Szczątki co najmniej 20 osób znaleziono w miejscu zbrodni z 1946 r.

Polska
Szczątki co najmniej 20 osób znaleziono w miejscu zbrodni z 1946 r.
Polsat News

IPN znalazł do środy w Starym Grodkowie (Opolskie) szczątki co najmniej 20 osób, najprawdopodobniej żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału Henryka Flame ps. Bartek, zamordowanych w 1946 r. przez UB. Zdaniem badaczy szczątków tam może być więcej.

Samodzielny Wydział Poszukiwań Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) pod kierunkiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka, pełnomocnika prezesa IPN ds. poszukiwań nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego, poszukiwania na terenie starego lotniska w pobliżu miejscowości Stary Grodków (Opolskie) zaczął w tym roku trzy tygodnie przed Wielkanocą. Na pierwsze ludzkie szczątki w tym miejscu natrafiono 17 marca.

 

Jak powiedział prof. Szwagrzyk - już po świętach na terenie poszukiwań został odnaleziony rów o długości ok. 7 metrów i szerokości ok. 70-80 cm, w którym natrafiono na szereg szczątków ludzkich. Prof. Szwagrzyk podał w środę, że tym masowym dole znaleziono dotąd m.in. 18 czaszek. - Prace ciągle trwają. Nie potrafię obecnie powiedzieć, czy mamy w nim dwie czy trzy warstwy szczątków ludzkich, które w tym dole zostały ułożone. Jest ich tam naprawdę dużo - relacjonował.

 

Zaznaczył, że obecnie można mówić o odnalezieniu w sumie szczątków co najmniej 20 osób. Podkreślił jednak, że liczba ta najprawdopodobniej może wynieść dużo powyżej dwudziestu.

 

Orzełki z czapek wojskowych, ryngrafy, amunicja

 

Już przed Wielkanocą prócz ludzkich szczątków w Starym Grodkowie znaleziono też np. orzełki z czapek wojskowych, ryngrafy, sporo amunicji czy fragmenty oprzyrządowania wojskowego, takie jak klamerki czy sprzączki oraz elementy charakterystycznych pasów. Wszystkie odnalezione wówczas szczątki - a mowa była wtedy o tym, że należą one do co najmniej ośmiu osób - były zakopane w niewielkich dołach średnicy ok. 80 cm, znajdujących się w odległości ok. 10-15 metrów od fragmentów odnalezionego również w tym miejscu spalonego baraku.

 

W ostatnich dniach badacze natrafili na kolejne rzeczy osobiste przy znajdowanych szczątkach. Odkryto m.in. obrączkę męską, pierścionek czy papierośnicę z fragmentem gazety w języku polskim.

 

Na pierścionku widać napis "JW" albo "WJ". Prof. Szwagrzyk przyznał, że pierścionek ten mógł należeć do jednej z dziewczyn z oddziału, które trafiły w roku 1946 do Starego Grodkowa wraz z tzw. drugą grupą oddziału Bartka przywiezioną na Opolszczyznę, ale mógł być także pamiątką, która została dana narzeczonemu czy ukochanemu przez dziewczynę gdzieś na terenie Podbeskidzia.

 

Do Starego Grodkowa w 1946 r. miała trafić druga w kolejności grupa żołnierzy oddziału Bartka, która wyjechała z Podbeskidzia w 1946 r. na Opolszczyznę. Tam została umieszczona w baraku i w czasie snu wysadzona w powietrze.

 

W przesłanym w środę komunikacie asystent prasowa oddziału IPN w Katowicach Monika Kobylańska wyjaśniła, że z uwagi na odnalezione wcześniej przedmioty w postaci odznak wojskowych oraz ryngrafów, jak i wcześniejsze ustalenia dokonane w ramach śledztwa prowadzonego przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach, "zachodzi uzasadnione podejrzenie, iż są to szczątki żołnierzy oddziału Narodowych Sił Zbrojnych ze zgrupowania Bartka".

 

"Prace będą trwały do skutku"

 

Prof. Szwagrzyk zapewnił, że prace w Starym Grodkowie trwają i "będą trwały do skutku". Pracują tam prócz badaczy IPN także wolontariusze, naukowcy z Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu, saperzy z Brzegu oraz specjaliści z Zakładu Medycyny Sądowej we Wrocławiu, gdzie trafiają odnajdowane szczątki.

 

Symbolem mordów, których UB dokonało jesienią 1946 r. na ok. 160-200 żołnierzach NSZ z oddziału Bartka jest tzw. polana śmierci k. Barutu, nazywana też uroczyskiem Hubertus czy Śląskim Katyniem. Zdaniem badaczy IPN ok. 60 ludzi Bartka zostało zamordowanych k. Barutu, a pozostali właśnie w pobliżu Starego Grodkowa.

 

Według ustaleń IPN żołnierzy "Bartka" - wśród których nie było jego samego - przewieziono na Opolszczyznę we wrześniu 1946 r. pod pretekstem organizowanego przerzutu na Zachód. Miały to być w sumie trzy transporty liczące po ok. 60 osób. Jedną z trzech grup umieszczono w budynku w pobliżu polany śmierci, gdzie żołnierzom podano kolację, alkohol ze środkami nasennymi, a nad ranem rozbrojono, umieszczono w niewielkim budynku, tzw. baraniarni, i wysadzono w powietrze. Resztki fundamentów baraniarni są do dziś na polanie śmierci.

 

Oddział "Bartka" był największym antykomunistycznym ugrupowaniem na Górnym Śląsku i w Beskidach. Liczył kilkuset żołnierzy i podobną liczbę współpracowników. Stoczył wiele walk. Najgłośniejszą akcją było zajęcie 3 maja 1946 r. miejscowości Wisła w Beskidach.

 

Od lipca 1946 r. w oddziale działali agenci bezpieki. Ubecy podając się za przedstawicieli sztabu Obszaru Zachodniego NSZ zorganizowali fikcyjny przerzut części zgrupowania na zachód. W ten sposób w trzech transportach we wrześniu 1946 r. wywieziono i zamordowano w okolicach Starego Grodkowa i Baruta co najmniej 167 partyzantów. Była to jedna z najkrwawszych egzekucji UB.

 

PAP

wjk/
Czytaj więcej

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi newsami?

Jesteśmy w aplikacji na Twój telefon. Sprawdź nas!

Komentarze

Przeczytaj koniecznie