Esperanto - wymyślił go polski Żyd okulista. Dziś mówią nim nawet w Japonii

Choć żadne państwo nie uznaje esperanto za język urzędowy, jest on używany przez międzynarodową wspólnotę. Jak twierdzi Mozer, "niełatwo policzyć jego użytkowników".

 

- Nie wszyscy posługujący się tym językiem są członkami jakiejś organizacji. Zależy to również od definicji "mówienia w esperanto": czy należy liczyć tylko tych, którzy używają go często i na wysokim poziomie, czy też wszystkich z jego podstawową znajomością. Szacunkowe liczby mówiących w esperanto na świecie, są więc bardzo rozbieżne, od kilkudziesięciu tysięcy do kilku milionów - wylicza.

 

Pierwszy język dla 1000 osób

 

W każdym większym mieście możemy znaleźć entuzjastów esperanta. Organizowane są liczne wydarzenia promujące język. Największym zainteresowaniem cieszą się imprezy tygodniowe gromadzące esperantystów z wielu krajów.

 

- Niezwykle popularny jest Kongres Światowy (Universala Kongreso), organizowany co roku w innym państwie. Uczestniczy w nim zwykle kilka tysięcy osób - zaznacza Mozer.

 

Według naszej rozmówczyni, użytkowników esperanta jest tylu, by mogła istnieć "pełna życia międzynarodowa społeczność". Szacunkowo, dla około 1000 z nich jest on pierwszym językiem.

 

ZOBACZ: "Lalka" Prusa przetłumaczona na esperanto

 

Żydowski okulista

 

Esperanto wywodzi się z Polski. Wymyślił go Ludwik Zamenhof - polski okulista żydowskiego pochodzenia. Pasję do języków zawdzięczał ojcu, nauczycielowi języków obcych. Dzięki temu władał biegle polskim, rosyjskim, niemieckim, francuskim, angielskim, łaciną oraz greką.

 

Istotnym powodem dla powstania esperanto mogło być miejsce zamieszkania Zamenhofa. Dorastał on w Białymstoku, wówczas wielokulturowym mieście. Ludwik zauważył, że większość konfliktów między tamtejszymi Polakami, Rosjanami, Niemcami i Żydami bierze się ze złej komunikacji i braku wspólnego, uniwersalnego języka.

 

Wtedy też w jego głowie zrodził się pomysł na stworzenie "narzędzia" z prostymi gramatyką i słownictwem. W tym celu okulista sięgnął do języków romańskich i germańskich.

 

W 1887 roku, po dwóch latach szukania wydawcy, ukazał się pierwszy rosyjski (Białystok był wtedy pod takim zaborem - red.) podręcznik do nauki esperanta - "Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny". Zamenhof wydał go pod pseudonimem Doktoro Esperanto, czyli "doktora mającego nadzieję". Później słowo to stało się nazwą języka.

 

Nowy dialekt okazał się strzałem w dziesiątkę. Jeszcze w tym samym roku podręcznik do jego nauki wydano po polsku, francusku, niemiecku i angielsku. Zamenhof dostawał z całego świata informacje o jego prostocie i użyteczności. Zaczęły powstawać pierwsze kluby esperanckie. Nawet lingwiści mówili w esperanto.

 

 

"Chiny i Europa jako całość"

 

Esperanto, z racji zapożyczeń z języków romańskich, jest najpopularniejsze w Hiszpanii, Włoszech czy Francji. Na świecie chętnie korzystają z niego Brazylijczycy, Japończycy, Chińczycy i mieszkańcy Korei Południowej.

 

- Można zaryzykować, że liczbowo, ze względu na populację, esperanto używają Chiny i Europa jako całość - stwierdza Agnieszka Mozer.

 

ZOBACZ: Klasyki książek dla dzieci pisane gwarą. Premiera "Misia Szpeniolka"

 

Gdzie się uczyć?

 

Zainteresowanie esperantem utrzymuje się na stałym poziomie. W Polsce, w wielu miastach, organizowane są spotkania i kursy przybliżające go.

 

- Język ten jednak jest tak przyjazny, że, przy odrobinie chęci, bez problemu można się go nauczyć, korzystając z wielu propozycji z internetu - podpowiada Mozer.

 

W sieci znajdziemy strony i social mediowe profile zrzeszające polskich entuzjastów esperanto. Polska Młodzież Esperancka, Polski Związek Esperantystów, Białostockie Towarzystwo Esperantystów, kluby esperanto w Radomiu, Sopocie czy Szczecinie to tylko niektóre z nich.

- Język ten jest neutralnym. Nie wyróżnia żadnej nacji. W gronie rozmówców, wzajemnie rozumiejących się, każdy rozmawia jak równy z równym. To klucz nie tylko do przyjaźni, ale także przygody. Znajomość esperanto pobudza chęci nauki kolejnych, często egzotycznych dialektów - opowiada rozmówczyni polsatnews.pl.

 

Flaga, czasopisma, książki

 

Esperanto to nie tylko język. Stoi za nim również kultura tworzona przez jego użytkowników. Jednym z jej głównych symboli jest zielona gwiazda znajdująca się na fladze esperanckiej.

 

 

Entuzjaści mogą sięgnąć po czasopisma i książki w esperanto. Istnieją również stacje radiowe nadające audycje w tym języku. Można je odsłuchać m.in. na stronie pola-retradio.org. Polscy esperantyści obecni są chociażby podczas Pikniku Naukowego czy Pol’and’Rock Festiwal. 

 

"Ni dankas al Vi Ludoviko"

 

Od 13 do 15 grudnia w rodzinnym mieście inicjatora esperanto - Białymstoku - odbywają się 20 Białostockie Dni Zamenhofa. Data została wybrana nie bez przyczyny, gdyż Ludwik Zamenhof urodził się 15 grudnia 1859 roku.

 

- To on miał życzenie, aby świat mówił jednym wspólnym i neutralnym językiem. Wyobraźmy sobie szkoły na całym świecie, w których dzieci uczą się języka ojczystego i esperanta, i przyszłość, jaka z tego wynika. To jest to życzenie. Wszyscy ludzie są sobie równi, wszyscy powinni coś zainwestować, aby porozumieć się z innymi - snuje wizję przyszłości Agnieszka Mozer.

 

- Ni dankas al Vi Ludoviko kaj ni esperas, ke ankaŭ Vi kara leganto lernos la lingvon esperanto - puentuje. (Dziękujemy ci Ludwiku i mamy nadzieję, że ty, drogi czytelniku, też nauczysz się języka esperanto - red.).

Czytaj więcej