Rosja i Ukraina dokonały wymiany więźniów. Wśród zwolnionych Ołeh Sencow

O wymianie oficjalnie poinformowała rzeczniczka praw człowieka Federacji Rosyjskiej Tatiana Moskalkowa. Następnie rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow potwierdził, że strony dokonały wymiany i "obywatele Rosji powrócili do domu".

 

Przekazywanie więźniów rozpoczęło się w sobotę rano; wówczas z moskiewskiego więzienia Lefortowo wyjechały autobusy z przyciemnionymi szybami. Media oceniły, że autobusami z aresztu śledczego wywożeni są ukraińscy marynarze. Informacjom tym towarzyszyły doniesienia o rządowych samolotach Rosji i Ukrainy lądujących na lotniskach, odpowiednio w Kijowie i Moskwie.

 

Później okazało się, że samoloty zabrały z obu stolic zwalnianych więźniów. Wylądowały w Moskwie i Kijowie około godz. 13:30 czasu moskiewskiego (godz. 12.30 w Polsce). Cała procedura wymiany zajęła około czterech godzin.

 

Як зустрічали звільнених політв'язнів pic.twitter.com/vR1dgDcPEJ

— hromadske (@HromadskeUA) September 7, 2019

 

Media w Moskwie nie opublikowały listy przekazanych Rosji więźniów. Telewizja Rossija24 pokazała kadry z lotniska Wnukowo, na których widać było schodzących po trapie Rosjan zwolnionych przez stronę ukraińską. Media koncentrują się jednak tylko na jednym z nich - Kyryle Wyszynskim, dziennikarzu rosyjskiej agencji RIA w Kijowie. Rosji przekazano również - według doniesień medialnych - Wołodymyra Cemacha, bojownika z tzw. Donieckiej Republiki Ludowej, prawdopodobnie powiązanego z zestrzeleniem malezyjskiego boeinga nad Donbasem w lipcu 2014 roku.

 

PAP/EPA/YURI KOCHETKOV

 

Na Ukrainie biuro prezydenta Wołodymyra Zełenskiego opublikowalo pełną listę zwolnionych przez Rosję Ukraińców. Prócz 24 marynarzy i Sencowa są to: Pawło Hryb, Roman Suszczenko, Ołeksandr Kolczenko, Stanisław Kłych, Mykoła Karpiuk, Edem Bekirow, Artur Panow, Jewhen Panow, Wołodymyr Bałuch i Ołeksij Syzonowycz. Każdego z nich prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski osobiście witał na lotnisku Boryspol koło Kijowa.

 

"Cieszymy się, że jesteśmy na rodzinnej ziemi"

 

Sencow przyleciał w sobotę z Moskwy do Kijowa wraz z innymi Ukraińcami objętymi wymianą więźniów pomiędzy Ukrainą i Rosją; powitał go prezydent Wołodymyr Zełenski.

 

- Cieszymy się, że jesteśmy na rodzinnej ziemi. Chcę podziękować wszystkim ludziom, którzy o nas walczyli, zabiegali o nasze uwolnienie i do niego doprowadzili. Mam nadzieję, że także pozostali jeńcy zostaną uwolnieni. Ale nawet po uwolnieniu ostatniego jeńca nasza walka się nie skończy. Do zwycięstwa jeszcze bardzo daleko – powiedział Sencow dziennikarzom na lotnisku Boryspol pod Kijowem.

 

Dziennikarz Roman Suszczenko podziękował ukraińskiemu prezydentowi Wołodymyrowi Zełenskiemu za swoje uwolnienie, a poprzedniemu prezydentowi Petrowi Poroszence za wysiłki włożone w rozpoczęcie procesu, który do tego doprowadził.

 

- To symboliczne, że nas wszystkich, 35 osób, zwolniono dwa tygodnie po Dniu Niepodległości Ukrainy. Chciałbym powiedzieć prezydentowi Zełenskiemu, że dziś uszczęśliwił 35 ukraińskich rodzin – oznajmił Suszczenko.

 

Także uwolniony w sobotę i pochodzący również z Krymu Wołodymyr Bałuch podziękował zaś wszystkim Ukraińcom.

