Czaputowicz w Kijowie: Polska uznaje za niezbędne wzmocnienie sankcji wobec Rosji

Jak zaznaczył Czaputowicz na wspólnej konferencji prasowej z ministrem spraw zagranicznych Ukrainy Pawłem Klimkinem, Rosja "musi zrozumieć, że agresywna polityka przyniesie konsekwencje i spotka się ze zdecydowaną odpowiedzią społeczności międzynarodowej".

 

- Ta agresja w Cieśninie Kerczeńskiej powinna przypomnieć, czy też pokazać tym, którzy są zaangażowani w ten projekt, do czego Rosja jest zdolna - przekonywał Czaputowicz.

 

Pytany, co może zrobić społeczność międzynarodowa, żeby zatrzymać realizację niemiecko-rosyjskiego gazociągu, szef MSZ zaznaczył, że wspólnota międzynarodowa jest w tej kwestii podzielona. Ocenił jednak, że - w kontekście ostatnich wydarzeń na Morzu Azowskim - "jest szansa na zatrzymanie tego projektu".

 

Szef MSZ poinformował, że w najbliższym tygodniu będą ważne spotkania, m.in. ministrów spraw zagranicznych Sojuszu Północnoatlantyckiego - we wtorek i w środę - "gdzie sprawa agresji Rosji na Ukrainę na Morzu Azowskim na pewno stanie na porządku obrad i Polska będzie tę kwestię podnosić".

 

Jak dodał, kwestia ta będzie też jednym z tematów czwartkowego spotkania OBWE w Mediolanie oraz planowanego na 10 grudnia najbliższego spotkania unijnej Rady ds. Zagranicznych.

 

- Innymi słowy, będzie na pewno silny głos społeczności międzynarodowej wykazujący poparcie dla działań Ukrainy i potępiający niezgodne z prawem międzynarodowym działania Rosji - zapewnił Czaputowicz.

 

"Nord Stream 2 to jest pętla gazowa dla Europy"

 

Z kolei Klimkin zapowiedział, że w przyszłym tygodniu Brukseli spotka się z ministrami spraw zagranicznych NATO.

 

- Będę wymagać nie tylko potępienia (działań Rosji - red.), bo to już miało miejsce; będę prosić o dodatkowe działania, w szczególności zaproponuję kilka efektywnych możliwości naszej współpracy z NATO" - mówił szef ukraińskiej dyplomacji. Ukraina powinna bowiem - według niego - "stopniowo czynić kroki mające na celu stanie się w przyszłości wschodnią flanką NATO"

 

Klimkin podkreślił, że Polska i Ukraina mają "wspólne stanowisko wobec rosyjskich manipulacji, w szczególności manipulacji niektórymi politykami zachodnimi mającymi na celu uzyskanie wsparcia dla projektu Nord Stream 2".

 

"Nord Stream 2 to jest pętla gazowa dla Europy, a gaz rosyjski dla Europy ma charakter gazu paraliżującego, podobnie jak Nowiczok" - dodał szef ukraińskiej dyplomacji.

 

Jak ocenił, konieczne jest dążenie do niezależności energetycznej, zwiększanie wydobycia własnego gazu. - A w sytuacji, kiedy nie będzie nam wystarczać tego gazu, powinniśmy go uzyskiwać za pośrednictwem państw cywilizowanych, chociażby takich, jak Polska - przekonywał.

 

"Polska i Ukraina nie powinny się bać swojej historii"

 

Wśród tematów poruszonych podczas swojego sobotniego spotkania ministrowie wymienili też m.in. sprawy historyczne, w tym kwestię zezwolenia na poszukiwania i ekshumacje Polaków na terytorium Ukrainy.

 

- Szukamy porozumienia w tej kwestii - oświadczył Czaputowicz na konferencji. Jak poinformował, zrzeszające ekspertów obu stron Polsko-Ukraińskie Forum Partnerstwa zostało poproszone przez szefów MSZ o "przedstawienie rekomendacji", dot. właściwej drogi do jak najlepszego rozwoju obopólnych stosunków.

