Rakotwórcze zanieczyszczenie polskich miast. Gdzie oddychało się najgorzej
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska opublikował raport o zanieczyszczeniu powietrza polskich miast silnie toksycznymi związkami chemicznymi. Norma rocznego stężenia zanieczyszczenia została przekroczona niemal w każdym mieście. Stężenie jednego ze głównych związków stanowiących o poziomie zanieczyszczenia w Nowej Rudzie wyniosło 1700 proc. normy, a jedynym miastem spełniającym normy był Słupsk.
Stolica Tatr w gęstym smogu. Normy przekroczone czterokrotnie
Setki ofiar ataku smogu w Polsce
Ekologiczne Chiny - już za 35 lat mogą zrezygnować z węgla
Raport opisuje zanieczyszczenie wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) w 2014 roku. Uwzględniono w nim stężenia następujących toksycznych i kancerogennych związków: benzo(a)antracen, benzo(b)fluoranten, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren i dibenzo(a,h)antracen i benzo(a)piren. W 98 proc. stacji pomiarowych norma rocznego stężenia dla benzo[a]pirenu (BAP), uznawanego za wskaźnik zanieczyszczenia wszystkimi WWA, została przekroczona.
Najgorzej na południu i w centrum Polski
Największe zanieczyszczenie powietrza tymi związkami odnotowano w miastach południowej i centralnej Polski. Na stacji pomiarowej w Nowej Rudzie średnie roczne stężenie wyniosło 1700 proc. normy. Niewiele lepiej było w Opocznie i Nowy Targu - 1500 proc. normy.
Wbrew powszechnej opinii, to nie największe miasta i metropolie w Polsce mają powietrze najgorszej jakości. Wynika to z faktu, że to w małych miastach częściej stosowane jest ogrzewanie budynków paliwami złej jakości, wykorzystujące piece i kotły nie spełniające żadnych norm. To właśnie spalanie paliw stałych (węgla i drewna) w domowych piecach i kominkach jest głównym źródłem rakotwórczych WWA.
Według szacunków Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE), aż 87 proc. unoszących się w powietrzu rakotwórczych cząsteczek WWA pochodzi z domowych palenisk i związane jest z ogrzewaniem budynków. Dla porównania: z koksowni pochodzi 9 proc. zanieczyszczeń WWA, a z transportu tylko 2 proc.
Łódzkie ma gorsze powietrze niż Śląskie
W Rudzie Śląskiej w woj. dolnośląskim zanotowano rekordową wartość stężenia BAP - 17.0 ng/m3 (nanogramów na metr sześcienny) przy normie wynoszącej 1 ng/m3. W tej miejscowości w pierwszej połowie stycznia 2014 roku dopuszczalne stężenia zanieczyszczenia przekroczone były aż 60-krotnie.
Jeśli chodzi o województwa, to najgorzej jest w małopolskim, gdzie średnie roczne stężenie BAP wynosiło w miastach 7,47 ng/m3. Co ciekawe, województwo łódzkie ma gorsze powietrze niż śląskie, chociaż w obu normy zostały przekroczone (odpowiednio 7,18 ng/m3 i 6,58 ng/m3).
15 najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce
(średnioroczny poziom B[a]P - norma 1 ng/m3)
1.Nowa Ruda – 17 ng/m3
2.Opoczno – 15 ng/m3
3.Nowy Targ – 15 ng/m3
4.Rybnik – 12 ng/m3
5.Sucha Beskidzka – 11 ng/m3
6.Proszowice – 10,0 ng/m3
7.Nowy Sącz - 10,0 ng/m3
8.Tomaszów Mazowiecki – 9,8 ng/m3
9.Godów – 9,6 ng/m3
10.Zakopane – 9,1 ng/m3
11.Brzeziny – 9,1 ng/m3
12.Miechów – 9,0 ng/m3
13.Zabrze – 8,7 ng/m3
14.Rabka Zdrój – 8,1 ng/m3
15.Otwock – 8,0 ng/m3
Dane: Państwowy Monitoring Środowiska - Inspekcja Ochrony Środowiska
Miasta o najczystszym powietrzu
Według danych Państwowego Monitoringu Środowiska, jedynym miastem spełniającym normy jakości powietrza jest Słupsk (0.99 ng/m3). Najlepsze pod względem czystości powietrza są miasta w woj. podlaskim (średnia 1,94 ng/m3) Nieco gorzej jest w woj. pomorskim (średnia 2,44 ng/m3) i warmińsko-mazurskim (średnia 2,68 ng/m3). Warto zwrócić uwagę, że powietrze w województwach uchodzących za najczystsze w Polsce ponad dwukrotnie przekracza normy czystości.
15 miast o najczystszym powietrzu
(średnioroczny poziom B[a]P – norma 1 ng/m3)
1. Słupsk - 0.99 ng/m3
2. Działoszyn – 1,0 ng/m3
3. Liniewko - Kościerskie – 1,3 ng/m3
4. Gdynia– 1,4 ng/m3
5. Władysławowo – 1,6 ng/m3
6. Kwidzyn - 1,7 ng/m3
7. Koszalin – 1,7 ng/m3
8. Zamość – 1,8 ng/m3
9. Suwałki – 1,8 ng/m3
10. Gdańsk– 1,8 ng/m3
11. Szczecin - 1,9 ng/m3
12. Olsztyn – 2,0 ng/m3
13. Leszno – 2,0 ng/m3
14. Lublin – 2,1 ng/m3
15. Białystok – 2,1 ng/m3
Dane: Państwowy Monitoring Środowiska - Inspekcja Ochrony Środowiska
Obecnie równie źle, a może i gorzej
Polska jest niekwestionowanym liderem jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza benzo[a]pirenem.
Średnie stężenie tej substancji dla całego kraju sięga 600 proc. normy. W Czechach jest to 150 proc. normy, w Słowenii około 120 proc. W większości krajów europejskich stężenia BAP pozostają w normie.
- Z naszych obserwacji wynika, że sytuacja jest lepsza niż jeszcze 20 lat temu - powiedział polsatnews.pl Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego. Podkreślił jednak, że poziom zanieczyszczenia powietrza benzo[a]pirenem od paru lat pozostaje na podobnym poziomie.
- Obserwujemy też niepokojącą tendencję odchodzenia od opalania domów gazem i przechodzeniu na piece węglowe. Docierają do nas informacje, np. z Rabki, że właściele domów i mieszkań, choć mają instalację grzewczą gazową, to kupują tzw. kopciucha, by zaoszczędzić - dodał Siergiej.
Czytaj więcej
Komentarze