W Gdańsku uruchomiono odrestaurowany zabytkowy zegar na Biskupiej Górce

W ramach prac, które trwały kilka ostatnich miesięcy, naprawiono i częściowo odtworzono mechanizmy poruszające wskazówkami na obu tarczach zegara, wykonano nowy elektryczny napęd czasomierza oraz odtworzono wskazówki i cyfry na częściowo zachowanych (i odrestaurowanych w ramach przedsięwzięcia) zegarowych tarczach.

　

W poniedziałkowy wieczór, w strugach deszczu, który padał tego dnia w Gdańsku, odbyła się uroczystość symbolicznego oddania czasomierza do użytku. Tego wieczoru po raz pierwszy czasomierz został podświetlony: montaż instalacji pozwalającej na iluminację zegara był częścią wykonanych prac.

 

"Wzmocniliśmy w sobie postawy obywatelskie"

 

- Ten zegar został odtworzony dzięki nam samym - gdańszczanom - zaznaczył w czasie uroczystości symbolicznego oddania zegara do użytku prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. Przypomniał, że prace przy zegarze zostały sfinansowane ze społecznej zbiórki, która prowadzono była przez trzy miesiące i przyniosła ponad 72 tys. zł. - Uruchomienie zegara było celem, ale przy okazji uruchomiliśmy i wzmocniliśmy w sobie postawy obywatelskie - podkreślił Adamowicz.

　

Prace przy czasomierzu wykonała miejscowa firma Elfracorr pod nadzorem Grzegorza Szychlińskiego - kierownika Muzeum Zegarów Wieżowych w Gdańsku.

　

Jak zaznaczył w czasie poniedziałkowej uroczystości Szychliński, tarcza odrestaurowanego zegara ma 4,5 metra średnicy. Wyjaśnił, że duży kłopot sprawiły wykonawcom zwłaszcza wskazówki czasomierza, które trzeba było w całości odtworzyć przy braku dokumentacji, a nawet pokazujących je zdjęć (dysponowano tylko jedną fotografią złej jakości, na której utrwalono wskazówki).

　

Zbiórkę funduszy na naprawę zachowanych i odtworzenie brakujących elementów niszczejącego od 1945 r. zegara przeprowadziła wiosną i latem ub.r. Fundacja Gdańska wraz ze związanym z Biskupią Górką Stowarzyszeniem Waga.

　

Środki zbierane były w ramach akcji "Prezent dla Gdańska". W jej trakcie przeprowadzano licytacje, loterie fantowe, organizowano spacery po Biskupiej Górce oraz inne akcje specjalne, z których dochód (w formie datków) zasilał fundusz.

 

Historia budynku

　

Schronisko młodzieżowe zostało zbudowane w najwyższym punkcie Biskupiej Górki w latach 1938-40. Na tarasie obiektu usytuowanym od strony Głównego Miasta, postawiono 25-metrową wieżę, której szczyt zdobił zegar z dwoma tarczami zainstalowanymi na północnej i południowej ścianie budowli. Wewnątrz wieży znajdował się też wyposażony w kilkanaście dzwonów kurant oraz specjalny mechanizm, dzięki któremu każdego dnia w południe odtwarzano krótką inscenizację pościgu i walki z udziałem dwóch statków.

　

Po 1945 r. schronisko zostało przeznaczone na potrzeby policji (zajmuje ona obiekt do dziś). Wieża, zegar i carillon z biegiem lat niszczały. Zegar stracił mechanizm i wskazówki. Zachowała się jednak większość kurantowych dzwonów oraz niewielka część mechanizmu pozwalającego odtworzyć inscenizację, elementy te wymagają jednak remontu i odtworzenia brakujących części. Prace nad carillonem i mechanizmem do inscenizacji wyceniono na 100 tys. zł. Gdański samorząd chciałby w przyszłości pozyskać fundusze także na ten cel.

　

W momencie otwarcia schronisku młodzieżowemu nadano imię Paula (Pawła) Beneke - gdańskiego kapra, który w 1473 roku zdobył galerę przewożącą obraz "Sąd ostateczny" Hansa Memlinga i podarował go najważniejszemu gdańskiemu kościołowi - dzisiejszej Bazylice Mariackiej. To właśnie scena zdobycia (przez dowodzony przez Benekego okręt pod nazwą "Piotr z Gdańska") galery San Matteo przewożącej "Sąd ostateczny", odtwarzana była przez mechanizm zainstalowany w zegarze na wieży schroniska.

 

Historyczna dzielnica Gdańska

　

Biskupia Górka to historyczna dzielnica Gdańska leżąca w bezpośrednim sąsiedztwie Głównego Miasta. Przed wiekami na jej terenie działały folwarki, w XVI wieku rozpoczęto tu budowę różnego rodzaju umocnień, a później fortyfikacji mających służyć obronie Głównego i Starego Miasta. Na przełomie XIX i XX wieku u podnóża i na łagodnym stoku górki wznoszącej się na około 60 m n.p.m. wybudowano zespół kamienic, z których większość przetrwała do dziś.

 

PAP

Czytaj więcej