Nasz portfel sygnalizuje demencję? Okazuje się, że tak
Czy sposób, w jaki korzysta się z pieniędzy, może zdradzić pierwsze symptomy demencji? Najnowsze badania sugerują, że tak. Codzienne decyzje finansowe, jak częstotliwość logowania do bankowości online czy rodzaj wydatków, mogą sygnalizować pogarszający się stan funkcji poznawczych na długo przed oficjalną diagnozą.
Oznacza to, że portfel (a raczej to, co z niego znika) może być jednym z pierwszych wskaźników zbliżającego się kryzysu zdrowotnego. Naukowcy z Uniwersytetu w Nottingham oraz Lloyds Banking Group udowodnili, że dane z konta mogą pomóc nie tylko w analizie wydatków, ale też we wczesnym wychwyceniu problemów zdrowotnych.
Dane z konta jako sygnał ostrzegawczy
W badaniu, które objęło ponad 66 tys. osób, naukowcy porównali grupę seniorów, którzy potrzebowali pełnomocnika finansowego (16 742 osoby) z tymi, którzy tej pomocy nie wymagali (50 226 osób). Przeanalizowano dane sięgające nawet dziesięciu lat wstecz przed oficjalnym uznaniem braku zdolności finansowej.
Efekty? Osoby, u których w przyszłości stwierdzono problemy poznawcze, wcześniej wykazywały zmniejszone zaangażowanie w zarządzanie swoimi finansami.
Zmiany w wydatkach i zachowaniu
Już pięć lat przed zarejestrowaniem pełnomocnictwa (PoA, to formalne upoważnienie, które pozwala wyznaczonej osobie zarządzać finansami kogoś, kto traci zdolność do podejmowania samodzielnych decyzji. W praktyce oznacza to przejęcie kontroli nad rachunkami, płatnościami czy majątkiem przez zaufanego pełnomocnika), osoby z ryzykiem demencji znacznie mniej wydawały pieniądze na:
- podróże - spadek o 9,6 proc.
- hobby - 7,9 proc.
ZOBACZ: Tych produktów lepiej unikać po 60-tce. Sprzyjają demencji i nadciśnieniu u seniorów
Jednocześnie rosły ich wydatki na rachunki domowe. Rzadziej logowali się do bankowości internetowej (średnio raz mniej miesięcznie) oraz częściej też zapominali kodów PIN, gubili karty i zgłaszali oszustwa. To właśnie te, z pozoru drobne zmiany, tworzyły spójną ścieżkę sygnałów alarmowych.
Finanse jako narzędzie diagnozy?
Według profesora J. Gathergooda, który kierował badaniami, wyniki te stanowią pierwsze na tak dużą skalę dowody, że zachowania finansowe mogą ujawniać początki spadku funkcji poznawczych.
Zanonimizowane dane bankowe, analizowane z zachowaniem prywatności, mogłyby wspomagać wczesną identyfikację osób potrzebujących wsparcia, zanim jeszcze problemy staną się widoczne dla bliskich lub opiekunów.
ZOBACZ: To warzywo to sprzymierzeniec każdego seniora. Pomaga regulować ciśnienie
Z badań wynika, że pierwsze objawy demencji mogą objawiać się nie tylko spadkiem aktywności poza domem, ale i wzrostem podatności na błędy finansowe czy manipulacje.
To z kolei rodzi pytanie: czy banki mogą (i powinny) działać jako "czujniki" ryzyka zdrowotnego? Autorzy badania postulują dalszą pracę nad integracją danych finansowych z systemem opieki zdrowotnej, ale przy zachowaniu ścisłej ochrony prywatności.
Czytaj więcej