Te ryby królują nad Bałtykiem, ale mogą szkodzić seniorom 

Seniorzy, ze względu na zmiany w metabolizmie i choroby współistniejące, są bardziej podatni na działanie szkodliwych substancji, które mogą kumulować się w niektórych gatunkach ryb.

Jak wynika z danych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz organizacji HELCOM (Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku), w bałtyckich wodach występują zanieczyszczenia, które przenikają do mięsa ryb - szczególnie tłustych i drapieżnych.

Pixabay

Dioksyny i PCB. Cichy wróg w tłuszczu ryb

Największe zagrożenie stanowią tzw. trwałe zanieczyszczenia organiczne, czyli dioksyny i PCB (polichlorowane bifenyle), które kumulują się w tłuszczu ryb. Ich poziom w niektórych bałtyckich gatunkach przekracza unijne normy.

Dotyczy to zwłaszcza dużych osobników: 

• łososia
• troci
• śledzia
• węgorza

ZOBACZ: Te psy to złoto. Najlepsze rasy dla seniorów, którzy chcą prawdziwego przyjaciela

EFSA w 2018 r. obniżyła dopuszczalną dawkę dioksyn z 14 do zaledwie 2pg/kg masy ciała. Oznacza to, że już jednak porcja tłustej ryby może przekroczyć bezpieczny poziom spożycia.  

Rtęć i kadm. Metale ciężkie, które kumulują się w organizmie 

Kolejnym zagrożeniem są metale ciężkie (zwłaszcza metylortęć), które odkładają się w organizmie i mogą negatywnie wpływać na układ nerwowy. Najwięcej rtęci zawierają ryby drapieżne, takie jak: 

• szczupak
• sandacz
• łosoś bałtycki 

Analizy HELCOM wykazały, że choć średnie poziomy zanieczyszczeń w większości mieszczą się w normach, pojedyncze próbki jednak przekraczały dopuszczalne wartości. Dla seniorów, u których funkcjonowanie wątroby i nerek może być osłabione, to realne ryzyko.

Z kolei kadm, kolejny szkodliwy pierwiastek, występuje zwłaszcza w organach wewnętrznych ryb (np. w wątrobie) i w gatunkach takich jak minóg rzeczny. 

Ograniczenia i rekomendacje żywieniowe 

Zalecenia wielu krajów bałtyckich, w tym Finlandii, Szwecji i Polski są zbieżne: osoby starsze powinny ograniczyć spożywanie tłustych ryb bałtyckich do 1-2 porcji miesięcznie, zwracając uwagę na pochodzenie i wielkość ryby.

ZOBACZ: Nietypowe fale nad morzem. Ratownicy każą błyskawicznie wyjść z wody

Bezpieczniejszym wyborem są małe gatunki z krótkiego łańcucha pokarmowego, jak szprot czy młody śledź. Zawierają mniej zanieczyszczeń, a wciąż dostarczają korzystnych kwasów omega-3. Alternatywą mogą być także ryby hodowlane, oczywiście z certyfikowanych źródeł lub suplementy omega-3, o ile są przebadane i senior nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych do ich spożywania. 

W trosce o zdrowie warto świadomie dokonywać wyboru co do spożycia ryb. Nie trzeba rezygnować z nich całkowicie, ale lepiej wybierać te mniej obciążone zanieczyszczeniami. W przypadku gatunków tłustych i drapieżnych wskazany jest umiar.