Były dyrektor Muzeum II Wojny Światowej skarży Polskę do ETPC. "Odmówiono mi prawa do sądu"

Polska
Były dyrektor Muzeum II Wojny Światowej skarży Polskę do ETPC. "Odmówiono mi prawa do sądu"
Wikimedia Commons/Jroepstorff/CC-BY SA 4.0

Były dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku prof. Paweł Machcewicz złożył do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka skargę, w której wskazuje na złamanie jego prawa do rzetelnego procesu sądowego oraz prawa do wolności wyrażania opinii.

W kwietniu ub.r. minister kultury powołał formalnie do życia nową placówkę powstałą z połączenia dwóch gdańskich muzeów - Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r. oraz Muzeum II Wojny Światowej. W efekcie tej decyzji funkcję dyrektora stracił Machcewicz, który był także jednym z twórców wystawy głównej placówki, a nowa dyrekcja zapowiedziała liczne zmiany na ekspozycji, z których część już wprowadzono. Machcewicz zaskarżył decyzję o połączeniu Muzeów, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jednak, że działania resortu kultury były podjęte na podstawie wewnętrznych rozporządzeń i jako takie nie podlegają ocenie sądu administracyjnego.

 

We wtorek Machcewicz poinformował PAP, że złożył w tej sprawie skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC). - Porusza ona dwie kwestie. Po pierwsze odmówiono mi prawa do sądu w Polsce. Taka była logika i konsekwencja orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, który stwierdził że cały spór prawny jest poza jego kognicją. W związku z tym działania ministra kultury, które doprowadziły do likwidacji kierowanego przeze mnie Muzeum oraz przerwania przed czasem mojej kadencji, nie podlegały ocenie sądowej. Narusza to podstawowe prawa obywatelskie każdego polskiego obywatela - prawo do sądu - powiedział Machcewicz.

 

Pozew dotyczący praw autorskich 

 

Dodał, że drugą kwestią, jaka została podniesiona w skardze do ETPC było "naruszenie prawa do swobody wypowiedzi, wolności nauki i działalności kulturalnej". - W tym aspekcie skarga dotyczy różnych nieprawdziwych zarzutów podnoszonych wobec wystawy oraz kampanii, jaką przeciwko mnie prowadzono. Skarga przywołuje różne ataki na mnie i publiczne wypowiedzi ministra kultury, wypowiedzi nieprawdziwe, godzące w wolność badań naukowych, wolność słowa i twórczości artystycznej - powiedział Machcewicz.

 

Dodał, że w skardze przywołano dwa artykuły Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - artykuł 6., mówiący o prawie do rzetelnego procesu sądowego oraz art. 10., mówiący o prawie do wolności wyrażania opinii.

 

O złożeniu skargi poinformowała wtorkowa "Gazeta Wyborcza". Machcewicz powiedział, że skarga została złożona w ETPC przed kilkoma tygodniami. Przypomniał, że w styczniu on oraz trzech pozostałych autorów wystawy głównej Muzeum II Wojny Światowej złożyli w Sądzie Okręgowym w Gdańsku pozew dotyczący ochrony praw autorskich. Pozew ten związany jest ze zmianami dokonanymi na ekspozycji po tym, jak Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego połączyło gdańskie placówki i wyznaczyło nowego dyrektora Muzeum.

 

Zażalenie miasta Gdańsk i RPO

 

MIIWŚ w Gdańsku zostało utworzone w 2008 r. Budowa obiektu trwała od 2012 do 2016 r.; muzeum zostało otwarte 23 marca 2017 r. Wiosną 2016 r. ministerstwo kultury zapowiedziało, że planuje połączyć to muzeum z - powołanym przez siebie w grudniu 2015 r. - Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r. Do powołania nowej instytucji ostatecznie doszło 6 kwietnia 2017 r.

 

Resort uzasadniał swoją decyzję względami "organizacyjnymi, finansowymi i merytorycznymi". Wskazywał, że oba muzea mają "zbliżony profil działalności, a ich połączenie pozwoli zoptymalizować koszty przeznaczane z budżetu państwa na ich funkcjonowanie oraz zwiększyć potencjał rozwojowy, a tym samym wzmocnić ich pozycję na muzealnej mapie Polski i świata".

 

Zażalenie na zarządzenie zapowiadające połączenie placówek, a potem także samo połączenie, złożyli - obok b. dyrektora Muzeum II Wojny Światowej, miasto Gdańsk i Rzecznik Praw Obywatelskich. Skarżący zarzucali MKiDN m.in., że podjęło decyzję bez koniecznej - ich zdaniem - konsultacji z Radą ds. Muzeów. WSA przyjął zażalenie do rozpatrzenia, ale 5 kwietnia ub.r. NSA orzekł, że WSA nie jest właściwą instytucją do oceny zarządzenia resortu kultury.

 

PAP

zdr/
Czytaj więcej

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi newsami?

Jesteśmy w aplikacji na Twój telefon. Sprawdź nas!

Komentarze

Przeczytaj koniecznie