Komisja sejmowa o programie 500 plus: świadczenie na pierwsze dziecko z progiem dochodowym

We wtorek Sejm rozpoczął prace nad projektem ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, wprowadzającej program "Rodzina 500 plus", dzięki któremu rodziny otrzymają 500 zł na drugie i kolejne dziecko, a w mniej zamożnych rodzinach (w których dochód nie przekracza 800 zł na osobę w rodzinie lub 1200 zł w rodzinach z niepełnosprawnym dzieckiem) - również na pierwsze.

 

Po sześciogodzinnej debacie na forum Sejmu projekt skierowano do komisji, która ma przedstawić sprawozdanie w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu. Komisja pracowała nad projektem blisko pięć godzin.

Podczas posiedzenia komisji Magdalena Kochan (PO) zaproponowała w imieniu swojego klubu szereg poprawek do projektu, w wyniku których świadczenie przysługiwałoby każdemu dziecku, bez względu na to, czy jest dzieckiem pierwszym, czy kolejnym, niezależnie od dochodu rodziny.

 

Świadczenie miałoby też przysługiwać dzieciom umieszczonym w instytucjonalnej pieczy zastępczej.

 

Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk przypomniał, że kluczowym celem programu 500 plus jest zmiana modelu polskiej rodziny z modelu 2+1 (obecnie to 53 proc. rodzin) na model 2+2, a marzeniem jest - jak mówił wiceminister - model 2+3.

 

Opozycja:"złotówka za złotówkę"

 

Komisja nie poparła poprawek znoszących próg dochodowy uprawniający do świadczenia na pierwsze dziecko. Proponowały to PSL oraz PO.

 

PSL proponowało też, by kryteria nie obowiązywały w przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci. W ocenie Krystiana Jarubasa zaproponowane przez rząd przepisy są dyskryminujące i niesprawiedliwe - zgodnie z nimi samotna matka zarabiająca minimalną krajową i otrzymująca 300 zł alimentów już świadczenia wychowawczego nie otrzyma. Ta poprawka też nie uzyskała poparcia.

 

Zarówno PO, jak i PSL oraz Nowoczesna proponowały, by przy świadczeniu wychowawczym obowiązywała zasada "złotówka za złotówkę", czyli w przypadku przekroczenia progu dochodowego świadczenie nie byłoby odbierane, a pomniejszane o kwotę, o jaką przekroczone zostało kryterium. I te poprawki zostały przez komisję odrzucone. Marczuk wskazywał, że w takiej sytuacji koszty realizacji programu wzrosłyby o ok. 2 mld zł.

 

Nowoczesna proponowała, by wprowadzić górne kryterium dochodowe - świadczenie nie przysługiwałoby, jeśli dochód na osobę w rodzinie przekracza 2,5 tys. zł. Poprawka jednak nie zyskała poparcia komisji.

 

Marczuk wskazywał, że pomysłem na 500 plus jest to, by dać pewność rodzicom, że będą otrzymywać pomoc na drugie dziecko, a wprowadzając górny próg im tę pewność odbieramy.

 

Definicja "pierwszego dziecka"odrzucona

 

Odrzucony został również wniosek klubu Kukiz'15 dotyczący definicji "pierwszego dziecka". Chodziło w niej o to, jak tłumaczył Rafał Wójcikowski, by dzieci nie były karane za to, że ich rodzeństwo ukończy 18 lat (w myśl rządowej propozycji świadczenie wypłacane jest do 18 lat, zatem gdy starsze dzieci w rodzinie osiągają pełnoletniość, młodsze staje się "pierwszym dzieckiem" i traci świadczenie, chyba że rodzina spełnia kryterium dochodowe).

 

Wójcikowski proponował również m.in., by - skoro nie ma woli zniesienie progu dochodowego przy pierwszym dziecku - wprowadzić na pierwsze dziecko 50 proc. świadczenia wychowawczego albo 25 proc., albo chociaż 10 proc.

 

Również ta propozycja nie zyskała akceptacji posłów.

 

Większość z tych poprawek została zgłoszona jako wnioski mniejszości.

 

Marnotrawienie co to jest?

 

Wiele wątpliwości wzbudzał zapis o marnotrawieniu środków z programu i możliwości wypłacania w takich sytuacjach świadczenia w formie rzeczowej. Nowoczesna opowiadała się za usunięciem go, wielu posłów wskazywało na potrzebę doprecyzowania. Padały pytania, czy marnotrawieniem będą wakacje na Kubie lub kupno futra żonie.

 

Marczuk przekonywał, że nie da się określić enumeratywnie czym jest marnotrawstwo, czym jest wydawanie zgodnie z przeznaczeniem. Zapewniał, że autorzy projektu ufają  rodzicom, zakładają, że ten przepis będzie stosowany w wyjątkowych, ekstremalnych sytuacjach.

 

Wniosek on - line

 

Do ustawy wprowadzono kilka poprawek, które zaproponował rząd. Wprowadzono np. możliwość składania wniosku o świadczenie online, również za pośrednictwem bankowości internetowej. Przyjęto m.in. zapis, że w przypadku, gdy rodzice sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną, dziecko zalicza się składu rodziny każdego rodzica. Zapisano również, że świadczenie będzie dzielone, gdy dziecko urodzi się lub ukończy 18 lat w ciągu danego miesiąca.

 

Na wniosek rządu wprowadzono również poprawkę, dzięki której również rodziny zastępcze będą miały 3 miesiące na złożenie wniosku o przysługujące im świadczenie (tak jak pozostałe rodziny). Zapisano także, że Rada Ministrów będzie miała możliwość podnoszenia wysokości i świadczeń i uprawniających do nich kryteriów.

 

PAP

Czytaj więcej