"Rozstrzelać Polaków". Film o antypolskiej operacji NKWD. Polsat News, czwartek godz. 23:00

Nawet 200 tys. Polaków i osób pochodzenia polskiego zamordowali radzieccy NKWD-ziści w ramach "Operacji polskiej" w latach 1937-1938. Swoje ofiary zabijali przeważnie strzelając w tył głowy. "Rozstrzelać Polaków" to pierwszy na świecie filmowy dokument o zbrodni NKWD. Autorem scenariusza jest Tomasz Sommer, reżyserem - Mirosław Majeran, dzienikarz Polsat News 2.

Dokument przedstawia jedną z ostatnich i być może najkrwawszą z białych plam na kartach najnowszej historii Polski. Chodzi o tzw. Operację polską NKWD - zmasowaną akcję tajnej policji o znamionach ludobójstwa, wymierzoną w Polaków zamieszkujących tereny Związku Sowieckiego.

Operację zleciło Biuro Polityczne KC WKP(b) pod przewodnictwem Józefa Stalina, a zainicjował ją specjalnym ściśle tajnym rozkazem 00485 ówczesny szef NKWD Nikołaj Jeżow. Oprócz nakazu mordowania Polaków wydano polecenie represjonowania polskich rodzin.

Mordowano i deportowano

Według dokumentów NKWD skazano niemal 140 tys. osób, z tego zamordowano bezpośrednio 111 091 Polaków - obywateli Związku Sowieckiego, a ponad 28 tys. skazano na pobyt w łagrach. Wyroki wykonywano natychmiast. Masowo deportowano Polaków zamieszkujących Ukraińską SRR i Białoruską SRR, m.in. do Kazachstanu, na Syberię, w rejony Charkowa i Dniepropetrowska. Łączna liczba deportowanych Polaków wyniosła ponad 100 tys.

Autor scenariusza filmu Tomasz Sommer akcją NKWD zajmuje się od lat. W tym czasie wydał zbiór poświęconych jej dokumentów - "Rozstrzelać Polaków - Ludobójstwo Polaków w Związku Sowieckim. Dokumenty z centrali" (2010) oraz zbiór relacji świadków tej zbrodni dokonanej w okresie od sierpnia 1938 roku do października 1938 r. "Dzieci operacji polskiej mówią" (2013).

- Sommer to historyk, który jako pierwszy na świecie opisał antypolską operację NKWD, dodarł do dokumentów i świadków - mówi polsatnews.pl reżyser dokumentu, dziennikarz Mirosław Majeran.

Pamięta, jak zabrali ojca

Jak wspomina, praca nad dokumentem trwała półtora roku. Autorzy filmu odwiedzili m.in. najważniejsze miejsca pochówku ofiar tej zbrodni - w obwodzie tomskim na Syberii, na Ukrainne i na Białorusi.

Po raz pierwszy publicznie zostaną też pokazane dokumenty przechowywane w Rosyjskim Państwowym Archiwum Kinofotodokumentów (Российский государственный архив кинофотодокументов – РГАКФД) w Krasnogorsku koło Moskwy. Jedną z bohaterek filmu jest prawie 100-letnia pani Maria, mieszkanka Białegostoku na Syberii, która pamięta, jak jej ojca NKWD zabrało z domu.

W tym roku mija 80. rocznica rozpoczęcia tej największej zbrodni stalinowskiej popełnionej na Polakach. Z tego powodu w dniach 28–29 wrześniaw Belwederze odbywa się międzynarodowa konferencja „Operacja polska NKWD 1937–1938. Przywracanie pamięci o zbrodni”.

Emisja 52-minutowego filmu dokumentalnego "Rozstrzelać Polaków" - w czwartek o godz. 23:00 w Polsat News.

polsatnews.pl

WIDEO - Do którego klubu dołączy nowy poseł? "Nie będę niczyją szablą"