Rząd ma się zająć projektem zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa

W styczniu resort poinformował o planach zmian, zgodnie z którymi m.in. utworzone miałyby zostać dwie izby KRS. W skład pierwszej wejdą: I Prezes SN, prezes NSA, minister sprawiedliwości, osoba powołana przez prezydenta, czterech posłów i dwóch senatorów. Drugą izbę ma tworzyć 15 sędziów wszystkich szczebli - wybieranych przez Sejm, a zgłaszanych przez kluby poselskie i marszałka Sejmu.

　

Według MS, taki zapis ma na celu zobiektywizowanie trybu wyboru kandydatów; resort uważa, że dotychczas o wyborze członków Rady "decydowały w praktyce sędziowskie elity" (obecnie sędziów do Rady wybierają przedstawiciele zgromadzeń sędziowskich).

　

"Według MS, ustawodawca ma prawo dokonywać wszelkich zmian"

 

Zgodnie ze styczniowym projektem, mandaty 15 członków KRS-sędziów obecnej Rady miały wygasnąć po upływie 90 dni od wejścia w życie nowej ustawy. W lutym zmieniono tę propozycję: mają wygasnąć po 30 dniach. Wybór nowych członków KRS w ich miejsce ma nastąpić w ciągu 30 dni od wygaśnięcia mandatów. Według MS, ustawodawca ma prawo dokonywać wszelkich zmian, które zapewniają równe prawa dla wszystkich sędziów.

　

Projekt ze stycznia stanowił, że prezydent RP miałby prawo wyboru na urząd sędziego spośród dwóch kandydatów przestawionych mu przez KRS (dziś jest jeden kandydat na jedno miejsce - red.), z czego w lutym zrezygnowano.

　

Zgodnie z projektem, jeżeli obie izby będą miały różne opinie o kandydacie na sędziego, wówczas ta izba, która wydała o nim opinię pozytywną może wnioskować o decyzję Rady w pełnym składzie. Wtedy za kandydatem musiałoby się opowiedzieć 17 członków Rady: I prezes SN, prezes NSA i członkowie Rady wybrani spośród sędziów. "Proponowane rozwiązanie nie faworyzuje żadnego ze Zgromadzeń (izb); każde z nich podejmuje uchwały w sprawie kandydata na urząd sędziego autonomicznie" - czytamy w uzasadnieniu.

　

"Reforma wprowadzi cywilizowane standardy"

 

W projekcie jest też propozycja, by sędzia przeniesiony w stan spoczynku - jeżeli z powodu choroby lub płatnego urlopu dla poratowania zdrowia nie pełnił służby przez okres roku lub nie poddał się badaniom - dostawał uposażenie w wysokości 50 proc. wynagrodzenia zasadniczego. "Nie można akceptować stanu, w którym z samego faktu niezdolności do pracy przez okres dłuższy niż jeden rok (przy uwzględnieniu możliwości odzyskania zdolności do pracy) sędziemu przysługuje prawo do ubiegania się o skorzystanie z prawa przejścia w stan spoczynku i w konsekwencji pobierania dożywotniego uposażenia z tego tytułu w pełnej wysokości" - wyjaśniono.

　

Inna propozycja to zapis, by także kadencja rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów wygasła po 30 dniach od dnia wejścia noweli w życie. Nowelizacja miałaby wejść w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia.

　

Propozycja zmian przepisów o KRS jest słuszna; reforma wprowadzi cywilizowane, europejskie standardy i jest odpowiedzią na duże społeczne oczekiwanie zmiany - wyjaśniał minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, który podkreślał, że propozycje są zgodne z konstytucją. Dodał również, że "czas najwyższej kasty dobiega końca".

　

"Godzi w fundamentalną zasadę niezależności władzy sądowniczej"

 

Projekt krytykowały środowiska sędziowskie, RPO i niektóre organizacje pozarządowe. Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" pozytywnie oceniło w poniedziałek rezygnację w projekcie z rozwiązania przewidującego konieczność zgłaszania prezydentowi co najmniej dwóch kandydatów na stanowisko sędziowskie. Jednocześnie podtrzymało negatywną ocenę nowego trybu wyboru sędziowskich członków Rady. "Takie rozwiązanie godzi w fundamentalną zasadę niezależności władzy sądowniczej od pozostałych władz. Nie ulega wątpliwości, że jest to krok w kierunku dalszego ograniczania niezależności wymiaru sprawiedliwości, likwidowania jego odrębności od władzy ustawodawczej i wykonawczej" - oceniła Iustitia.

　

Poprzednią wersję projektu "jednoznacznie negatywnie" ocenił w styczniu Sąd Najwyższy, także Rzecznik Praw Obywatelskich wskazywał, że projekt ten budzi "poważne wątpliwości". W opiniach tych zwracano uwagę na możliwą niekonstytucyjność części zaproponowanych zapisów.

　

Również Krajowa Rada Sądownictwa w końcu stycznia oceniła, że projekt jest niekonstytucyjny. Nowa wersja projektu - zgodnie z decyzją KRS podjętą 1 marca - została skierowana do zaopiniowania na posiedzeniu Rady rozpoczynającym się we wtorek i zaplanowanym do piątku. "Wspomniany projekt dotyczy ważnej materii ustrojowej i powinien być opiniowany przez wszystkich członków KRS" - informowała Rada w zeszłym tygodniu.

 

PAP

Czytaj więcej