Podatek cukrowy działa? Spadła sprzedaż napojów gazowanych

Podatek cukrowy obowiązuje od początku 2021 roku. Jak odbiło się to na zakupach Polaków? Dane za styczeń i luty zebrał NielsenIQ.

Najbardziej wzrosła cena napojów gazowanych, a jednocześnie najgłębiej spadła ilość kupowanych produktów. Reformulacja na szeroką skalę pozwoliła napojom i nektarom uchronić się przed wzrostem cen oraz spowolnić obserwowany wcześniej spadek sprzedaży. Tylko napoje energetyczne zachowały stabilną sprzedaż.

Prawie 17 mld zł za napoje bezalkoholowe

W roku 2020, jeszcze przed wprowadzeniem podatku cukrowego, Polacy wydali na napoje bezalkoholowe 16,8 mld złotych, mniej o ponad 680 mln złotych niż rok wcześniej. Spadkowi wartości o 4 proc. towarzyszył jednoczesny spadek wolumenu (sprzedaży w litrach) o 6 proc. i ilości sprzedanych sztuk produktu o 10 proc. To oznacza, że kupiliśmy o 640 mln sztuk napojów mniej niż rok wcześniej. 

Rok pandemiczny nie był łaskawy dla tej grupy kategorii. Mniej okazji do wychodzenia i konsumpcji w drodze, zmiana zachowań zakupowych, mniejsze zakupy świąteczne oraz gorszy pod względem temperatur sezon wiosenno-letni przyniósł spadki wielu napojowych kategorii.

ZOBACZ: Inflacja znów wyższa. Odczuwamy skutki opłaty cukrowej i „małpkowej”?

- Styczeń i luty 2021 wraz ze wzrostem cen produktów przyniósł kontynuację spadków sprzedaży. W przypadku wybranych kategorii - spadki były nawet na dwucyfrowym poziomie. Widzimy więc już nie tylko negatywny wpływ zmiany zachowań pod wpływem pandemii, ale także pod wpływem wzrostu ceny - komentuje Agnieszka Bujak, Client business partner w NielsenIQ. Regulacje dotyczą jednak 59 proc. wartości koszyka napojowego. 

Napoje gazowane to wartościowo największa kategoria wśród napojów bezalkoholowych. Średnia cena za litr produktu wzrosła o 26,5 proc., a wolumen kategorii spadł o 16 proc. (styczeń-luty 2021 vs rok wcześniej). Dane NielsenIQ wskazują, że w lutym 2021 Polacy kupili najmniej litrów napojów gazowanych od ponad dwóch lat.

Zmiana pojemności butelki

- Napoje gazowane to kategoria, która ma najtrudniej także ze względu na trudności w reformulacji produktu. Obserwacje z wielu rynków pokazują, że konsumenci nie chcą zmian w smaku swoich ulubionych marek. Alternatywą są warianty light i bez cukru, ale to wciąż mniejsza część całej kategorii. Popularną strategią w tej kategorii jest tzw. downsizing, czyli zmiana pojemności butelki na mniejszą, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie niższej ceny za produkt - komentuje Agata Koper, Client business partner w NielsenIQ. 

ZOBACZ: Podatek cukrowy. Spada sprzedaż napojów gazowanych

Nie wszystkie kategorie straciły swój wolumen. Energetyki zachowują się stabilnie (+0,8 proc. w okresie styczeń-luty 2021 vs rok wcześniej), mimo wzrostu średniej ceny za produkt o 10,4 proc. Warto pamiętać, że to kategoria, która rozwija się dynamicznie od lat i jako jedyna w koszyku napojów wciąż rosła nawet w czasie pandemii +6,5 proc. Widzimy więc, że jej popularność i popyt, póki co pozwalają uniknąć spadków sprzedaży, choć zdecydowanie widać osłabienie trendu wzrostowego. 

Skąd pochodzą dane?

Przedstawione dane sprzedażowe pochodzą z kanałów monitorowanych przez NielsenIQ: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże sklepy spożywcze (101-300 m kw.), średnie sklepy spożywcze (41-100 m kw.), małe sklepy spożywcze (do 40 m kw.), sklepy winno-cukiernicze, stacje benzynowe, kioski. 

Koszyk napojów bezalkoholowych pokrywa następujące kategorie: napoje gazowane, woda butelkowana, soki, nektary, napoje, piwo bezalkoholowe, ice-tea, napoje energetyczne i izotoniczne, kawa mrożona.