RPO: trzeba przeciwdziałać dyskryminacji ze względu na płeć

Wsparcie dla ofiar przemocy, niwelowanie nierówności na rynku pracy i zmiana ustawodawstwa antydyskryminacyjnego - to tylko niektóre działania, które mogą - zdaniem RPO- zmienić sytuację kobiet.

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar uczestniczył w sobotę w obradującym w Warszawie Kongresie Kobiet. Mówił o działaniach podejmowanych na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn; nakreślił obszary, w których nastąpiły pozytywne zmiany oraz wyzwania dla realizacji zasady równego traktowania ze względu na płeć.

- Konieczne jest by ofiary przemocy miały wsparcie instytucjonalne, miały wsparcie w postaci różnego rodzaju ośrodków interwencyjnych. (…) Dotacja na finansowanie ich działalności to niezwykle ważna rzecz - ocenił Rzecznik.

RPO poinformował, że w odpowiedzi na swoje wystąpienie do Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej otrzymał od minister Elżbiety Rafalskiej informację o planach noweli ustawy o policji, która umożliwiałaby szybką i skuteczną izolację sprawców przemocy, tak aby osoba jej doznająca mogła czuć się bezpiecznie.

Działania w ministerstwach

Jako cenne określił podjęcie debaty na poziomie prokuratury generalnej i sądów, jeśli chodzi o sprawdzanie, ile czasu upływa od zawiadomienia o przestępstwie na tle seksualnym do momentu przesłuchania sprawcy przez sąd. Jak mówił, bywa, że od zawiadomienia do przesłuchana upływa dużo czasu, zdarzyło się, że było to nawet 90 dni. - To jest zatrważające - opowiedział Bodnar. Dodał, że otrzymał od prokuratury generalnej deklarację podjęcia działań, tak by terminy uległy skróceniu.

- To co także się udało, przynajmniej na poziomie deklaratywnym, to kwestia sytuacji kobiet na rynku pracy. Minister Rafalska w odpowiedzi na wystąpienie RPO wskazała, że rząd dostrzega problem nierówności na rynku pracy i podejmie działania zmierzające do wyrównywania szans kobiet i mężczyzn m.in. poprzez przeciwdziałanie zjawisku luki płacowej i działania na rzecz transparentności płac - powiedział RPO.

Dodał, że otrzymał informację, iż ministerstwo podjęło prace nad narzędziem internetowym, które umożliwia kontrolę czy w przedsiębiorstwie zachodzi luka płacowa i pozwala na analizę struktury wynagrodzeń.

RPO przekazał, że w reakcji na swoje wystąpienie otrzymał od ministra obrony narodowej deklarację dotycząca poprawy sytuacji ciężarnych kobiet-żołnierzy w służbie kontraktowej. Chodzi o zmianę przepisów, na mocy których kobieta ciężarna będąca żołnierzem służby kontraktowej, może zostać z niej zwolniona z uwagi na upływ czasu określonego w kontrakcie.

Rzecznik podkreślał, że wśród szeregu problemów jest także kwestia nierównego udziału kobiet w życiu politycznym. - Wciąż mamy nierozwiązaną kwestię „suwaka”. Wystosowałem odpowiednie wystąpienie generalne na ten temat, żeby był suwak na listach wyborczych, ale na razie się nie zapowiada, by to miało szansę na realizację - ocenił.

Problem niealimentacji

Adam Bodnar podkreślał, że kwestią fundamentalną jest przestępstwo niealimentacji. - Cieszę się, że udało się razem z Rzecznikiem Praw Dziecka Markiem Michalakiem powołać zespół roboczy, który ma na celu nie tyle pomstowanie, że jest źle, ale wskazywanie jak można ten problem rozwiązać, (...) jak naprawić procedury, jak zapewnić lepszą współpracę między poszczególnymi organami państwa - powiedział.

Rzecznik zapowiedział, że będzie starał się przekonać MRPiPS do przeprowadzenia kampanii społecznej dotyczącej przestępstwa niealimntacji. - Zdajemy sobie sprawę, że instrumenty prawne to jedno, ale druga rzecz to kwestia właściwego podejścia społecznego i zmiany mentalności - dodał.

In vitro i aborcja

Rzecznik mówił także o kwestii praw reprodukcyjnych i tym, że czeka "aż Trybunał Konstytucyjny się odblokuje i zajmie wnioskiem dotyczącym dostępności in vitro par, które rozpoczęły procedurę przed wejściem w życie nowych przepisów".

RPO wskazał, że aktualny pozostaje problem dotyczący niewykonanego wyroku TK ws. klauzuli sumienia. - Lekarze nie muszą wskazywać innego lekarza, który np. dokona zabiegu przerwania ciąży, a ustawodawca nie dostrzega potrzeby uregulowania jak ta procedura powinna wyglądać, czyli kto powinien podjąć decyzję, że możliwe jest dokonanie zabiegu przerwania ciąży, gdy konkretny lekarz odmawia - powiedział.

Bodnar zapowiedział, że będzie domagał się informacji na temat woj. podkarpackiego "gdzie - podobno - nie można legalnie dokonać zabiegu przerwania ciąży".

Przede wszystkim edukacja

W ocenie RPO, to co wciąż jest w Polsce do naprawienia, to ustawodawstwo antydyskryminacyjne. - Chodzi o to, byśmy poważnie rozmawiali, uczyli dzieci na czym polega przeciwdziałanie dyskryminacji, byśmy mówili na czym powinno polegać łączenie ról zawodowych i rodzinnych, byśmy mogli wpływać na zmianę postrzegania kobiet. To duże wyzwania - mówił.

Kongres Kobiet, w którym uczestniczył RPO zebrał się w tym roku pod hasłem: "Po jasnej stronie mocy. Równość, aktywność, demokracja". To jego ósma edycja. W jego ramach organizowane są debaty o kulturze, mediach i wyzwaniach stojących przed dziennikarzami, polityce jako zawodzie i powołaniu, a także o zdrowiu, edukacji, biznesie i innowacyjności, o dobrych praktykach służących wspieraniu kobiet i o tym, jak godzić życie zawodowe i rodzinne.

PAP

WIDEO - "0,7 litra dziennie przez 22 lata". Michał Wiśniewski w "Raporcie" o uzależnieniach