Duda w Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów: na nowo odkrywamy rozdział wspólnych dziejów

To nowe święto, ustanowione na 24 marca. List prezydenta odczytała w sobotę szefowa jego kancelarii Halina Szymańska.

Prezydent podkreślił, że Markowa to również ważne miejsce upowszechniania wiedzy o dziejach Polski, za sprawą działającego tutaj Muzeum Polaków Ratujących Żydów.

"Godne upamiętnienie ofiar niemieckich zbrodni to nasz obywatelski obowiązek"

"Dzięki tej instytucji, w której otwarciu przed dwoma laty miałem zaszczyt uczestniczyć, ten do niedawna niemal zapomniany rozdział wspólnych dziejów Polaków i Żydów jest dzisiaj odkrywany na nowo" - napisał prezydent. 

Zdaniem Dudy godne upamiętnienie ofiar niemieckich zbrodni oraz "ukazywanie światu prawdy" o solidarności i pomocy, jaką okazywali obywatele państwa polskiego w czasie II wojny światowej to „nasz, współczesnych Polaków, obywatelski i moralny obowiązek i powinność dziejowa względem minionych pokoleń”.

" Jestem głęboko przekonany, że tym celom służyć odtąd będzie nowe święto państwowe, które w tym szczególnym dniu obchodzimy po raz pierwszy" - dodał.

Z inicjatywy Prezydenta @AndrzejDuda 24 marca ustanowiony został Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.

24 marca 1944 r. Niemcy zamordowali w Markowej rodzinę Ulmów oraz ośmioro ukrywanych przez nich Żydów.https://t.co/FqvubjxjaZ pic.twitter.com/iz5qdC9if0

— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) 24 marca 2018

O ustanowienie święta prezydent zabiegał już rok temu

W liście prezydent przypomniał, że wystąpił z inicjatywą ustanowienia takiego święta już w 2017 roku, w 75. rocznicę powstania "Żegoty" przy Delegaturze Rządu RP na Kraj.

" Cieszę się, że spotkała się (inicjatywa) ze zrozumieniem i poparciem Sejmu, i Senatu. Zależy mi na tym, aby dzisiejsze święto stało się inspiracją dla społeczności lokalnych w całej Polsce do upamiętniania rodaków, którzy przeciwstawili się terrorowi Rzeszy, i ryzykując życie własne i swoich rodzin nieśli pomoc eksterminowanym Żydów " - napisał prezydent Duda. 

"Są naszymi bohaterami narodowymi na równi z żołnierzami Armii Krajowej"

"W tej najciemniejszej godzinie naszych dziejów sprostali nadludzkiej próbie charakteru, prawości, odwagi, humanitaryzmu. I dlatego Polacy ratujący Żydów są naszymi bohaterami narodowymi czasów II wojny światowej na równi z żołnierzami Armii Krajowej" - podkreślił prezydent.

List z okazji nowego państwowego święta wystosował też premier Mateusz Morawiecki. W Markowej pismo odczytał marszałek województwa podkarpackiego, Władysław Ortyl.

"Pomoc niesiona Żydom to jedna z najbardziej chlubnych kart polskiej historii. Mamy obowiązek głośno o niej mówić i pamiętać o wyjątkowych aktach odwagi, męstwa które stały się udziałem polskich obywateli" - napisał premier polskiego rządu.

Dziś po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod Okupacją Niemiecką. pic.twitter.com/RMBd0jZaG7

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) 24 marca 2018

"Nie ma miejsca na zaprzeczanie faktom i rozmywanie odpowiedzialności"

"Dziś nie ma miejsca na zaprzeczenia faktom, na rozmywanie odpowiedzialności, kto w czasach niemieckiego terroru wykazał się bohaterstwem, kto był katem, a kto był ofiarą. Przed nami wiele pracy, aby pozostać świadkami pamięci" - dodał.

"Oddajemy dziś cześć Polakom, którzy w okresie niemieckiego terroru, wobec wszechobecnego strachu i kary śmierci w imię ludzkiej solidarności, nakazów chrześcijańskich czy etycznych, wiernych etosowi suwerennej Rzeczypospolitej, sprostali próbie społeczeństwa" - napisał premier.

Przypomniał, że wśród tych Polaków są rodziny m.in. Ulmów, Baranków, Kowalskich, jest też Irena Sendlerowa. "Jest także Jan Karski i rotmistrz Witold Pilecki, którzy jako pierwsi alarmowali świat o tragedii zagłady"- napisał.

"Pamiętamy też o tysiącach bezimiennych, cichych bohaterach"

"Dziś pamiętamy także o tysiącach bezimiennych, cichych bohaterach wspierających swoich żydowskich współbraci. O tych, których imion nigdy nie poznamy, składamy wobec nich zobowiązanie, że będziemy utrwalać ich losy i zapisywać je w pamięci pokoleń" - zapewnił premier

W trakcie obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką w Markowej odczytano też list skierowany przez marszałka Sejmu, Marka Kuchcińskiego.

"W dziejach Rzeczypospolitej Polskiej wiele jest przykładów wspaniałej ludzkiej solidarności, odwagi i miłosierdzia. Do najbardziej przejmujących należą losu rodziny Ulmów. Swoją szlachetną postawą Ulmowie dali wyjątkowe świadectwo najpiękniejszego bohaterstwa" - napisał.

Zaznaczył przy tym, że bohaterstwo Ulmów było "skromne i ciche". Dodał, że w rocznicę śmierci Ulmów upamiętniamy heroizm wszystkich Polaków, którzy ratowali Żydów podczas II wojny światowej.

W sobotę po raz pierwszy obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Nowe święto państwowe przypada 24 marca - w rocznicę zamordowania w 1944 r. przez niemieckich żandarmów Józefa i Wiktorii Ulmów, ich dzieci oraz ukrywanych przez tę rodzinę Żydów.

O tym jakie kary ponieśli oprawcy rodziny Ulmów opowiadała w Polsat News dyrektor Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej dr Anna Stróż.

PAP; PAP/Darek Delmanowicz

WIDEO: Prezydent spotka się z ułaskawionymi politykami PiS. Znamy godzinę