 

Do spraw historycznych odniósł się w swoim wystąpieniu również Klimkin, który podkreślał, że Polska i Ukraina nie powinny się bać swojej historii i powinna ona być przedmiotem pracy historyków.

 

- Jednocześnie chcę podkreślić, że swoją historię pojmujemy zgodnie z naszym punktem widzenia i nigdy nie pozwolimy na interpretowanie naszej historii; tak samo, jak szanujemy historię innych krajów i nie ingerujemy w jej interpretację - zaznaczył szef MSZ Ukrainy.

 

Jak dodał, wzajemny szacunek wymaga także, by Polska dbała o opiekę nad pomnikami ukraińskimi na swoim terytorium, a Ukraina - wspierała Polaków w ich pracach poszukiwawczych i ekshumacyjnych na Ukrainie.

 

Klimkin oświadczył też, że Kijów liczy na rozpatrzenie przez polski Trybunał Konstytucyjny zapisów nowelizacji ustawy o IPN dot. zaprzeczania zbrodniom ukraińskich nacjonalistów, które - jego zdaniem - są dyskryminujące dla strony ukraińskiej.

 

- Ale rozumiemy też emocje strony polskiej związane z tymi sprawami, które ją interesują; w szczególności rozumiemy naszą odpowiedzialność dot. podejmowania właściwych decyzji chociażby w takich kwestiach jak polskie lwy na Cmentarzu Łyczakowskim - zaznaczył szef ukraińskiej dyplomacji. Jestem przekonany, że w tej kwestii Forum Polsko-Ukraińskie wypracuje odpowiednie rekomendacje - dodał.

 

OUN i UPA wyłącznie jako organizacje antysowieckie

 

Obaj ministrowie zgodzili się także, że granica między Polską a Ukrainą powinna "łączyć a nie dzielić" te państwa i zapowiedzieli działania na rzecz udrożnienia ruchu granicznego.

 

Między Warszawą i Kijowem od wiosny 2017 r. trwa spór wokół zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy, wprowadzonego przez ukraiński IPN. Zakaz został wydany po zdemontowaniu pomnika UPA w Hruszowicach, do którego doszło w kwietniu 2017 r. Rozwiązaniem sporu ma zajmować się polsko-ukraińska komisja ds. historycznych, na której czele stoją wicepremierzy obu państw Piotr Gliński i Pawło Rozenko.

 

Polskę i Ukrainę już od wielu lat dzielą zaszłości historyczne. Dotyczą one głównie różnej pamięci o roli Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, która w latach 1943-45 dopuściła się ludobójczej czystki etnicznej na ok. 100 tysiącach polskich mężczyzn, kobiet i dzieci.

 

O ile dla polskiej strony była to godna potępienia zbrodnia ludobójstwa (masowa i zorganizowana), o tyle dla Ukraińców był to efekt symetrycznego konfliktu zbrojnego, za który w równym stopniu odpowiedzialne były obie strony. Dodatkowo Ukraińcy chcą postrzegać OUN i UPA wyłącznie jako organizacje antysowieckie (ze względu na ich powojenny ruch oporu wobec Związku Sowieckiego), a nie antypolskie.

 

Polska strona chciałaby godnie upamiętnić ofiary OUN-UPA w miejscach ich pogrzebania; w tym celu IPN część ofiar, również tych, które nie zginęły podczas zbrodni wołyńsko-galicyjskiej, ale np. w walkach z Sowietami po 17 września 1939 r., chciałaby ekshumować. Ukraińska strona jest temu przeciwna, a swoją zgodę uzależnia od odbudowania przez Polaków pomnika UPA w Hruszowicach na Podkarpaciu, co dla polskiej strony jest warunkiem nie do przyjęcia.

Czytaj więcej