Wnuk niemieckiego oficera zwrócił zrabowany polski obraz

Obraz Franciszka Mrażka "Na przypiecku" został we wtorek przekazany polskiemu ministerstwu kultury w Konsulacie Generalnym RP w Monachium - podał resort. Dzieło wywiezione podczas II wojny przez niemieckiego oficera z Pałacu Prezydenckiego w Spale na początku roku zwrócił jego wnuk.

W styczniu do polskiej ambasady w Berlinie zgłosił się mieszkaniec Bawarii i zadeklarował chęć zwrotu obrazu wywiezionego podczas drugiej wojny światowej przez jego dziadka. Jako niemiecki oficer stacjonował on w 1940 r. w Pałacu Prezydenckim w Spale - poinformowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Fotografie okupowanej Spały

"Dodatkowo osoba ta przekazała także fotografie żołnierzy niemieckich rezydujących w Spale, przedstawiające grabione dzieła sztuki. Analiza przedwojennych zdjęć pałacu jednoznacznie potwierdziła, że fotografie te wykonano w rezydencji w Spale" - dodał resort w komunikacie.

Obraz "Na przypiecku" to kameralna scena rodzajowa rozgrywająca się we wnętrzu chłopskiej chaty. Motyw ten był często powtarzany przez Franciszka Mrażka. Przedstawia kobietę przygotowującą posiłek, której towarzyszy dziecko siedzące na tzw. przypiecku. Obraz powstał najprawdopodobniej w latach 20. lub 30. XX w.

Franciszek Mrażek urodził się 7 stycznia 1891 r. w Nowym Sączu. Ukończył szkołę podstawową w Limanowej, później przez pewien czas uczył się malarstwa w Krakowie w pracowni Aleksandra Mroczkowskiego, ucznia Jana Matejki. Następnie studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Malarstwa uczył się również w Monachium. Malował portrety, pejzaże, sceny rodzajowe z okolic Limanowej. Jego prace znajdują się w Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej w Limanowej oraz w prywatnych zbiorach. Mrażek zmarł w 1970 r. w Limanowej.

Carska rezydencja w puszczy

Pałac w Spale, jak przypomina resort, powstał w II połowie XIX w. kiedy car Aleksander III polując w pobliskich lasach zwrócił uwagę na małą osadę młyńską Spała położoną w puszczy nad Pilicą. Zbudowano tam wtedy drewniany pałacyk według projektu krakowskiego architekta Leona Mikuckiego. Obok wzniesione zostały koszary dla sotni kozackiej, a także stajnie, kasyno, domy dla gości, a następnie hotele. Wokół pałacu urządzono park krajobrazowy projektu Waleriana Kronenberga.

W 1922 r. Spała stała się letnią rezydencją prezydenta Rzeczypospolitej. W miejscu koszar wzniesiono drewniany kościółek w stylu zakopiańskim, który stał się kaplicą prezydencką pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Korony Polski. W Spale bywał prezydent Ignacy Mościcki, który urządzał tam polowania z udziałem zagranicznych gości. Podczas drugiej wojny światowej mieściło się tam Naczelne Dowództwo Wojskowe "Wschód". W 1945 r. do miejscowości wkroczyła Armia Czerwona. Pałacyk myśliwski został obrabowany i całkowicie spalony.

Obraz Franciszka Mrażka "Na przypiecku" trafi do Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

PAP

WIDEO - "Miałem propozycje, by wejść do polityki". Jakimowicz w "Skandalistach". Transmisja od godz. 20