Polsko-litewskie zgromadzenie parlamentu. "Nasi przodkowie chcieli ugruntować wolność"
Nasi przodkowie chcieli ugruntować wolność i obronić zagrożoną niepodległość, dlatego zdecydowali się na wielką reformę ustrojową; Konstytucja 3 maja zapisała się jako wzorzec uniwersalnych wartości - mówił w Sejmie w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja prezydent Andrzej Duda. - Litwa nadal kroczy ramię w ramię z Polską - dodał prezydent Litwy Gitanas Nauseda.
Uroczyste zgromadzenie Sejmu, Senatu i litewskiego Seimasu, to jeden z elementów poniedziałkowych obchodów 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Biorą w nim udział m.in. prezydenci Polski i Litwy - Andrzej Duda i Gitanas Nauseda, premier Mateusz Morawiecki wraz z członkami rządu, a także posłowie i senatorowie RP oraz przewodnicząca litewskiego Seimasu Viktoria Czmilyte-Nielsen i litewscy posłowie, którzy biorą udział w zgromadzeniu zdalnie.
Duda: świadectwo mądrości, odpowiedzialności i patriotyzmu
- W dniu, w którym dziejowa przeszłość tak namacalnie spotyka się ze współczesnością, wsłuchujemy się w przesłanie naszych przodków, bo to świadectwo ich mądrości, odpowiedzialności i patriotyzmu, bo to nasze chlubne polskie i litewskie dziedzictwo, bo to wielki pomnik historii znaczący dla rozwoju europejskiej i ogólnoludzkiej cywilizacji - mówił prezydent w poniedziałek podczas uroczystego polsko-litewskiego zgromadzenia posłów i senatorów.
Prezydent, który zacytował również fragment preambuły Konstytucji 3 maja, podkreślił, że "nasi przodkowie chcieli ugruntować wolność i obronić zagrożoną niepodległość, dlatego zdecydowali się na wielką reformę ustrojową".- Uchwalenie pierwszej w Europie i drugiej w świecie konstytucji było dowodem, że Rzeczpospolita jest w pełni sił, jest gotowa żyć i rozwijać się zgodnie z rytmem nowoczesności - mówił Andrzej Duda.
ZOBACZ: 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W Warszawie szczyt pięciu prezydentów
Dodał, że Rzeczpospolita, która była postrzegana przez niektórych wówczas jako "kraj peryferyjny", stała się prekursorem zmian wprowadzających nowy porządek ustrojowy i społeczny.
- Konstytucja 3 maja już na zawsze zapisała się jako wspaniały wzorzec uniwersalnych wartości, jako jedno z najważniejszych dokonań ludzkiego umysłu i dążeń do zbudowania jak najdoskonalszej wspólnoty politycznej - podkreślił prezydent.
"Dajemy wyraz naszej wielowiekowej bliskości i współpracy"
Duda podkreślił, że bardzo się cieszy, że 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja jest świętowana w polsko-litewskim gronie z udziałem m.in. litewskiego prezydenta.
- Wielkim, symbolicznym wydarzeniem jest to uroczyste zgromadzenie posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej oraz posłów Republiki Litewskiej - powiedział Duda.
Zaznaczył, że z powodu epidemii zgromadzenie w Sejmie odbywa się w ograniczonym gronie. - Nawet jeśli nie fizycznie, to jesteśmy tu dzisiaj razem. Skupione są tutaj polskie i litewskie serca, nie może być inaczej, razem dajemy wyraz naszej wielowiekowej bliskości i współpracy - mówił prezydent.
- Razem Polacy i Litwini chlubimy się wielkimi dokonaniami Rzeczypospolitej Obojga Narodów, razem dzielimy dumę ze wspólnego, wspaniałego dzieła Konstytucji 3 Maja - podkreślił.
- W imieniu Polaków chcę gorąco podziękować braciom Litwinom za historyczną drogę jaką przebyliśmy idąc ramię w ramię, za sojusze w obronie naszej i waszej niepodległości, za wzajemne wspieranie się - powiedział Andrzej Duda.
Dodał, że pierwszy rozbiór Rzeczpospolitej był strasznym wstrząsem, lecz spowodował także "wielkie patriotyczne przebudzenie". - I właśnie z ruchu opartego na tym przebudzeniu - powiedział prezydent - wyrosła Konstytucja 3 maja.
WIDEO: Przemówienie prezydenta RP Andrzeja Dudy
Nauseda: Litwa nadal kroczy ramię w ramię z Polską
Litwa nadal kroczy ramię w ramię z Polską, jesteśmy członkami UE i NATO, wspólnie troszczymy się o więzi polityczne, obronne, gospodarcze i kulturowe; dążymy do zapewnienia bezpieczeństwa naszego regionu - mówił prezydent Litwy Gitanas Nauseda.
- W tym pamiętnym dniu swoim przykładem świadczymy niezłomną wspólnotę Litwy i Polski. Od ślubu Władysława Jagiełły z Jadwigą nasze szlaki dążyły w jednym kierunku - czasami osobno, ale z biegiem czasu coraz bardziej zbliżając się do siebie - mówił litewski prezydent.
