SN o lukach i nieprawidłowościach w polskim prawie
Ponad 60 przypadków luk i nieprawidłowości w polskim prawie opisuje informacja pierwsza prezes SN prof. Małgorzata Gersdorf. "Ich usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego RP" - głosi 90-stronicowy dokument.
We wtorek odbyło się doroczne Zgromadzenie Ogólne Sądu Najwyższego poświęcone działalności SN w 2015 r. Informację o działalności SN w ubiegłym roku przedstawiła prof. Gersdorf.
"Coraz wyraźniej dostrzegany jest zły i nieprzejawiający znamion poprawy, a nawet sukcesywnie pogarszający się stan legislacji" - napisała Gersdorf w ponad 200-stronicowej informacji. Według niej istotne problemy orzecznicze wynikają w dużej mierze z licznych zmian prawa, w tym zwłaszcza prawa procesowego cywilnego. "Wielokrotnie nowelizacje mają charakter prowizoryczny i doraźny oraz są dalekie od profesjonalizmu. Prawodawca wprowadza je bez dostatecznej refleksji i bez konsultacji, w wyniku fałszywych impulsów oraz przekonania, że jedynym remedium na nieprawidłowości występujące w stosowaniu prawa jest jego natychmiastowa zmiana" - głosi informacja.
Zakłócają proces stosowania prawa
Ponadto SN przygotował odrębną informację pt. "Uwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach i lukach w prawie". Zgodnie z ustawą o SN, I prezes SN przedstawia właściwym organom uwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach lub lukach w prawie, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego RP.
Jak napisano w informacji, za luki i nieprawidłowości uznano takie wady legislacyjne, które w sposób istotny zakłócają proces stosowania prawa przez sądy powszechne i Sąd Najwyższy. Nie każda nieprawidłowość była przedmiotem takiej notyfikacji; uwzględniono zwłaszcza te, które zostały zasygnalizowane wprost w orzecznictwie SN oraz zgłoszone przez prezesów sądów apelacyjnych oraz sądów okręgowych.
Informacja dotyczy konkretnych zapisów w prawie cywilnym i karnym, spółek handlowych, autorskim, opiekuńczym, rodzinnym, wyborczym, spraw nieletnich, pracy i ubezpieczeń społecznych.
Wzrost liczby spraw
Wśród wskazanych nieprawidłowości była m.in. problematyka współwłasności nieruchomości i jej znoszenia orzeczeniem sądu; ustalania opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w przypadku różnego korzystania z działek stanowiących jedną nieruchomość; reprezentacji nieprzytomnego pacjenta, z którym porozumienie się nie jest możliwe; orzeczeń o przyjęciu do zakładu opiekuńczo leczniczego i pielęgnacyjno-opiekuńczego; rodzinnoprawnych konsekwencje sądowej zmiany oznaczenia płci; umieszczenia nieletniego w schronisku dla nieletnich czy zakresu sądowej kontroli procesu wyborczego.
W 2015 r. w SN odnotowano nieznaczny wzrost liczby spraw, których wpłynęło 11 214 (w 2014 r. - 11 065). 84 sędziów SN rozpoznało w tym czasie 10 502 sprawy (w 2014 r. - 10 546). Były w tym m.in. 7554 skargi kasacyjne i kasacje, 1022 różnego rodzaju zażalenia oraz 154 kwestie prawne. Pozostałe sprawy to: apelacje od orzeczeń wojskowych sądów okręgowych, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprawy o ochronę konkurencji i konsumentów, skargi na przewlekłość postępowania oraz o ich wznowienie, wnioski o przekazanie sprawy innemu sądowi, sprawy o ułaskawienie i dyscyplinarne (spraw dyscyplinarnych sędziów było 82) oraz uchwały ws. ważności wyborów.
PAP