Tysiąc dolarów wypłacane bezwarunkowo mieszkańcom. Los Angeles blisko wdrożenia programu
Los Angeles stanie się największym amerykańskim miastem wypłacającym swoim mieszkańcom bezwarunkowy dochód podstawowy, jeśli radni przyjmą projekt budżetu zaproponowany przez burmistrza miasta Erica Garcettiego. Propozycja pilotażu obejmuje wypłacanie tysiąca dolarów miesięcznie przez rok dwóm tysiącom rodzin.
Bezwarunkowy dochód podstawowy czyli UBI (universal basic income) to rozwiązanie polegające na przyznawaniu obywatelom comiesięcznej pensji, bez względu na zamożność. Urząd nie sprawdza też, na jakie cele mają być przeznaczone pieniądze. Staje się ono coraz bardziej popularne w USA dzięki grupie 41 burmistrzów z całego kraju, określających siebie jako "Burmistrzowie na rzecz Dochodu Bezwarunkowego".
Gwarantowany dochód w USA
Za inicjatywą stoi były burmistrz miasta Stockton Michael Stubbs, nawołujący do zasypywania rasowych i płciowych różnic ekonomicznych przez UBI. W Stockton 500 dol. miesięcznie było wypłacane mieszkańcom zarabiającym mniej niż wynosi mediana wynagrodzeń. Badania opublikowane w marcu wykazały, że beneficjenci programu spłacili długi, podjęli pracę i wyraźnie poprawił się stan ich psychiki. Pilotaż był finansowany z prywatnych donacji.
ZOBACZ: Włochy wprowadzają bezwarunkowy dochód podstawowy. „To przyszłość świata”
Los Angeles ma szansę stać się największą metropolią USA wypłacającą UBI. Na program przeznaczone ma być 24 mln dolarów. Jeśli radni poprą pomysł w głosowaniu, 2 tys. rodzin ma otrzymywać tysiąc dolarów miesięcznie przez rok. – Gotowi jesteśmy się założyć, że mała, ale stabilna inwestycja w nasze gospodarstwa domowe da znaczne korzyści w różnych obszarach – skomentował Garcetti w poniedziałek.
Podobnych przykładów jest więcej w Kalifornii. W niedalekim San Francisco władze wypłacają bezwarunkowy dochód tysiąca dolarów 130 artystom, którzy dotkliwe odczuli kryzys covidowy. Z kolei w hrabstwie Marin 125 ubogich samotnych matek z mniejszości rasowych niedługo będzie mogło dołączyć do pilotażowego programu, zakładającego wypłatę tysiąca dolarów miesięcznie. W Compton zaś taką kwotę dostawać będzie 800 mieszkańców przez dwa lata.
W Finlandii efektów nie widać
Najbardziej znany eksperyment z UBI w Europie prowadzony był w latach 2017-2018 w Finlandii. W kraju tym kwota 560 euro była wypłacana dwóm tysiącom losowo wybranych Finów znajdujących się w kryzysie bezrobocia. Różnica między nim a standardowym zasiłkiem polegała na tym, że kwota była wypłacana niezależnie od tego podjęcia pracy czy jakichkolwiek innych warunków. Badania pokazały jednak, że rozwiązanie nie było skuteczniejsze od tych stosowanych wcześniej.
Sondaż Gallupa z 2019 roku pokazał, że tylko 43 proc. Amerykanów popiera ideę bezwarunkowego dochodu podstawowego. Dużo większe przyzwolenie dla tego rozwiązania jest w Kanadzie (75 proc.) czy Wielkiej Brytanii (77 proc.). Krytycy wskazują, że UBI na nowo określi relację między ludźmi a państwem, które weźmie na siebie rolę opiekuna.
Czytaj więcej