Dodał, że u podstaw stosunków między naszymi krajami zawsze było wyraźne poczucie przynależności do zachodniej cywilizacji oraz obowiązek podtrzymywania i obrony jej wartości.
- Litwa nadal kroczy ramię w ramię z Polską. Dziś razem jesteśmy członkami Unii Europejskiej i NATO. Wspólnie troszczymy się o więzi polityczne, obronne, gospodarcze i kulturowe. Dążymy do zapewnienia bezpieczeństwa naszego regionu. Doskonale uświadamiamy, że od naszego wspólnego sukcesu zależą nadzieje sąsiednich państw życia takiego jakiego chcą, a nie takiego, które jest im narzucane z zewnątrz - mówił Nauseda.
WIDEO: Przemówienie prezydenta Litwy Gitanasa Nausedy
Marszałek Sejmu: Konstytucja 3 Maja to niegasnące źródło siły i mądrości Polaków
- 230 lat temu podczas obrad Sejmu Wielkiego uchwalono dokument będący ostatnią wolą i testamentem gasnącej ojczyzny, a zaraz najwybitniejszym i najbardziej dalekowzrocznym dokonaniem polskiego parlamentaryzmu. Dzisiaj patrząc na to wielkie dzieło naszych przodków czujemy mocniej i rozumiemy lepiej, że każdy z nas jest obywatelem państwa, które tworzymy i kształtujemy wspólnie - mówiła marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
- Konstytucja 3 Maja to nie tylko dokument z przeszłości, lecz także niegasnące źródło siły i mądrości Polaków, które sprawia, że dzisiejsze święto możemy obchodzić w poczuciu uzasadnionej dumy z naszego narodowego dziedzictwa - powiedziała.
Witek wskazała ponadto, że do udziału w uroczystości za pośrednictwem internetu zostali zaproszeni także byli prezydenci RP, byli marszałkowie Sejmu i Senatu oraz byli premierzy, a także przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, najważniejszych instytucji państwowych oraz kościołów i związków wyznaniowych w Polsce.
Uchwała Sejmu i Senatu RP oraz Sejmu Litwy
Sejm i Senat RP oraz Sejm Litwy podkreślając wyjątkowe dla narodów polskiego oraz litewskiego znaczenie aktu z 1791 roku oddają hołd dziedzictwu nowożytnego konstytucjonalizmu - głosi uchwała w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.
Uchwałę tę przyjętą przez polski Sejm i Senat oraz litewski Sejm odczytano w poniedziałek podczas uroczystego polsko-litewskiego zgromadzenia posłów i senatorów, które odbyło się w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Podczas uroczystości w Warszawie odczytał ją marszałek Senatu Tomasz Grodzki, a w Wilnie przewodnicząca litewskiego Sejmu Viktoria Czmilyte-Nielsen.
W uchwale przypomniano, że "230 lat temu w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie, rezydencji władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów została uchwalona Konstytucja 3 maja, pierwsza spisana Konstytucja w Europie".
"Ustawa Rządowa opierała się na koncepcji demokratyzacji stosunków społecznych i zasadzie podziału władzy. Była wyrazem dążenia do budowy silnego państwa. Stanowiła formę umowy społecznej opierającej się na przekonaniu, że – jak zapisano w artykule V Konstytucji – »wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu«. Poszanowanie praw jednostki i utrwalenie etosu obywatelskiego miały gwarantować potęgę kraju" - głosi uchwała.
Zaznaczono w niej, że Konstytucja 3 Maja "wprowadzała monarchię konstytucyjną, ustrój który w większości państw europejskich rozwinął się dopiero w następnym stuleciu".
"Konstytucja była wyraźną manifestacją suwerenności politycznej, demonstracją tej niezależności wobec mocarstw ościennych oraz wezwaniem do odnowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uchwalenie Konstytucji 3 Maja stanowiło dowód odpowiedzialności politycznej elit polskich i litewskich oraz świadectwo zwycięstwa innowacyjnej myśli prawnoustrojowej. "Do wartości tych nawiązano w Zaręczeniu Wzajemnym Obojga Narodów – ustawie wykonawczej do Konstytucji uchwalonej przez Sejm Czteroletni 20 października 1791 r. Potwierdzono w nim siłę wspólnoty wielonarodowej zbudowanej na fundamentach republikańskich" - czytamy w uchwale.
"Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejm Republiki Litewskiej, podkreślając wyjątkowe dla Narodów Polskiego oraz Litewskiego znaczenie aktu z 1791 r., oddają hołd dziedzictwu nowożytnego konstytucjonalizmu i wyrażają przekonanie, że idee przyświecające uchwaleniu Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia 2 Wzajemnego stały się podstawą politycznej tożsamości obywateli krajów – spadkobierców Rzeczypospolitej Obojga Narodów" - głosi uchwała.
