Najbardziej trujące grzyby w Polsce. Lepiej omijać je z daleka
Las jest źródłem darów natury, ale też swoistą pułapką dla osób niezorientowanych. W polskich borach rośnie wiele trujących gatunków grzybów, które wyjątkowo łatwo pomylić z jadalnymi kuzynami. Nawet niewielka pomyłka może skończyć się poważnym zatruciem, a w najcięższych przypadkach nawet śmiercią.
Warto przyjrzeć się czterem grzybom, które nie bez powodu budzą największy niepokój mykologów i lekarzy. Każdy z nich różni się wyglądem, mechanizmem zatrucia i objawami, warto je znać, by cieszyć się grzybobraniem bez zbędnego ryzyka.
Jak bezpiecznie zbierać grzyby?
Podstawową zasadą jest zbieranie wyłącznie gatunków w 100 proc. rozpoznawalnych. W razie jakichkolwiek wątpliwości lepiej zostawić grzyb w lesie.
ZOBACZ: Nowy grzyb opanował polskie lasy. Eksperci ostrzegają
Warto korzystać z atlasów lub aplikacji edukacyjnych, oczywiście nie opierając się wyłącznie na nich. Dobrym rozwiązaniem jest także konsultacja ze specjalistami z lokalnych stacji sanitarno-epidemiologicznych, które oferują pomoc w identyfikacji grzybów.
Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)
Uznawany za najniebezpieczniejszy grzyb w Polsce, odpowiadający aż za ok. 90 proc. zgonów z powodu zatruć grzybami. Ma oliwkowozielony kapelusz, biały pierścień na trzonie i przeważnie rośnie od lipca do października w lasach mieszanych. Toksyczne amatoksyny i falloidyny prowadzą do poważnego uszkodzenia wątroby i nerek.
Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons
Pierwsze objawy (ból brzucha, biegunka, wymioty) pojawiają się po 6-12 godzinach, co często przypomina zwykłą infekcję. Etap pozornego zdrowienia bywa zwodniczy, po nim następuje pogorszenie: żółtaczka, encefalopatia i niewydolność narządów - śmierć może nastąpić po kilku dniach.
Piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta)
Częściej występuje wiosną i bywa mylona ze smardzem, choć ma pofałdowany, brązowy kapelusz przypominający mózg. Zawiera gyromitrynę, która po początkowych objawach gastrycznych prowadzi do uszkodzenia wątroby i nerek, żółtaczki, czerwonobrunatnego moczy i utraty przytomności, często z fatalnym dla zdrowia i życia skutkiem.
W.J.Pilsak/Körnerbrötchen/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons
Borowik szatański (Rubroboletus satanas)
Borowik szatański to grzyb, który na pierwszy rzut oka może przypominać prawdziwego borowika. Ma masywny, jasny kapelusz, gruby trzon i charakterystyczne czerwone rurki od spodu. Właśnie to sprawia, że bywa mylony z jadalnymi gatunkami.
Wikimedia Commons/ Bernypisa, CC BY-SA 3.0
ZOBACZ: Cztery najdroższe grzyby na świecie. W Polsce rośnie kilka z nich
Niestety, jego spożycie prowadzi do poważnych problemów żołądkowych, takich jak wymioty czy biegunka. Choć zatrucia rzadko kończą się śmiercią, mogą być bardzo niebezpieczne dla seniorów czy dzieci.
Zasłonak rudy (Cortinarius orellanus)
Innym wyjątkowo trującym gatunkiem jest zasłonak rudy, niepozorny grzyb o brązowym kapeluszu i cienkim trzonie. Największym zagrożeniem jest zawarta w nim toksyna - orellanina.
Andreas Kunze, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Objawy zatrucia pojawiają się dopiero po kilku dniach od pożycia, co utrudnia szybkie leczenie. Zasłonak uszkadza nerki w sposób trwały, a w najcięższych przypadkach może doprowadzić do ich całkowitej niewydolności. To jeden z najbardziej podstępnych grzybów spotykanych w polskich lasach.
Czytaj więcej