To jedna z najbardziej trujących roślin. Znajdziesz ją w polskich ogrodach

Rącznik pospolity wywodzi się z Afryki, ale zyskał popularność na całym świecie. Przede wszystkim ze względu na oryginalne liście i czerwono-fioletowe owoce. W Polsce roślina traktowana jest jako jednoroczny krzew ozdobny i przez to często pojawia się w ogródkach. Wielu ogrodników sadzi go bez świadomości ryzyka. 

Pixabay

Tymczasem obecność rącznika pospolitego, zwłaszcza w pobliżu dzieci lub zwierząt, może być wyjątkowo niebezpieczna.

Co czyni rącznik tak niebezpiecznym?

Największym zagrożeniem są nasiona rącznika pospolitego. Przypominają kształtem i wielkością fasolę, choć wedle niektórych, opitego krwią kleszcza (stąd też inna stosowana nazwa,  kleszczowina pospolita). W ich wnętrzu skrywa się jedna z najniebezpieczniejszych trucizn pochodzenia roślinnego - rycyna.

ZOBACZ: Uwaga na te lody na wakacjach. Mogą wywołać poważne zatrucie pokarmowe

Jak podaje Jolanta Małajowicz i  Sabina Kuśmirek ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w publikacji "Struktura i właściwości biologiczne rycyny – toksycznego białka rącznika pospolitego", rycyna stanowi 1-5 proc. masy nasion. Za dawkę śmiertelną dla osoby dorosłej uważa się powyżej 2 mg na 1 kg masy ciała. Mniejsze ilości mogą jednak poważnie zaszkodzić zdrowiu, choć niekoniecznie doprowadzą do zgonu.

Objawy zatrucia u ludzi

Spożycie rycyny powoduje:

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, wymioty)
• krwawienia z przewodu pokarmowego
• krwawa biegunka
• dreszcze
• niedociśnienie
• przyspieszona akcja serca

ZOBACZ: Uwaga na tę roślinę w ogrodzie. To raj dla kleszczy

Spożycie rycyny może też doprowadzić do martwicy wątroby, nerek i śledziony. Dla 6 proc. osób ten epizod kończy się śmiercią po zaledwie 6-8 dniach.

Co robić w przypadku podejrzenia zatrucia?

W przypadku podejrzenia zatrucia rącznikiem należy natychmiast skontaktować się z pogotowiem ratunkowym lub udać się do szpitala. Leczenie opiera się wyłącznie na terapii objawowej, ponieważ nie istnieje skuteczna odtrutka na rycynę.

ZOBACZ: Tanie sposoby na ślimaki w ogrodzie. Nie trzeba stosować chemii

Udając się po pomoc, warto zachować próbkę rośliny lub nasiona, aby ułatwić diagnozę lekarzom. To ważne, ponieważ jak tłumaczą naukowcy opis wybranych przypadków, diagnostyka, leczenie i zapobieganie" - skuteczność leczenia jest zależna od tempa i kompetencji udzielania pomocy, a także miarodajności wykrytych w organizmie substancji i ich metabolitów.

Rącznik znajduje się na liście roślin potencjalnie niebezpiecznych i toksycznych. Choć jego uprawa nie jest prawnie zakazana, specjaliści zdecydowanie odradzają sadzenie go w miejscach, gdzie przebywają dzieci, osoby starsze czy zwierzęta.