre patogeny. Przykładowo, tasiemiec może prowadzić do uszkodzeń narządów, a Anisakis wywoływać ostre stany zapalne, łudząco przypominające objawami choroby zapalne jelit.
Jak minimalizować ryzyko zachorowania?
Całkowite wyeliminowanie pasożytów nie zawsze jest możliwe. Przestrzegając zasad higieny i przygotowywania żywności można ograniczyć ryzyko ich przedostania się organizmu i zdolności do rozwoju poważnych zaburzeń:
- dokładne mycie owoców i warzyw pod bieżącą wodą, najlepiej przy użyciu szorstkiej strony gąbki (samo opłukanie produktu pod bieżącą wodą może nie być wystarczające)
- unikanie spożywania surowego lub niedogotowanego mięsa; szczególnie wieprzowiny i dziczyzny
- w przypadku ryb przeznaczonych do spożycia na surowo, należy je mrozić zgodnie z zaleceniami pianymi na opakowaniu lub pełne gotowanie czy pieczenie, aby skutecznie zniszczyć jaja lub larwy pasożytów
- korzystanie wyłącznie z dostaw od sprawdzonych producentów