 

- Najbardziej podtrzymywały mnie na duchu listy od ludzi. Kiedy twój los się waży i dostajesz listy, zawsze na nie czekasz i wykorzystujesz każdą minutę na odpowiadanie. Tym żyjesz – powiedział.

 

Sencow prowadził trwającą 145 dni głodówkę

 

Pochodzący z Krymu Sencow został skazany przez rosyjski sąd w sierpniu 2015 roku na 20 lat kolonii karnej za przypisywane mu przygotowywanie zamachów terrorystycznych na półwyspie. Reżyser zaprzeczał tym oskarżeniom i twierdził, że działania przeciwko niemu mają charakter polityczny. Proces Sencowa był krytykowany przez międzynarodowe organizacje obrony praw człowieka. Z apelami o uwolnienie artysty wielokrotnie zwracali się do Rosji zachodni politycy oraz przedstawiciele środowisk artystycznych i intelektualnych.

 

W zeszłym roku Sencow prowadził trwającą 145 dni głodówkę w kolonii karnej na rosyjskiej Dalekiej Północy, domagając się zwolnienia przetrzymywanych w rosyjskich więzieniach obywateli Ukrainy.

 

Suszczenko, korespondent agencji Ukrinform we Francji, został aresztowany po przyjeździe do Rosji i uznany przez sąd w Moskwie za winnego szpiegostwa; skazano go na 12 lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. Bałuch był skazany przez sąd w Krymie na 5 lat kolonii karnej m.in. za rzekome przechowywanie broni.

 

"Nowa administracja Zełenskiego zademonstrowała zdrowy rozsądek"

 

MSZ Rosji oświadczyło w sobotę, że "wzajemne zwolnienie" osób przetrzymywanych uważa za pozytywny sygnał. Kontynuacją powinny być "inne ważne kroki na rzecz wyjścia z impasu w stosunkach rosyjsko-ukraińskich i realizacji porozumień mińskich" - dodało ministerstwo.

 

Rosyjski resort ocenił, że "nowa administracja Wołodymyra Zełenskiego zademonstrowała zdrowy rozsądek i gotowość do kompromisów". Wyraziło nadzieję, że wymiana więźniów "stworzy pozytywne tło dla merytorycznej pracy w ramach grupy kontaktowej i formatu normandzkiego".

 

Resort spraw zagranicznych podkreślił jednocześnie, że "stała retoryka antyrosyjska" nie przybliży Ukrainy "do rozwiązania realnych problemów w polityce wewnętrznej i gospodarce". Ponownie oceniono konflikt zbrojny na Ukrainie jako "wewnętrzny konflikt" tego kraju.

 

Zełenski: wymiana więźniów z Rosją pierwszym krokiem do zakończenia wojny

 

- Zrobiliśmy pierwszy krok (...). Musimy zrobić wszystkie inne kroki, by zakończyć tę straszną wojnę - powiedział Zełenski dziennikarzom na lotnisku Boryspol koło Kijowa, gdzie wylądowali uwolnieni przez Rosję Ukraińcy.

 

- Gratuluję wszystkim uwolnienia naszych bohaterów - dodał ukraiński prezydent.

 

Zełenski poinformował ponadto, że wymiana więźniów była częścią porozumienia, które zawarł z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Podkreślił, że jest to krok w stronę poprawy relacji między Moskwą a Kijowem i wyraził nadzieję na spotkanie w tzw. formacie normandzkim, czyli z udziałem przywódców Ukrainy, Rosji, Francji i Niemiec, którzy zajmują się konfliktem zbrojnym w Donbasie.

 

NATO domaga się od Rosji uwolnienia pozostałych więźniów

 

- NATO nadal wzywa Rosję do wypełnienia wszystkich zobowiązań wynikających z porozumień mińskich, w tym uwolnienia wszystkich więźniów - oświadczyła w sobotę rzeczniczka Sojuszu Północnoatlantyckiego Oana Lungescu.

 

Organizacja z zadowoleniem przyjęła uwolnienie przez rosyjskie władze 24 ukraińskich marynarzy, który zostali zatrzymani w listopadzie 2018 roku w wyniku incydentu zbrojnego z siłami Rosji w pobliżu Cieśniny Kerczeńskiej. 

