Śląsk: podziemna turystyka kopalniana będzie rozwijana

Muzeum Górnictwa Węglowego koordynuje działalność głównych zabrzańskich atrakcji turystyki przemysłowej: zabytkowej kopalni węgla kamiennego Guido oraz kompleksu Królowa Luiza.

Przedsięwzięcia i inwestycje o łącznej wartości ok. 68,5 mln zł planuje Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu (woj. śląskie). Placówka zamierza tak dokończyć dotychczasowy, wart ok. 200 mln zł program inwestycyjny - zachowujący i udostępniający zabrzańskie zabytki poprzemysłowe.

Na planowane nowe zadania placówka planuje pozyskać środki Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 (POIiŚ), Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 (ZIT; RPO), a także Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (WFOŚiGW).

Dwie zabytkowe kopalnie

Muzeum Górnictwa Węglowego koordynuje rozwijaną od 2008 r. działalność głównych zabrzańskich atrakcji turystyki przemysłowej: zabytkowej kopalni węgla kamiennego Guido oraz kompleksu Królowa Luiza - opartego o wyrobiska dawnej kopalni o tej nazwie oraz fragment unikalnej XIX-wiecznej sztolni odwadniającej, która ciągnęła się od Chorzowa po Zabrze.

Organizowane wspólnie przez samorząd woj. śląskiego i Zabrza Muzeum przygotowało i prowadziło dobiegający już końca, warty łącznie ok. 200 mln zł (w tym ok. 130 mln zł środków zewnętrznych, głównie z UE), program inwestycyjny dotyczący Guido i Luizy. W piątek przedstawiciele placówki poinformowali o swych dalszych planach.

Największy, przygotowywany pod kątem środków POIiŚ i WFOŚiGW, projekt oszacowano na 42,9 mln zł. Zakłada on m.in. rewitalizację, adaptację i nadanie nowych funkcji należącym do Muzeum zabytkowym obiektom związanym z dziedzictwem przemysłowym miasta.

Maszyna parowa popracuje 102. rok

Wśród nich planowana jest m.in. rewitalizacja i konserwacja zabytkowej maszyny parowej szybu Carnall w Luizie wraz z budową nowej wytwornicy pary dla tego czynnego od 101 lat urządzenia. Problemem jest bowiem m.in. zapowiedź obecnego dostawcy pary technologicznej zaprzestania tych dostaw w połowie 2017 r., co ostatecznie unieruchomiłoby unikalny zabytek.

Nowa wytwornica pary znalazłaby swe miejsce w pobliskim, również przeznaczonym do odnowienia, budynku dawnej maszynowni szybu Schonaich, gdzie miałaby się też znaleźć ekspozycja nt. katastrof górniczych. W pobliżu Muzeum chciałoby też odnowić warsztat elektryczny (miałyby się tam znaleźć warsztat muzealny z pokazową kuźnią), dawną cechownię Luizy (pod kątem otwartego dla zwiedzających magazynu) i zagospodarować przestrzeń Luizy (wraz z m.in. zabezpieczeniem murów oporowych dawnej bocznicy, obecnie niecki parkingowej).

Inną częścią tego samego przedsięwzięcia miałby być remont siedziby Muzeum mieszczącej się w dawnym starostwie powiatowym z 1874 r. Dawno nieremontowany, reprezentacyjny obiekt, dodatkowo mocno ucierpiał zalany podczas pożaru z 2011 r. Powstać miałyby tam pracownie konserwatorskie, miejsce do spotkań i konferencji, biblioteka, czytelnia i pracownia digitalizacji.

Rewitalizują i udostępniają Górny Śląsk

Cały ten projekt pod nazwą "Rewitalizacja i udostępnienie poprzemysłowego dziedzictwa Górnego Śląska" we wrześniu br. został złożony do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako propozycja samorządu woj. śląskiego rozszerzenia Kontraktu Terytorialnego dla tego regionu. Muzeum chciało by go realizować w latach 2017-2019.

W innym, szacowanym 21,6 mln zł projekcie, przygotowywanym w podobnej perspektywie czasowej pod kątem środków ZIT, Muzeum zamierza odkupić od prywatnego właściciela monumentalną wieżę ciśnień w Zabrzu. Powstać miałaby w niej - przy współpracy z naukowcami Uniwersytetu Śląskiego - nowoczesna ekspozycja poświęcona węglowi oraz wodzie.

Unikatowym projektem, który nie mając odpowiedników na świecie, pomógłby w zachowaniu wiedzy o dziedzictwie przemysłowym regionu, miałaby być digitalizacja przestrzenna infrastruktury naziemnej i podziemnej likwidowanych zakładów wydobywczych, szczególnie kopalń węgla kamiennego w woj. śląskim.

Kopalnie w internecie

Zdigitalizowane w formie dwu- i trzywymiarowej zbiory miałyby być udostępniane na specjalnie przygotowanej platformie internetowej. Przedstawiciele Muzeum podkreślają, że ten warty ok. 3,9 mln zł projekt przygotowywany pod kątem środków RPO, jest istotny m.in. dla zachowania tożsamości i charakteru regionu.

Ponadto samorząd woj. śląskiego zlecił na ten i przyszły rok Muzeum Górnictwa Węglowego zabezpieczenie górotworu i modernizację gospodarki wodnej w zabytkowej Sztolni Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach. Zadanie to, powierzone fachowcom placówki, mającym doświadczenie m.in. płynące z udrażniania sztolni w Królowej Luizie ma kosztować ok. 850 tys. zł i być pokryte środkami WFOŚiGW oraz budżetu woj. śląskiego.

PAP

WIDEO - „Twoja Twarz Brzmi Znajomo” od 5 września w Polsacie