Rosja winna zestrzelenia samolotu pasażerskiego. Sąd nie miał wątpliwości
Zapadł wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka zgodnie z którym Federacja Rosyjska została uznana za winną łamania praw człowieka w Ukrainie po roku 2014. Chodzi m.in. o zestrzelenie samolotu pasażerskiego, pozbawiania życia cywilów, stosowaniu tortur czy uprowadzeń dzieci.
Jak podkreśliła agencja Associated Press, jest to pierwszy raz, gdy sąd międzynarodowy uznał odpowiedzialność Rosji w związku z zestrzeleniem malezyjskiego samolotu pasażerskiego nad Donbasem 17 lipca 2014 r. Zginęło wówczas 298 osób.
Europejski Trybuna Praw Człowieka wypowiadał się w sprawie, w której połączono cztery skargi przeciwko Rosji. Trzy zostały wniesione w latach 2014 i 2022 przez Ukrainę i dotyczyły naruszeń praw człowieka po 2014 r. na terenach kontrolowanych przez prorosyjskich separatystów oraz naruszeń po 2022 r., czyli po pełnowymiarowej inwazji Rosji.
ETPCz: Rosja winna zestrzelenia samolotu pasażerskiego
Rozpatrzono też skargę wniesioną przez Holandię, dotyczącą zestrzelenia boeinga, strąconego rakietą odpaloną z terenów kontrolowanych przez separatystów.
ZOBACZ: Ukraińcy zestrzelili rosyjski Su-25 z ręcznej wyrzutni. "Wrak zdobi krajobraz Donbasu"
Sąd uznał, że w przypadku zestrzelenia samolotu doszło do złamania m.in. artykułów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka - mówiącego o prawie do życia (art. 2) i zakładającego prawo do skutecznego środka odwoławczego w przypadku naruszeń konwencji (art. 13).
ETPCz uznał istnienie na terenach kontrolowanych przez separatystów bądź (od 2022 r.) okupowanych przez Rosję praktyk administracyjnych, które skutkowały łamaniem licznych praw człowieka przewidzianych w konwencji. Wymieniał takie działania, jak przymusowe przemieszczanie ludności, zabijanie cywilów i wojskowych ukraińskich poza operacjami bojowymi, a także tortury oraz przypadki niszczenia, plądrowania i odbierania mienia.
ZOBACZ: Ambasador Chin przy UE: ChRL nie uznał wysiłków Rosji zmierzających do aneksji Krymu i Donbasu
Pozwane państwo "powinno bezzwłocznie uwolnić, bądź bezpiecznie przekazać wszystkie osoby, które zostały pozbawione wolności na terytorium Ukrainy znajdującym się pod okupacją Rosji bądź sił kontrolowanych przez Rosję" - oświadczył ETPCz. Nakazał także Rosji współpracę w celu "ustanowienia międzynarodowego i niezależnego mechanizmu", zapewniającego jak najszybszą identyfikację "wszystkich dzieci przewiezionych z Ukrainy do Rosji i na tereny kontrolowane przez Rosję".
Sąd: Za wydarzenia w Donbasie po 2014 r. odpowiada Rosja
Sąd powtórzył w środę, że uznaje, iż wydarzenia, do których doszło po 2014 r. na terenach kontrolowanych przez separatystów podlegają jurysdykcji rosyjskiej w znaczeniu, o którym mówi art. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Strony tej konwencji zobowiązują się zapewnić osobom podlegającym ich jurysdykcji prawa przewidziane w dokumencie.
Z decyzji sądu wynika więc, że uznał on Rosję za odpowiedzialną za to, co działo się na terenach pod kontrolą separatystów - mimo twierdzeń Moskwy, że konflikt w Donbasie toczył się poza jej terytorium. Oznacza to, że międzynarodowy trybunał uznał odpowiedzialność państwa rosyjskiego za zestrzelenie pasażerskiego samolotu.
ZOBACZ: Ukraina uderzyła w rosyjskie lotnisko wojskowe. Poważne zniszczenia
W sądzie w Strasburgu nie było w środę przedstawiciela Rosji. Od września 2022 r. nie jest ona stroną Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jednak ETPCz rozpatruje skargi przeciwko Rosji wniesione przed datą jej wycofania się z konwencji i uznaje, że odpowiada ona za naruszenia popełnione przez wrześniem 2022 r. Również w środowym orzeczeniu ETPCz wypowiadał się na temat wydarzeń, do których doszło przed 16 września 2022 r. - czyli w pierwszych miesiącach pełnowymiarowej inwazji rosyjskiej.
Czytaj więcej