 

Rzeczniczka Sojuszu podkreśliła w swoim oświadczeniu, że poza uwolnieniem więźniów ważne jest też ustalenie prawdy i pociągnięcie do odpowiedzialności za zestrzelenie malezyjskiego boeinga.

 

Tusk: podtrzymuję apel do Rosji o uwolnienie wszystkich więźniów politycznych

 

"Wreszcie! Przekazanie Ołeha Sencowa i ukraińskich marynarzy przyjąłem z wielką ulgą. Podtrzymuję mój apel do Rosji o uwolnienie wszystkich więźniów politycznych i poszanowanie integralności terytorialnej Ukrainy" - brzmi tweet Tuska.

 

Finally! The release of Oleg #Sentsov and the Ukrainian sailors fills me with relief. I continue my call on Russia to release all political prisoners and respect Ukraine’s territorial integrity. https://t.co/qp5HpRQEDE

— Donald Tusk (@eucopresident) 7 września 2019

 

"Wzywam Rosję do natychmiastowego uwolnienia pozostałych Ukraińców"

 

Prezydent USA Donald Trump wyraził radość z wymiany więźniów, której dokonały w sobotę Rosja i Ukraina. Pogratulował władzom obu krajów i ocenił, że być może był to "pierwszy olbrzymi krok" w kierunku osiągnięcia pokoju w konflikcie między tymi państwami.

 

"Bardzo dobra wiadomość, być może pierwszy olbrzymi krok w kierunku (osiągnięcia) pokoju" - ocenił na Twitterze Trump, odnosząc się do informacji o wymianie więźniów.

 

Wcześniej zadowolenie z powodu tego historycznego wydarzenia wyraził specjalny wysłannik USA ds. Ukrainy Kurt Volker. Również on liczy, że rozpocznie ono "nową dynamikę", która doprowadzi do zakończenia konfliktu.

 

Z kolei cytowany przez AFP anonimowy przedstawiciel Departamentu Stanu USA powiedział, że strona amerykańska jest - zbudowana oznakami silniejszego dialogu między Rosją i Ukrainą - oraz wspiera wysiłki nowego prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego na rzecz dyplomatycznego rozwiązania konfliktu.

 

- Wzywamy Rosję do natychmiastowego uwolnienia pozostałych Ukraińców, w tym członków społeczności tatarskiej z Krymu, którzy zostali bezprawnie uwięzieni - powiedział rozmówca AFP. Podkreślił, że Waszyngton nadal apeluje do Moskwy, by przestrzegała swoich zobowiązań przewidzianych w porozumieniach mińskich i oddała Ukrainie kontrolę nad anektowanym w 2014 roku Krymem.

 

Szef PE: uwolnienie Sencowa to znak zmniejszających się napięć między Rosją i Ukrainą

 

"Z ulgą i głęboką radością dowiedziałem się dzisiaj o uwolnieniu ukraińskiego filmowca Ołeha Sencowa. Sencow otrzymał Nagrodę Sacharowa w Parlamencie Europejskim w 2018 roku. Pozdrawiam go jako człowieka odwagi i determinacji, który z godnością oparł się niesprawiedliwości i bronił demokracji, praworządności i praw człowieka" - napisał w opublikowanym w sobotę oświadczeniu przewodniczący Parlamentu Europejskiego David Sassoli.

 

Jak dodał, Sencow został uwolniony w ramach umowy między Rosją a Ukrainą dotyczącej wymiany więźniów. "Z zadowoleniem przyjmujemy to jako krok we właściwym kierunku i znak malejących napięć między dwoma krajami. Nie mogę się doczekać, aby wkrótce spotkać się osobiście z Ołehem Sencowem w Parlamencie Europejskim i móc wręczyć mu Nagrodę Sacharowa" - podkreślił szef PE.

 

Kanclerz Merkel zadowolona z ukraińsko-rosyjskiej wymiany więźniów

 

"Cieszę się, że ukraińscy marynarze i (ukraiński reżyser) Ołeh Secow mogą teraz wreszcie powrócić do swych domów" - cytował Seibert niemiecką kanclerz na Twitterze.

 

Jak zaznaczyła Merkel, opłaca się pracować nadal ze wszystkich sił nad wprowadzeniem w życie porozumień mińskich, a "rząd Niemiec jest do tego gotowy".

 

Czytaj więcej